Yatırımcı Arıyorum

Amortisman ve Amortisman Ayırma

Amortisman Nedir?

Amortisman bir muhasebe terimidir. İşletmelerin satın aldıkları, amortismana tabi tutulan, maddi veya maddi olmayan duran varlıkların eskime payı, aşınma ve itfası anlamındadır.

Maddi varlıklar; gayrimenkul ve demirbaşlar, maddi olmayan varlıklar ise; şerefiye ve telif hakları gibi varlıklardır.

Duran varlıkların amortisman kapsamında olması için varlığın faydalı ömrünün 1 yıldan uzun olması gerekmektedir. Varlıkların amortisman süresi, o varlığın işletmenin aktif varlıkları arasına katıldığı an başlamakta ve ekonomik ömrünün sona erdiği yıl bitmektedir.

Amortisman oranı hesaplanması: Varlığın satın alma bedeli / ekonomik ömrü

Amortisman Ayırma

Amortisman ayırma 3 şekilde gerçekleşmektedir:

1. Normal Amortisman

Her yıl için eşit olarak ayrılan amortisman tutarı duran varlığın değerinin, faydalı ömür süresine bölünmesiyle hesaplanan amortisman oranının, duran varlığın değeri ile çarpılmasıyla belirlenmektedir.

2. Fevkalade Amortisman

Duran varlıkların yangın, deprem ve su baskını gibi afet durumları gibi nedenlerden ötürü normalin üstünde değer kaybı neticesinde Maliye Bakanlığı’nın izni ile uygulanmaktadır.

Fevkalade amortisman yönteminden yararlanmak için, bu durumu yetkili kurumlara tespit ettirmek ve Maliye Bakanlığı’na başvurarak gerekli izinlerin alınması zorunludur.

3. Hızlandırılmış Amortisman

Duran varlığın değerinin %50’si aşılmamak koşulu ile normal amortisman oranının iki katına eşit amortisman oranının uygulanmasıdır. Her yıl ayrılan amortisman tutarı varlığın satın alma değerinden düşülerek, faydalı ömür sonunda kalan bakiye sıfırlanır. Bu yöntemi bilânço esasına göre defter tutan işletmeler kullanır.

2019 yılı demirbaş ve amortisman ayırma alt sınırı KDV hariç 1200 TL olarak belirlenmiştir. 1200 TL’nin altında olan duran varlıklar, gider olarak yazılabilir. Direkt ve Endirekt Giderler

Amortisman Ayırma Hesaplama Yöntemleri

Diyelim ki; 10.000 TL değerinde ve faydalı ömrü 5 yıl olan duran bir varlık satın aldınız. Herhangi bir afet durumu olmadığı için sadece normal ve hızlandırılmış amortisman ayırma hesabını yapabiliriz.

Normal Amortismana Göre

Uygulanacak amortisman oranı: 1/duran varlığın ekonomik ömrü =1/5= %20

Yıllık amortisman tutarı = Amortisman oranı x Duran varlığın KDV hariç bedeli

10.000 x % 20 = 2.000 TL olacaktır. Yani işletme 5 yıl boyunca her yıl 2.000 TL olmak kaydıyla 10.000 TL amortisman payı ayırmalıdır.

Hızlandırılmış Amortisman

Uygulanacak amortisman oranı: Duran varlığın ekonomik ömrü /1= 1/5 = %20

Hızlandırılmış amortisman oranı = 2x% 20 = % 40

5 yıllık ekonomik ömür süresince yıllara göre uygulanacak tutarlar şu şekilde hesaplanır.

1. Yıl

Duran varlığın bedeli x Amortisman oranı

10.000 x % 40 = 4.000 TL

2. Yıl

(1.yılın amortisman tutarı – Duran varlığın bedeli ) x amortisman oranı

( 10.000–4.000) x %40 = 2.400 TL

3. Yıl

(1.ve 2.yılın amortisman tutarı – Duran varlık bedeli) x amortisman oranı

(10.000–4.000–2.400 ) x % 40= 1.440 TL

4. Yıl

( Duran varlık bedeli- 1,2. ve 3.yılın amortisman tutarı) x amortisman oranı

( 10.000–4.000–2.400–1.440 ) x % 40 = 864 TL

5. Yıl

( Duran varlık bedeli- 1,2. 3. ve 4.yılın amortisman tutarı) x amortisman oranı

( 10.000–4.000–2.400–1.440- 864 )

İşletme, 4.000 + 2.400+ 1.440+ 864+ 1.296 = 10.000 TL amortisman payı olarak ayırmak zorundadır.

Amortismana Tabi Varlıklar

Envantere dâhil edilen ve işletmede kullanılan,

  • Ekonomik ömrü 1 yıldan uzun ( 365 gün )
  • 2019 yılı için KDV hariç 1.200 TL’nin üstünde olan
  • Kullanma ya da eskimeye bağlı yıpranmış, değer kaybına uğramış veya aşınmış varlıklar amortismana tabidir

Birikmiş Amortisman ve İtfa Nedir?

Duran varlıkların faydalı ömürleri süresince ayrılan amortisman tutarıdır. Birikmiş amortisman hesabının tanımına bakacak olursak maddi duran varlık bedellerinin kullanılabilecekleri süre içinde hesabın yok edilmesini sağlamak amaçlı kullanılan pasif bir hesaptır.

Muhasebede 257 Birikmiş Amortismanlar Hesabında kalem altına alınmaktadır.

Amortismana tabi maddi olmayan varlıkların değer kaybı itfa olarak adlandırılır. İtfa payı ise maddi olmayan duran varlıkların amortismanı için ayrılan amortisman tutarına verilen isimdir.

Amortisman Uygulamaları ile İlgili Bazı Durumlar

  • Amortismana tabi tutulacak varlığın yeni olması gerekmez. Kullanılmış olan kıymetle de maliyet bedeli üzerinden amortismana tabi tutulur.
  • Satın alınan ve amortismana tabi tutulacak makine ve yedek parça gibi cihazların kullanılmış olması şartı aranmaz ancak kullanıma hazır halde olmalıdır.
  • Satın alınan ve amortismana tabi tutulacak makine ya da malzeme, birkaç aşamadan sonra tamamlandı ise montajın yapıldığı yılın sonuna kadar oluşan maliyetlerde alış bedeline eklenerek, bedel üzerinden amortisman hesabı yapılır ve ayrılır.
  • Amortismana tabi kıymetler yangın, su baskını ve deprem gibi afetler yüzünde tamamen ya da kısmen zarar gördü ise bunlar için alınan sigorta tazminatı, değerinden fazla veya eksik olduğu durumda aradaki fark kâr veya zarara yazılır.

İş Planları

kobi vadisi
Abone Ol
Bildirim Alın
guest
0 Yorum
Inline Feedbacks
View all comments