Bayilik Alırken Nelere Dikkat Edilmelidir?
Bayilik Alırken Sektör Seçimi Yapmak
Bayilik alırken veya araştırırken öncelikle size tam uygun olacağını düşündüğünüz sektörde ve iş dalında emin olmanız, sonraki dönemde hata yapmamanız için ve yaptığınız işi tam layıkıyla yapabilmeniz için en önemli etkendir. Daha yolun başındayken bayilik veren firmaların sizi cezbedecek reklamlarına/tekliflerine/desteklerine aldanmadan seçeceğiniz sektörü mümkünse çevrenizdekiler ile de paylaşmalı, onlarında fikrini almalısınız. Yakın çevrenizde geçmişte veya hali hazırda devam etmekte olan bayilik işletmecileri ile de yapacağınız yatırım hakkında kapsamlı olarak fikir alış verişi yapmalısınız.
Bayilik yatırımı yapmaya karar verip sektörünüzü seçtikten sonra; karşınıza birden çok firma çıkacağından emin olabilirsiniz. Örneğin günümüzde kahve zincirleri sektöründe TPE’ye (Türk Patent Enstitüsü) kayıtlı 200’e yakın marka olduğu bilinmektedir.
Bayilikte Firma Seçimi Yapmak
Kimi firma isim hakkı bedeli ister, kimi firma çok yenidir bayiye ihtiyacı vardır birçok konuda size yardımcı olur. Tam bu aşamada kapsamlı olarak fizibilite çalışması yapmanız veya profesyonel bir danışmanlık firmasından destek almanız en iyi çözümdür.
Günümüzde yaklaşık 50 ana sektör ve 400’den fazla alt iş dalında yerli ve yabancı şirket bayilik vermektedir.
Geçmiş hayatınızda bir mesleğiniz varsa veya eğitimini tamamlamış olduğunuz bir iş modeli varsa, bu alanlarda bir bayilik sektörüne yönelmeniz oldukça faydalı olacaktır.
Bayilik Alırken Araştırmanız Gereken Kriterler
Yeni bir iş kurma aşamanızda şayet bayilik iş modeli ile iş hayatınıza devam edecekseniz, bu aşamada detaylı araştırma yapmanız oldukça faydanıza olacaktır.
Örneğin, bayilik veren firmanın; merkezinin nerede olduğu, Türkiye’de kaç şubesinin olduğu, yatırım tutarının toplam maliyeti, sunmuş olduğu destekler gibi vb. daha birçok konuda bilgi toplamanız ilerleyen süreçlerde oldukça faydanıza olacaktır.
Araştırma sürecinizde gerekli olan temel kriterler aşağıdaki şekildedir:
İlgili firmanın:
- Menşei / Merkez ülkesi
- Çalışma tipi
- Şube sayısı
- Kuruluş yılı
- Ürün / Hizmet kapsamı
- Çalışan sayısı
- Hedeflediği şube sayısı
- Size sağlayacağı destekler
- Yatırım tutarları
- Marka bilinirliği
- vb.
Dikkat etmeniz gereken noktalar:
- Seçeceğiniz sektör/iş dalı bölgenize-şehrinize uygun mu?
- Yapacağınız yatırımın size geri dönüş süresi
- Çalışacağınız firmanın güvenilirliği
- Yatırım bütçesi kendi bütçenize uygun mu
- İlk 3, 6, 12 aylık amortisman giderlerinin hesaplanması
- Bayilik / Franchise / Franchising çalışma tiplerinin size faydaları – zararları
- Başvuru süreci sonrası izlemeniz gereken yol haritası
Bayilik Başvuru Süreci ve Sonrası
Bu durum birçok firmaya göre farklı şekil alsa da, genel mantık hep aynı ilerlemektedir:
- Seçeceğiniz firmaya bayilik başvurusu yapılır.
- Ön görüşme / tanışma sağlanır.
- Sonraki süreçte nelerin yapılması gerektiği paylaşılır.
- Paylaşılması gereken ana hususlar hakkında konuşmalar (işletme, personel, ekipman, eğitim, reklam, finans vb.) tamamlandıktan sonra yüz yüze aşaması başlar.
- Firma temsilcilerinin sizi ziyaret emesi gerekebilir veya sizi firmanın ofisine davet etmeleri gerekebilir.
- Yatırım konularında anlaşma sağlanır.
- İşyeri tadilat / tasarım hususlarında brifing alınır.
- Eğitim ve pazarlama konularında gerekli çalışmalar yapılır.
- Açılış tarihi belirlenir.
(bu aşamada mümkünse ilgili firmanın herhangi bir bayisini ziyaret etmeniz, işletmecilerden bilgi almanız faydanıza olacaktır)
Bayilik Sözleşme Aşaması
Yukarıda bahsedilen süreçler tamamladıktan sonra, bayiliğini alacağınız firma büyük ihtimalle size /şirketinize karşılıklı hak ve mutabakatların olduğu bayilik ile ilgili bir sözleşme sunacaktır. (ilgili firmanın böyle bir teklifte bulunmaması halinde dikkat ediniz ve avukatınıza danışmanızda fayda olacaktır.)
- Bu sözleşmeler genellikle ilgili firmanın hazırladığı ve onların kurallarına uygun olduğundan dolayı, mümkünse siz, aileniz, arkadaşlarınız ve en önemlisi avukatınıza danışmanız da fayda olacaktır.
- Bayilik sözleşme aşaması tamamlandıktan sonra artık ilgili firmanın; sözleşme şartlarında yer alan il veya ilçe sınırları içerisinde yetkilisi olmuşsunuz demektir.
- Genel olarak ilgili firmanın bundan sonraki süreçte tarafınıza paylaşacağı bir kurumsal kimlik/konsept içeriği ile beraber; eğitim takvimi, ödeme planı, personel içeriği, banka teminatı, iş yeri tadilat tasarımı, ürün sevkiyatı gibi vb. içerikleri paylaşacaktır.
- Unutulmaması gereken en önemli noktalardan biri: ilgili firma size bayilik anlaşması öncesi birçok içerik vaat edebilir. Eğer böyle bir durum yaşarsanız mutlaka bayilik sözleşmesi ile beraber bunları ek bir sözleşme içeriğine alın.
İlgili firmanın istediği şekilde, dekorasyon aşamaları tamamlandı, eğitim süreci bitti, ve artık çalışma hayatı başladı.
Bazı firmalar önceki birkaç maddeyi anahtar teslimi olarak da size sunabiliyor. (bu konuda da iyi bir fizibilite yapmanızın size faydası olacaktır)
Konu hakkında daha detaylı bilgi için: bayilik sözleşmesi adlı sayfayı inceleyebilirsiniz.
Bayilik nasıl alınır rehberindeki diğer konular:
Yeni Eklenen Bayilikler
