İşletmelerde alınan ve finansal etkileri olan kararlar, finansal yönetimin kapsamına girmektedir. Finansal kararların başarılı olması, işletmenin değerini doğrudan etkiler. İşletmeler, kaynaklarının bir bölümünü uygun buldukları projelere dağıtır, bir bölümünü finanse ederek kârın bir bölümünü işletmede bırakır ve bir bölümünü de kâr payı olarak ortaklara dağıtır. İşletme ister küçük olsun isterse büyük olsun bu prensipler değişmez. İşletmelerde alınan tüm finansal kararlar, finansal yönetimdir.
Finansal Yönetim ve Finans Yöneticisi
İşletmelerin her geçen gün büyümesi, etkilerinin genişlemesi, yönetim ve ortaklığın ayrılması, ortak sayılarının artması ve bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan hızlı gelişmeler, finansal yönetimin önemini artırır iken ilave fonksiyonlar da yüklenmiştir.
Temel Tanımlar
Finans: Sermaye, fon, para, kaynak olarak tanımlanır.
Finansman: Gereksinim duyulan fonların sağlanmasıdır.
Finansal Yönetim: Sağlanan fonların uygun alanlarda kullanımıdır.
Diyelim ki bir okuldan mezun oldunuz ve iş kurma planınız var. Şu sorulara yanıt bulmak durumundasınız.
- Ne işi yapacağım ve bu iş için nasıl bir bina, araç ve gereçlere ihtiyacım olacak?
- Gerekli kaynağı nereden bulacağım?
- Elde ettiğim kârı nasıl kullanacağım?
- Eleman ihtiyacımı nasıl temin ederim?
Bu sorular gibi pek çok soruya yanıt bulmak durumunda kalacaksınız. Bu soruların çoğu ya finansman ya da yatırımlarla ilgili olacaktır. Finansal yönetim bu sorulara yanıt bulmak için çalışır.
Finansal Yönetimle İlgili Kârarlar
- Ne tür varlıklar alınacaktır? ( Yatırım Kararları)
- Gereken kaynaklar nereden sağlanacaktır? ( Finansman kararları)
- Faaliyet sonunda oluşan kârlar nasıl dağıtılacaktır? ( Davidant kararları)
Finans Yöneticisi
Finans yöneticisi, işletmelerde yatırım ve finansman kaynaklarından sorumlu kişi olarak tanımlanmaktadır. Büyük işletmelerde finansal kararlar tek kişinin sorumluluğunda olmamakla birlikte, diğer birimlere de sorumluluklar verilmiştir. Yeni bir reklâm kampanyası planlayan pazarlama yöneticisi veya yeni teknolojik gelişmeleri şirket bünyesine katmaya çalışan üretim müdürü de finansal kârarlar almakla yakından ilgilidir.
Aslında para kullanımını gerektiren her kârar finansal yönetime dairdir.
Büyük işletmelerde fon yöneticisi ve muhasebe yöneticisinin faaliyetlerini yönetmek için genel müdür düzeyinde finans yöneticisi bulunmaktadır. İşletme büyüdükçe, kontrolör ve muhasebeci de işletmede yer alır. Küçük firmalardaki fon yöneticisi, tek finans yöneticisidir.
Fon yöneticisi ya da haznedar olarak adlandırılan kişi, kredi yönetimi, nakit yönetimi, kaynak sağlanması, kâr payı ödemeleri, sermaye harcamaları ve döviz yönetimi gibi görevlerden sorumludur.
Tepe finans yöneticisi, genel müdür yardımcısı düzeyindedir.
Davidant kararları veya kâr payı dağıtım kârarlarında yönetim kurulu ya da genel kurul kararları da dikkate alınmaktadır. Yönetim kurulları, küçük ya da orta ölçekli yatırım harcamalarında kararları finans yöneticilerine bırakabilir. Büyük ölçekli yatırımlarda kararları yönetim kurulları verir.
Türkiye’de işletmelerin çoğu aile şirketi olmak özelliği taşır. Finans müdürü ve muhasebe müdürü aile şirketlerinde genelde aynı kişidir. Eğer bu iki işi yapan kişiler farklı ise bunların bağlı olduğu bir tepe finans yöneticisi vardır ki bu genelde genel müdür yardımcısıdır.
Stratejik yatırım kararlarının ve finansal kararların alınması pazarlama, üretim, araştırma ve geliştirme birimlerini yakından ilgilendirdiği için bu birimlerde çalışan kişilerin de alınacak kararlara katılmaları mümkün olmaktadır.
Finansal Tanımlar
Reel Varlıklar: Makine, bina ve araç gibi maddi varlıklar, reel varlıklardır. Bunun yanında yani maddi varlıklar yanında, marka, patent ve teknik uzmanlık gibi varlıklara da yatırım yapılmaktadır ki bunlara da gayrı maddi yatırımlar denir. Reel varlıklar, işletmelerin faaliyete başlamaları, rekabet avantajlarını koruyabilmeleri, varlıklarını sürdürüp büyümeleri için gereklidir. Her işletmenin gereksinimleri farklıdır. Bir banka ya da hastanenin gereksinimleri farklı, bir beyaz eşya ya da otomotiv sektöründeki gereksinimler farklıdır.
Sermaye Bütçelemesi: gelecekte sağlanacak yararlar için sermayenin uzun süreli yatırılmasıyla ilgili kararlar sürecidir. Reklâm kampanyaları, satın alma, kiralama gibi işletmeye uzun dönem yarar sağlayacak olan yatırımlarla ilgili kararlar bu kapsamdadır.
Fizibilite Çalışmaları: Uzun vadede fayda getirecek olan yatırımla ilgili projelerin teknik, mali ve ekonomik açıdan yapılabilirliğin kontrol edilmesidir. Fizibilite çalışmaları işletme açıcından büyük önem arz etmektedir. İleride doğacak olumsuz durumlar için sağlam bir fizibilite çalışması yapılmalıdır.
Dönen Varlıklar: işletmenin sürdürdüğü faaliyetlerin devam etmesi için gereken ve en az yılda bir kez paraya dönüştürülebilen varlıklardır.
Faaliyet Döngüsü: Nakdin, hammadde stoklarına, mamule, yarı mamule ve alacaklara dönüşerek tekrar nakit olma sürecidir.
Tavsiye Edilen İçerikler
