İşyeri Kuruluş İşlemleri
Bir iş fikriniz var ve yeni bir işletme kurmaya karar verdiğinizde, şirketiniz için yapacağınız tüm gerekli işleri tamamlandıktan sonra bir işletme kaydı açtırmanız gerekecektir. İşletme kaydı sizinle aynı işi yapan ve benzer ismi taşıyan kişilerden ayrılmanızı sağlar ve bu kayda göre vergilendirmeleriniz yapılır.
Resmen bir iş insanı olarak kabul edilmek için, kendinizi bireysel bir girişimci olarak kaydettirmeniz gerekecektir. Kişi ister bireysel olarak isterse ortaklıklar ile işletme kurup hizmet sunmaya başlayabilir.
Vergiler, giderlerin ayrılmaz bir parçasıdır. Devlet hazinesine giden bu vergilere katlanmak zorundasınız.
Kendi işinizi kurmaya yönelik önceki adımlara hazırlık olarak adlandırılabilirse, girişimcilik için atılacak aktif adımlar her zaman bir başlangıç noktasından başlar girişimin kaydıyla. Ne kadar garip gelse de kulağa, ancak kendi işinizi kurma arzunuz varsa, bir iş fikriniz vardır ve ahlaki olarak bir girişimci olmaya hazırsınız ve daha da önemlisi, mali açıdan, girişimcilik faaliyetinde bulunma hakkına sahip olmayan sıradan bir vatandaş olarak kalıyorsunuz.
Aslında, bireysel girişimcilik, bireyin sadece bir takım ayrıcalıklar sağlayan olağan statüsüdür, ancak aynı zamanda özel bir sorumluluk getirir.
Ek olarak, bireysel girişimciler lehine karar vermenin önemli ve belki de en çekici gerçeği, bireysel girişimcinin kendi karı konusunda daha fazla özgürlüğe sahip olmasıdır. Ki hiç kimseye rapor vermeden istediği gibi elden çıkarabilir.
Bireysel girişimcinin, muhasebe ve nakit disiplini bilgisi olması gerektirmez.
İşyeri kuruluş aşamasında size oldukça faydalı bilgiler sağlayacak; İş Yeri Açmak İçin Yapılması Gerekenler adlı makaleyi incelemenizi tavsiye ederiz.
Vergi Dairesine Kayıt / Vergi Mükellefi Olmak
T.C. kanunlarına göre her ticari işletme, bir vergi dairesi mükellefi olmak zorundadır. Sizde yeni iş kurma aşamanızda ister şahıs isterse şirket olarak bir vergi dairesine kayıt olmak zorundasınız.
İş kurma aşamanızda gerekli altyapı çalışmalarından sonra, bulunduğunuz bölgede uzman bir muhasebeci/mali müşavir ile anlaşabilirsiniz. Anlaşma yaptığınız müşavirler bundan sonraki tüm süreçte bir nevi sizin personeliniz olarak size ve işletmenize yardımcı olacaklardır. İşyeri resmi kurulum işlemlerinden tutunda personel sigorta işlemlerine kadar, aylık vergi ödemelerinden tutunda yıllık vergi hesaplamalarınıza kadar tüm işlemleri yapacakladır.
İş kurarken anlaşacağınız muhasebecinize vekalet vererek, resmi kayıt işlemleri ile ilgili tüm aşamalarda destek alabilirsiniz. Konunun uzmanı oldukları için hem sorunsuz bir şirket kuruluşu yaparak size fayda sağlarlar hemde zamandan kazanırsınız.
Tek yapmanız gereken bilindik bir muhasebeci/mali müşavir ile anlaşarak sonraki süreçte size söyleyeceği talimatları yerine getirmek ve sizden isteyeceği evrak vb. içerikleri temin etmeniz olacaktır.
İşletme Türleri
Bir işletme kaydı açtırmak için evvela işletmenin türünün ne olacağına karar verilmesi gerekmektedir. Bir işletme, insanların istek ve ihtiyaçlarını sürekli olarak karşılamak üzere mal ve hizmet sunmak amacıyla kurulacaksa, bu bir ticari işletmedir.
Bir işletmenin tek başına kurulması o işletmenin şahıs şirketi olduğunun, iki veya daha fazla girişimcinin para ve mallarını bir sözleşmede birleştirerek yaptıkları ortaklığa da şirket denir.
Bireysel İşletmeler
Bireysel işletmeler en basit işletme türüdür. Tüzel kişiliği bulunmayan, üçüncü kişilere karşı kişinin tüm mal varlıkları ve sermayesi ile sorumlu olduğu girişimlerdir. Kuruluşunda yazılı bir sözleşmeye ihtiyaç duyulmadığı gibi, belli bir sermaye miktarı da aranmaz. İşletmede kararlar tek bir kişi tarafından alınır ancak kararlarda hata yapılma payı yüksek olabilir.
Anonim Şirketler
Büyüme olanağı en kolay şirket türüdür. Sermaye artırımı ve borçlanma olanağı diğer şirket türlerine oranla daha kolaydır. Anonim şirketlerin kurulma izni Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’na bağlıdır. Şirket merkezinin bulunduğu yer ticaret siciline tescil yapılır ve Türkiye Ticaret sicili Gazetesinde ilan olunur.
Ortaklıklar
Şahıs ve sermaye ortaklıklarıdır.
1- Adi Ortaklıklar
İki ya da daha fazla kişinin bir şekil şartına tabi olmaksızın bir sözlü anlaşma ile geçici ya da sürekli olarak kurulan bir anlaşma türüdür. Düşük maliyetle ve kolayca kurulur.
2- Kollektif Ortaklıklar
Tüzel kişiliği olan ve ülkemizde en çok yaygın olan ortaklık biçimidir. Ortaklar şirketin borçlarından tüm mal varlıklarıyla sorumludur.
3- Adi Komandit Ortaklıklar
Bu tür ortaklıkta ortaklardan bir kısmı sınırsız ve zincirleme sorumluluk alırken bir kısmı da sermayesi kadar sorumluluk almaktadır. Sınırlı sorumlu ortak sayısı artırılarak çok kolay fon sağlama imkânına sahip olunur.
Limited Şirketler
Bu şirket türünde ortaklar yalnızca koydukları sermaye kadar sorumludurlar. Bu ortaklıkla, sınırlı sorumluluk ve fazla sermaye ihtiyacı olduğunda kurulurlar.
İş kumaya karar verdiğinizde hangi tür işletme kuracağınıza da karar vermeniz gerekecektir. İlk olarak tek başınıza bir işletme kurup, deneyim kazanıp daha sonraları ortaklar bulmanız yararınıza olacaktır.
Not: işyeri açarken şirket kuruluşları hakkında daha detaylı bilgiye sahip olmak için şirket kurma rehberini incelemenizi önemle tavsiye ediyoruz.
İşletmelerin Ödeyeceği Vergiler
Her işletme ister şahıs ister çok ortaklı olsun, devlete kazançları oranında vergi vermek mecburiyetindedir. İşletmenin küçük ya da büyük olması önemli değildir. Vergi vermek bir yükümlülüktür. İşletmelerin kuruluş biçimini belirledikten sonra, işletme merkezinin bulunduğu vergi dairesine gidip vergi kaydı açtırılma talebinde bulunmaları gerekmektedir. Vergi dairesinden gelen memurlar işletmeyi inceleyerek hangi vergi türüne tabi olunduğunu işletme sahibine bildireceklerdir.
İşletmelerin tabi oldukları vergiler şunlardır:
- Damga Vergisi
- Muhtasar vergi
- Katma Değer Vergisi
- Geçici vergi
- Basit usulde yıllık gelir vergisi
- Yıllık Gelir Vergisi
- Yıllık Kurumlar Vergisi Beyannamesi
- Stopaj vergisi
Bu vergilere tabi olan işletme sahipleri, vergi dönemlerini takip ederek, son ödeme gününe kadar tahakkuk edilen vergiyi vergi dairelerine ödemek zorundadır.
İşletme kaydını açtırmak ve vergi kaydını açtırmak şirketler ve küçük ya da büyük olsun tüm işletmeler için yükümlülüktür.
İşyerinde Olması Gereken Evraklar
İşyerinizi artık tam teşekküllü olarak kurduğunuzu ön görüyoruz. Unutmayın, artık T.C. Vatandaşlığınıza ek olarak birde vergi mükellefi olmuş oluyorsunuz. Doğal olarak iş sorumluluğunuz da artık artmış oluyor.
Çok ama çok önemli bir bilgi vermemiz gerekiyor: işyerinizi açtıktan sonra, resmi kurum görevlileri, bağlı olduğunuz belediye görevlileri ve hatta müşterileriniz bile sizden resmi evraklarınızı görmeyi talep ederler. Bu konu hakkında özenle hazırlamış olduğumuz: İşyerinde Olması Gereken Evraklar ve Belgeler adlı makaleyi de incelemenizi kesinlikle öneriyoruz.
