Şırnak’ta İş Yapmak

Şırnak’ta Hangi İşler Yapılır?

Şırnak Türkiye’nin Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alır. Şehrin yüzölçümü 7,078 km2’dir ve 7 ilçeden oluşur. Şehir hakkında detaylı bilgiler ise şu şekildedir:

• Nüfus Yoğunluğu

Şırnak şehrinin 2020 yılında toplam nüfusu 537.762 olarak açıklanmıştır. Şehirde bulunan nüfusun %51,97 oranı erkeklerden, %48,03 oranı ise kadınlardan oluşmaktadır. Şırnak şehrinde bulunan nüfusun büyük bir oranı genç yaş grubundadır. Nüfusun %59’u genç yaş grubunda yer alırken, %37 oranı orta yaş grubunda yer alır. Şırnak şehrinde bulunan genç nüfusun yoğun olduğu yaş aralığını ise 20-24 yaş arasındaki kişiler oluşturmaktadır. Orta yaş grubunda ise 40-44 yaş arasında bulunan nüfus yoğunluktadır. Girişimcilerin Şırnak şehrinde kuracakları işler için genç yaş grubunda yer alan personelleri nüfusta yoğun olmaları nedeniyle bulmaları daha kolay olacaktır.

Şırnak şehrinde nüfusun en yoğun olduğu ilk 3 ilçe ise: Cizre, Silopi ve Merkez’dir.

• Eğitim Bilgileri

Şırnak şehrinde bulunan nüfusun büyük bir çoğunluğu ortaokul ve lise mezunlarından oluşmaktadır. Şehirde bulunan nüfusun %67 oranı ilkokul, ortaokul ve lise mezunlarından oluşurken %5 oranı lisans ve lisansüstü derecede eğitim düzeylerinden mezundur. Aynı zamanda şehirde %24 oranında ilköğretim, okuma yazma bilen ama okumamış nüfus bulunmaktadır. Girişimcilerin Şırnak şehrine yönelik olarak yapacakları yatırımlar için ortaokul ve lise mezunu olan personelleri nüfusta yoğun olması nedeniyle bulması daha kolay olacaktır.

• İstihdam ve işsizlik

Şırnak şehrinde işgücüne katılım oranı %40,7 işsizlik oranı %25 ve istihdam oranı %30,5 olarak açıklanmıştır. Şehirde bulunan kayıtlı işsizlerin yoğunlukta olduğu yaş aralığını 20-24 yaş arasındaki grup oluşturmaktadır. İşsizliğin genç yaş gruplarında fazla olması girişimcilerin potansiyeli yüksek personeller bulmasına yardımcı olmaktadır. İşsizliğin en fazla olduğu eğitim düzeyini ise ortaokul eğitim düzeyinin altındakiler oluşturmaktadır. İşsizliğin yoğun olduğu şehirde girişimcilerin mesleki geliştirme faaliyetleri ile gençlerin yeteneklerini geliştirmeye yönelik işler kurabilir.

• İşyerlerinin Sektörel Dağılımı

Şırnak şehrinde 20 ve daha fazla çalışanı olan 294 işletme bulunmaktadır. İşletmelerin en fazla faaliyet gösterdikleri sektörler ise ulaştırma ve depolama, toptan ve perakende ticaret, inşaat sektörleridir. Aynı zamanda işletmeler imalat, insan sağlığı alanında da faaliyet göstermektedir. Şehirde en az faaliyet gösterilen sektörler ise kültür, sanat, eğlence ve spor faaliyetleridir. Genç nüfusun yoğun olduğu şehirde girişimcilerin en az faaliyet gösterilen sektöre yatırım yapması halinde gelir elde etmesi mümkündür.

Şırnak şehrinde rekabet gücünün yüksek olduğu sektörleri madencilik, enerji üretimi ve nakliyat sektörü oluşturmaktadır. Aynı zamanda PVC boru üretimi, hazır beton üretimi, un imalatı ve beton boru imalatı rekabetin yüksek olduğu sektörler arasında yer almaktadır. Rekabetin yoğun olduğu sektörlere yatırım yapmak isteyen girişimcilerin gelir elde etmesi mümkündür ancak kardan alınacak olan pay daha düşük olacaktır.

• İşyeri Kiraları

Şırnak şehrinde işyeri kiralamak isteyen girişimcilerin ortalama maliyeti 2.325 TL olacaktır. Aynı zamanda işyeri satın almak isteyen girişimciler için ortalama maliyet 213.540 TL olacaktır. Girişimcilerin şehirde seçecekleri ilçeler ve ilçelerin gelişmiş düzeyine göre işyeri maliyetleri değişim gösterecektir.

Şırnak Şehrinin Ekonomik Yapısı

Şırnak şehrinin ekonomik yapısı tarım, hayvancılık ve ticaret faaliyetlerine dayanmaktadır. Şehirde sanayi yeterli ölçüde gelişmemiştir. Şehrin ekonomik yapısına dair detaylı bilgiler ise şu şekildedir;

• Tarım

Şırnak şehrinde tarım önemli olan bir sektörü oluşturmaktadır. Başlıca önemli olan tarım ürünlerini buğday, üzüm, pamuk, mercimek ve arpa oluşturmaktadır. Ters lale olarak bilinen bitki yalnızca Şırnak şehrinde büyümektedir ve önemli bir potansiyeli bulunmaktadır. Şırnak şehrinde tarım ürünleri arasında en fazla paya sahip olan ürünler tarla ürünleridir. Yer fıstığı ve kırmızı mercimek şehrin en önemli tarla ürünleri arasında yer almaktadır. Yapılan üretim ile yer fıstığı Türkiye’nin %11,54 oranında payını, kırmızı mercimek ise %6,82 oranında payını karşılamaktadır.

Şırnak şehrinde en fazla üretilen meyve ürünlerini üzüm, elma, ceviz, armut ve nar oluşturmaktadır. Aynı zamanda sebzelerde en fazla üretilen ürünler karpuz, kavun, domates, hıyar ve patlıcandır.

• Hayvancılık

Şırnak şehrinin ekonomik yapısında hayvancılık oldukça önemli olan bir sektördür. Halkın büyük bir çoğunluğu hayvancılık faaliyetleri ile geçimini sağlamaktadır. Buna bağlı olarak şehirdeki süt ürünleri üretimi de artmıştır. Şırnak şehrinde küçükbaş hayvancılık oldukça yoğun olarak yapılmaktadır. Şehirde koyun, tiftik keçisi beslenen hayvanlar arasında yer alırken tiftik üretimi de yapılmaktadır. Hayvancılık faaliyetlerinin daha sonra yoğun olarak yapıldığı alanı ise kümes hayvanları oluşturmaktadır. Et ve yumurta amacıyla beslenen tavuklar sayesinde beyaz et üretimi artmıştır.

Şırnak şehrinde büyükbaş hayvancılıkta oldukça yaygın bir şekilde yapılmaktadır. Sığır ve manda varlığı ile kırmızı et üretimi, et ürünlerinin üretimi ve süt ürünlerinin üretimi gelişmiş olan sektörler arasındadır. 2020 yılında açıklanan verilere göre şehirde 79.486 arı kovanı bulunmaktadır. Arıkovanı varlığı ile bal, bal kovanı ve bal sütü gibi ürünlerin üretimi ekonomiye katkı sunmaktadır.

• Sanayi

Şırnak şehrinde sanayi fazla gelişmemiştir. Tarım ve hayvancılığın gelişmiş olmasına bağlı olarak tarımsal sanayi gelişmiştir. Yem üretimi, hayvansal ürünlerin üretimi ve tarımsal ürünlerin üretimi gelişmiştir. Şehrin kömür kaynaklarına sahip olmasına bağlı olarak madencilik gelişmiş olan sanayi alanları arasındadır. Taş ve toprağa dayalı sanayi, kimya, petrol, kauçuk ve plastik üretimi önemli sektörler arasındadır. Şırnak şehrinde aynı zamanda gelişmiş olan sektörler arasında gıda ürünleri imalatı, içki ve tütün imalatı, orman ürünlerinin imalatı faaliyet gösterilen sektörler arasında yer almaktadır.

• Madencilik

Şırnak şehrinde bulunan maden kaynakları sektörlerin gelişmesine imkân sağlamıştır. Özellikle kömür varlığı ile kömür çıkartma işlemleri oldukça gelişmiştir ve şehrin ekonomisine katkı sunmaktadır. Şehirde yer alan diğer maden kaynakları ise fosfat, çimento hammaddeleri ve asfaltit kaynaklarıdır. Aynı zamanda Güçlükonak alanında jeotermal enerji kaynakları bulunmaktadır.

• Turizm

Şırnak şehri sahip olduğu geçmişi ile birlikte turizm potansiyelinin oldukça yüksek olduğu bir şehirdir. Nuh Tufanı gibi olayların yaşandığına inanılan Cudi Dağı şehirde yer almaktadır ve en önemli turizm kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Şırnak şehrinde tarihi eserlerin en fazla olduğu alanlar Finik Ören Yeri, Şah Ören Yeri, Babil Ören Yeri, Kasrik Ören Yeri, Bazedbe Ören Yeri, Cizre Kalesi şeklindedir. Aynı zamanda Cizre Nuh Peygamber Cami, Cizre Kırmızı Medrese, Yasef Köprüsü de oldukça önemli olan alanlar arasındadır.

Şırnak şehri sahip olduğu akarsuyu ile akarsu turizmi potansiyeline sahip olan bir şehirdir. Dicle Nehri akarsu turizmi açısından potansiyel içeren bir alandır.

• Ticaret

Şırnak şehrinde ticaret gelişmiş olan sektörler arasındadır. Özellikle tarım ve hayvancılık, madencilik sektöründe ticari faaliyetler fazladır. Toptan ve perakende ticaret, konaklama ticarete bağlı olarak gelişmiş olan sektörler arasındadır. Girişimcilerin şehirde ulaştırma ve depolama alanına yatırım yaparak gelir elde etmesi mümkündür.

–

–

Şırnak Şehrinde Yapılabilecek Bazı İşler

• Şırnak şehrinde girişimcilerin tarım ve hayvancılık alanına yatırım yaparak gelir elde etmesi mümkündür. Süt ve süt ürünlerinin işlenmesi, et ve et ürünlerinin işlenmesi alanlarına yatırım yapılabilir. Aynı zamanda şehirde tavuk yetiştiriciliği, beyaz et üretimi, yumurta üretimi potansiyel yatırım alanlarını oluşturur.
• Şehirde girişimcilerin arıcılık faaliyetlerinde bulunarak bal üretmesi, badem ve ceviz üretimi ile gelir elde etmesi mümkündür. Aynı zamanda hayvancılığın gelişmiş olmasına bağlı olarak yem üretimi yapılması mümkündür.
• Girişimcilerin şehirde ekmek üretimi, dondurulmuş gıda koruma tesisi, içecek imalatı, üzüm yetiştiriciliği alanlarına yatırım yaparak gelir sağlaması mümkündür.
• Şırnak şehri maden kaynakları ile yatırım potansiyeli içeren bir şehirdir. Asfaltit madenciliği, taş ocakçılığı, taşkömürü madenciliği, kömüre dayalı sanayi tesislerinin kurulması alanlarına yatırım yapılarak girişimcilerin gelir elde etmesi mümkündür. Aynı zamanda şehirde metalik olmayan minerallerin üretimine yönelik yatırımlar yapılabilir.
• Girişimcilerin şehirde tekstil alanına yatırım yaparak kazanç elde etmesi mümkündür. Şal ve kilim dokumacılığı yapılarak şehirde üretim yapılabilir.
• Girişimcilerin Şırnak şehrinde çimento fabrikası, tuğla fabrikası gibi inşaat sektörüne yönelik yatırımlar yapması ve gelir sağlaması mümkündür.

Şırnak Şehrine Sunulan Teşvikler

Şırnak şehri 6. bölge teşviklerinden yararlanmaktadır.

Bu kapsamda şehre sunulan destek unsurları şu şekildedir:

• KDV istisnası
• Gümrük vergisi muafiyeti
• Vergi indirimi
• Sigorta primi işveren hissesi desteği
• Yatırım yeri tahsisi
• Faiz desteği
• Sigorta primi işveren hissesi desteği
• Gelir vergisi stopajı desteği