Tunceli’de Hangi İşler Yapılır?
Tunceli şehri Türkiye’nin Doğu Anadolu bölgesinde yer alır. Şehrin yüzölçümü 7.583 km2’dir ve 8 ilçeden oluşur.
- Nüfus Yoğunluğu
Tunceli şehrinin 2020 yılında toplam nüfusu 83.443 olarak açıklanmıştır. Şehirde bulunan nüfusun %53,71 oranı erkeklerden, %46,29 oranı kadınlardan oluşmaktadır. Nüfusun yaş gruplarına göre dağılımında yoğunluk orta yaş grubundadır. Nüfusun %52 oranı orta yaş grubunda bulunurken %28 oranında genç yaş grubu bulunmaktadır.
Orta yaş grubunda bulunan nüfusun yoğunlukta olduğu yaş aralığı 40-49 yaş arasında bulunan nüfustadır. Genç yaş grubu ise 25-29 yaş arasında yoğunlaşmaktadır. Girişimcilerin şehirde kuracakları işler için yoğunlukta olan yaş aralığında olan personelleri bulmaları daha kolay olacaktır. Tunceli şehrinde nüfusun en yoğun olduğu ilk 3 ilçe: Merkez, Pertek ve Çemişgezek’tir.
- Eğitim Bilgileri
Tunceli şehrinde bulunan nüfusun büyük bir çoğunluğu lise mezunlarından oluşmaktadır. Daha sonra ilkokul ve lisans mezunları gelmektedir. Toplam nüfusun %66 oranı ilkokul, ortaokul ve lise mezunlarından oluşmaktadır. %19 oranı ise lisans ve üstü derecede eğitim düzeyinden mezun olanları oluşturmaktadır. Şehirde yoğunlukta olan eğitim düzeylerinde olan personelleri girişimcilerin daha kolay bulacaktır.
- İşsizlik ve İstihdam
Tunceli şehrinde işgücüne katılım oranı %54, işsizlik oranı %8,1 ve istihdam oranı %49,7 olarak açıklanmıştır. İşsizlik oranının yüksek olduğu şehirde kayıtlı işsiz sayısı oldukça azdır. Toplam kayıtlı işsiz sayısı 4899 olarak açıklanmıştır. İşsizlik oranı erkeklerde kadınlardan daha fazladır.
İşsizlik oranının yaş gruplarına göre dağılımında 45-69 yaş arasında bulunan nüfusta yoğunluktadır. İşsizliğin en fazla olduğu eğitim düzeyi ise ortaokul mezunlarından oluşmaktadır. Girişimcilerin şehirde kadın personelleri ve orta yaş grubunda olan personelleri bulmaları daha kolay olacaktır.
- İşyerlerinin Sektörel Dağılımı
Tunceli şehrinde 10 ve daha fazla çalışanı olan 93 işletme bulunmaktadır. İşletmelerin en fazla faaliyet gösterdikleri sektörler ise toptan ve perakende ticaret, inşaat ve imalattır. Ancak işletmelerin sayısı oldukça azdır. Şehirde ulaştırma ve depolama, konaklama ve yiyecek hizmetleri faaliyetlerinde bulunan işletmeler vardır.
Tunceli şehrinde rekabet gücünün yüksek olduğu sektörler ise doğal kaynak suyu üretimi, elektrik enerjisi üretimi, süt ve süt ürünlerinin üretimidir. Aynı zamanda depolama ve ulaştırma, tekstil ve hazır giyim sektörü rekabetin yüksek olduğu sektörler arasında yer alır.
- İşyeri Kiraları
Tunceli şehrinde işyeri kiralamak isteyen girişimcilerin ortalama maliyeti 922 TL olacaktır. Şehirde işyeri satın almak isteyen girişimcilerin ortalama maliyeti ise 371.756 TL olacaktır. Belirtilen rakamlar ortalama maliyetlerdir ve seçilen ilçenin koşullarına göre değişim gösterecektir.
Tunceli Şehrinin Ekonomik Yapısı
Tunceli şehrinin ekonomisi tarım, hayvancılık ve hizmetler sektöründe gösterilen faaliyetlere dayalıdır. Sanayi küçük işletmelerden oluşmaktadır ve gelişmektedir. Şehrin sektörleri hakkında detaylı bilgiler ise şu şekildedir;
- Tarım
Şehrin en önemli gelir kaynağı tarımdan elde edilmektedir. Tarla ürünleri en fazla üretilen ürünlerdir. Daha sonra sebze üretimi gelmektedir. Önemli bir gelir kaynağı olmasına rağmen şehirde verim azdır. Tarla ürünleri arasında en fazla üretilen ürünler buğday, arpa, şekerpancarı, kuru fasulye ve nohuttur.
Şehirde en fazla üretilen sebzeler ise kavun, karpuz, domates, hıyar ve biberdir. Meyve üretiminde ise üzüm, ceviz, elma, dut ve armut öne çıkmaktadır. Aynı zamanda şehirde az bir miktarda pamuk ve tütün üretimi yapılmaktadır.
- Hayvancılık
Hayvancılık sektörü Tunceli için oldukça önemlidir. Şehirde küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık gelişmiştir. Küçükbaş hayvan varlığı büyükbaş hayvan varlığından daha fazladır. Küçükbaş hayvancılık daha çok koyun üzerinden yapılmaktadır. Keçi varlığı ise kıl ve tiftik keçisidir. Büyükbaş hayvancılıkta sığır daha fazladır. Tunceli şehrinde kümes hayvancılığı gelişmiş olan hayvancılık alanları arasındadır.
Kümes hayvancılığında et ve yumurta tavukçuluğu ön plandadır. Hindi, kaz ve ördek kümes hayvancılığı arasındadır. Şehrin en önemli gelir kaynağını arıcılık faaliyetleri oluşturmaktadır. Sahip olduğu arı kovanı varlığı ile önde gelen alanlar arasındadır. 2020 yılında şehirde 63.971 arı kovanı varlığı bulunmaktadır. İpek böcekçiliği ise şehirde önemli bir alan değildir. Ancak sahip olduğu potansiyel ile ipek böcekçiliği yatırımları için potansiyeli bulunmaktadır. Şehrin genelinde 3 adet ipek böcekçiliğine yönelik üretim yapan işletme bulunmaktadır.
Şehrin su ürünlerine yönelik olarak üretim yapan işletmeleri bulunmaktadır. Su ürünleri üretiminde alabalık yatırımları önde gelmektedir. Keban Baraj Gölü ile komşu olması bu alanda avantaj yaratmaktadır.
- Sanayi
Tunceli şehrinde sanayi gelişmektedir. İnşaat sektörü önemli bir yerdedir. Şehirde eski konutların varlığı oldukça yüksektir. Kentsel dönüşüm projeleri ile inşaat sektöründe oldukça yüksek bir potansiyel bulunmaktadır. Şehirde sanayi işletmelerinin en fazla faaliyet gösterdikleri sektör gıda imalatıdır. Daha sonra madencilik ve taş ocakçılığı, metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı gelmektedir.
Şehirde aynı zamanda içecek imalatı faaliyet gösterilen sektörler arasında yer almaktadır. Elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretimi işletmelerin faaliyet gösterdikleri alanlardır. Şehirde bir adet Organize Sanayi Bölgesi bulunmaktadır. Bir adet küçük sanayi sitesi bulunmaktadır.
Tunceli’de iş yapmak için şehir genelinde bulunan sanayi bölgelerini Kobi Vadisi’nde araştırabilirsiniz.
Ayrıntılı bilgi için: Tunceli Sanayi Bölgeleri
- Madencilik
Tunceli şehri maden kaynakları açısından potansiyel bulunmaktadır. Bakır, jips, krom, kum, çakıl, tuğla ve kiremit şehirde bulunan kaynaklardır. Bakır, kurşun ve çinko işletmeleri yapılmaktadır.
- Turizm
Tunceli şehri turizm açısında gelişmemiştir. Ancak şehrin turizm potansiyeli oldukça yüksektir. Kış sporları, avcılık, kayak turizmi, kültür turizmi ve sağlık turizmi potansiyeli bulunmaktadır. Tarihi ve inanç turizmi eserleri arasında öne çıkan yerler Eski Cami, Yalmaniye Cami, Bağın Kalesi, Pertek Kalesi ve Sağmen Kalesi’dir.
Yayla turizmi açısından şehirde Gözen Köyü, Dereboyu, Yelekli, Karagöl, Sarıtaş potansiyel içermektedir. Şehrin en önemli yatırım potansiyeli kaplıca alanlarındadır. Ancak yeterli tesisi bulunmamaktadır. Tunceli şehrinde işletilen tek kaplıca Mazgirt Kaplıcasıdır. Pülümür Maden Suyu, Boğaza Kaplıcası, Bağın Kaplıcası, Ilıcak Maden Suyu, Harçik Kaplıcası, Diklitaş Maden Suyu alanları oldukça potansiyel içermektedir.
- Ticaret
Tunceli şehrinde ticaret faaliyetleri gelişmiş değildir. Şehrin ticaretinde meyve ve sebze ürünleri yer almaktadır. Aynı zamanda canlı hayvan ticareti ve hayvansal ürünlerin ticareti yapılmaktadır.
–
–
Tunceli Şehrinde Yapılabilecek Bazı İşler
- Tunceli şehrinde girişimcilerin tarım alanına yatırım yapma fırsatı bulunaktadır. Şehirde bağcılık, sebze ve meyve üretimi, yem bitkileri yetiştiriciliği alanına yatırım yapma fırsatı bulunmaktadır. Aynı zamanda şehirde organik tarım yapılabilir.
- Tunceli şehrinde girişimcilerin hayvancılık sektörüne yapabilecekleri yatırımlar bulunmaktadır. Su ürünleri yetiştiriciliği, küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık, arıcılık şehirde yatırım potansiyeli içeren sektörlerdir.
- Şehirde et besiciliği, süt sığırcılığı, alabalık yetiştiriciliği, koyunculuk ve tavukçuluk yapılarak gelir elde edilebilir.
- Maden sularının geniş olduğu şehirde girişimcilerin maden suyu üretimi, su şişeleme tesisi alanlarına yatırım yapabilir.
- Şehirde tuz kaynaklarının bulunması nedeniyle girişimciler tuz paketleme ve toz kireç üretimi alanına yatırım yapabilir.
- El halısı ve kilim üretimi, hazır giyim üretimi ve yünlü battaniye üretimi ile girişimciler gelir elde edebilir.
- Şehirde yaş meyve ve sebzeleri paketleme, tohum işleme ve paketleme, hayvansal ürünlerin işlenmesi ve paketlenmesi, su ürünleri işleme ve paketleme, bakliyat eleme ve paketleme alanlarına yatırım yapılabilir.
Tunceli Şehrine Sunulan Teşvikler
Tunceli şehri 5. bölge teşviklerinden yararlanmaktadır. Bu kapsamda şehir için sunulan destek unsurları şu şekildedir;
- KDV istisnası
- Gümrük vergisi muafiyeti
- Vergi indirimi
- Sigorta primi işveren hissesi desteği
- Yatırım yeri tahsisi
- Faiz desteği
Şehir için öncelikli yatırım alanlarından bazıları ise şu şekildedir;
- İlaç sektörü
- Madencilik ve maden aratma yatırımları
- Eğitim yatırımları
- Test merkezleri
- Savunma alanında yatırımlar
- Demiryolu taşımacılığı
- Kültür ve turizm yatırımları