Tedarik Zinciri Yönetimi (SCM) Nedir?
İçindekiler
Tedarik Zinciri Yönetimi günümüzde her işletmecinin merak ettiği konular arasına girmeyi başarmıştır. Çünkü her firma başarılarını ve işlerinin sürdürebilirlik şansını artırmak için yapılması gereken ne varsa, o konuda bilgi sahibi olmak istemektedirler. Buna bir nevi çetin rekabet şartlarında ayakta kalma çabası da denilebilir.
Peki, bu süreç tam olarak ne anlama geliyor ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler bu süreci kullanarak işlerini nasıl daha başarılı bir hale getirebilirler? Beraberce bir göz atalım.
Tedarik Zinciri Yönetimi
Tedarik zinciri yönetimi, işletmelerde mal ve hizmet akışının yönetimidir ve hammaddeleri nihai ürüne dönüştüren tüm süreçleri içerir. Müşteri değerini en üst düzeye çıkarmak ve pazarda rekabet avantajı elde etmek için bir işletmenin arz yönlü faaliyetlerinin aktif bir şekilde düzenlenmesidir. SCM, tedarikçilerin mümkün olduğunca verimli ve ekonomik tedarik zincirleri geliştirme ve uygulama çabalarını temsil etmektedir. Tedarik zincirleri, ürün geliştirmeden üretime, bu girişimleri yönlendirmek için gerekli bilgi sistemlerine kadar her süreci kapsamaktadır.
Tedarik Zinciri Yönetim Süreci Adımları
Yapılan Global Tedarik Zinciri Forumunda tedarik zinciri yönetim süreci 8 temel adım olarak listelemiştir. Bu tedarik zinciri yönetimi süreci çapraz fonksiyoneldir ve değer zincirine modernize edilmesi ve entegre edilmesi gerekmektedir.
Tedarik zinciri yönetimin 8 adımı sırasıyla şu şekildedir:
1- Müşteri ilişkileri yönetimi
Birçok şirket, yeni müşteriler kazanırken pazarlama çalışmalarına yüksek harcamalar yapmaktadırlar. İşletmeler için mevcut ilişkilere değer vermek ve onları beslemek de aynı derecede önemlidir. Bu süreç, bir ürünün kilit müşterilerini belirlemeyi ve gereksinimlerini karşılamayı içerir. Çeşitli müşteri türlerini tanımlanır, ihtiyaçları değerlendirilir ve ürün buna göre özelleştirilir. Müşteriler ayrıca büyük ve küçük müşteriler olarak sınıflandırılabilir ve buna göre servis verilebilir.
2- Tedarikçi ilişkileri yönetimi
Tıpkı müşteri gibi tedarikçi de tedarik zincirinin çok önemli bir parçasıdır. Şirket kilit tedarikçilerini tespit eder, müzakere eder ve onlarla anlaşma yapar. Ana tedarikçileri ile iyi ilişkiler kurmaya çalışır ve bu da bir kazan-kazan yaklaşımına neden olur. Günümüzün iş ortamında, kuruluşlar problemlerini aktif olarak dinleyerek ve çözmeye çalışarak tedarikçileriyle bir ilişki geliştirmeli, böylece onları tedarik zinciri sürecinde ortak etmelilerdir.
3- Müşteri hizmetleri yönetimi
Bu süreç müşterilerle etkileşim sağlamaktadır. Bu hizmet müşteri açısından şirketin yüzüdür ve bu hizmet, müşterinin aldığı ürünlerin sevkiyatta nerede olduğunu bulmasına yardımcı olmayı veya ürünü müşterinin yerine kurmayı da içerebilir. Bunun yanında müşterilerle arayüz oluşturan müşteri hizmetleri yönetiminin, müşteri edinme ve sürdürme süreçlerini tanımlayan müşteri ilişkileri yönetiminden farklı olduğunun bilinmesi gerekir. KOBİ’ler Müşteri Hizmetlerini Nasıl Avantaja Dönüştürebilirler?
4- Talep yönetimi
Ne kadar üretilmelidir? Bu soru, müşterinin taleplerini karşılamak için etkili bir şekilde cevaplanması gereken bir sorudur. Talep yönetimi tam da bunu amaçlamaktadır ve talep olduğunda çok az üretim yapılırsa daha fazla satış yapma fırsatı kaybedilir ve kar azalır. Bunun yanında talep olmadığında çok fazla üretim yapılırsa, stok tutma maliyeti artar ve israfa yol açar. Bunun için bu ince çizginin yönetilmesi şarttır. Ne üretilmeli diye bakıldığında kaynakların daha kârlı birimlere yönlendirilebilmesi için tüketici talebine göre doğru ürün karışımına karar verilmelidir. Talep Yönetimi Sistemi
5- Sipariş karşılama
Tedarikçi seviyesinden müşteri seviyesine kadar olan süreç, ürünün müşteri beklentilerine göre minimum maliyetle teslim edilebilmesi için kolaylaştırılmalıdır. Bu sadece lojistik değil, tüm operasyon gamını da içerir.
6- Üretim akış yönetimi
Aynı üretim tesisi bazen çeşitli spesifikasyonlara sahip ürünler üretmek için kullanılır. Her türden ne kadar üretileceği ve üretim tesisinin ne kadar esnek olduğuna bakılmalı ve mümkün olan en düşük maliyetle gerekli malların optimum üretimini korurken talepler cevaplanmalıdır.
7- Ürün geliştirme ve ticarileştirme
Bu, tedarikçiler ve tüketicilerin yardımıyla yeni bir ürün geliştirmeyi kolaylaştıracak bir yapı geliştirmeyi içerir. Pazar araştırması, müşteri taleplerini karşılamak için yeni bir ürün oluşturma fikrini ortaya çıkarabilir. Bu süreç, yeni ürünlerin tedarikçiden pazara sorunsuz bir şekilde akmasını sağlar ve bu CRM (Müşteri İlişkileri Yönetimi) ekibinin yanı sıra SRM (Tedarikçi İlişkileri Yönetimi) ve Üretim akış ekibiyle birlikte çalışması gerekir.
8- Gelir yönetimi
İade yönetimi, ürünlerin ters akışının yönetimini ifade eder. Satılan ürün şayet kusurlu, kırık veya müşterinin talebine göre değilse satış iadeleri olabilir. Bu işlemin verimli kullanımı istenmeyen geri dönüşleri azaltacak ve ayrıca yeniden kullanılabilir malzemelerin kullanımını kolaylaştıracaktır.
Bunun yanında tedarik zinciri yönetiminde uzmanlaşmak şarttır. Bunun için çevre politikalarını destekleyen tedarik zincirlerinin nasıl tasarlanacağını konusunda bilgi sahibi olmak ve tedarik ile ilgili işlevleri yönetmek veya yürütmek gerekir. Firmalar verimliliği ve hızı artıran tedarik zinciri yönetimi stratejileri geliştirilmelidir.
Tedarik Zinciri Yönetim Stratejileri
Tedarik Zinciri Yönetim sistemlerini takip eden herhangi bir şirketin öncelikle bir tedarik zinciri stratejisini formüle etmesi şarttır. Bir şirketin tedarik zinciri yönetimi stratejisi 3 seviyede olabilir.
Bu seviyeleri şu şekilde sıralayabiliriz:
1- Stratejik yönetim
Şirketin üst yönetimi, tedarik zinciri yönetimi sürecine ilişkin genel politika ve stratejiye karar verir. Buna tedarikçi seçimi, dağıtım ortaklıkları, depo kiralama, toplu alım politikası ve nakliye ile ilgili kararlar da dâhildir. Örneğin, bir pamuk ipliği imalatı yapan firmada, fabrikayı hammadde kaynağının (pamuk çiftlikleri) veya müşterinin (kumaş üreticileri) yakınına yerleştirir misiniz? Pamuk taşıma maliyeti, iplik taşıma maliyetinden daha fazladır. Bu nedenle fabrikalar pamuk çiftliklerinin yakınında olabilir.
2- Taktik ve önlemler
Taktik önlemler, daha iyi tedarik zinciri uygulamaları kullanarak maliyet azaltmaya odaklanmaktadır. Örneğin, şirket alternatif tedarikçiler için keşif yapabilir veya daha iyi depo uygulamalarına sahip olabilir veya maliyeti azaltmak ve verimliliği artırmak için taşımayı optimize edebilir. Bu süreçte tedarik zincirine değer katmayan tüm adımları ortadan kaldırmayı hedeflemelidirler.
3- Operasyonel yönetim
Bu sseviyede, zemin düzeyinde işlenen üretim planı, envanter, yedek parça alımı vb. İle ilgili günlük kararlar alınmaktadır ve bu kararlar operasyonel yöneticiler tarafından alınır. Örneğin, depolama maliyetini en aza indirmek için tam zamanında alım yani sıfır stoklu envanter yöntemi kullanabilirler.
KOBİ’ler ve Tedarik Zinciri Yönetimi Süreci
KOBİ’ler: Küçük ve Orta ölçekli işletmeler, çalışan sayısı ve cirosunun belirli bir seviyenin altına düştüğü kuruluşlardır. Sayım ve ciro ülkeden ülkeye değişmektedir ve Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler ülke ekonomisinde önemli bir rol oynamaktadır. İmalat sanayinde, KOBİ’ler esas olarak bir tedarikçi, satıcı, servis sağlayıcı veya taşeron rolü oynamaktadır. KOBİ’lerin rolü büyük ölçüde daha büyük bir organizasyondaki bağ olmasıdır. Yani temelde büyük kuruluşun tedarik zincirinin parçalarıdır.
KOBİ’lerde Tedarik Zinciri Yönetimi Sürecinin Uygulanması
Büyük İşletmelerin aksine, Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerde Tedarik Zinciri Yönetimi uygulamalarını uygulamak zor bir olay olabilir. Büyük İşletmeler Tedarik Zinciri Yönetimi uygulamalarına yatırım yapacak kaynaklara sahipken, KOBİ’ler bu durum söz konusu değildir. Bunun nedeni, KOBİ’lerin boyutlarının küçük ve sayısının çok sayıda olmasıdır ve en iyi tedarik zinciri uygulamalarını uygulamak için personel, finans ve teknoloji açısından yeterli kaynaklardan yoksundurlar. KOBİ’lerin pazarda rekabet edebilmelerini sağlamak için bir tedarik zinciri stratejisine sahip olmaları giderek daha önemli hale gelmiştir.
Etkili SCM (Tedarik Zinciri Yönetimi) satın alma, envanter yönetimi, depolama ve nakliye alanlarında gelir sızıntılarını önlemelidir. Ayrıca minimum maliyetle değerin maksimize edilmesini hedeflemelidir. KOBİ’ler, tek tek parçalara odaklanmak yerine tüm süreci bir bütün olarak sinerjileştirmeye odaklanmalıdırlar.
Tedarik Zinciri Yönetiminin Önemi
Sonuç itibari ile bakıldığı zaman; özellikle küçük işletmeler için bu süreç çok fazla çaba harcanması ve masraf edilmesi anlamına gelebilir. Fakat iyi bir tedarik zinciri yönetimi sürecine sahip olmak için illa pahalı yazılımlar kullanmak şart değildir. İyi tanımlanmış tedarik zinciri yönetim süreci ile tedarik zincirinin üreticiden tüketiciye sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlanabilir.
Bilinmelidir ki; işletmenin büyüklüğü ne olursa olsun, her firmanın tedarik zinciri yönetim süreçlerini dikkatlice değerlendirmeleri işin başarısı ve sürdürebilirliği için şarttır.
Tedarikçi Olmak
Eğer sizde firmanız için yeni müşteriler arıyorsanız, Türkiye’nin ilk ve tek tedarikçi platformu Kobi Vadisi’nden ücretsiz olarak faydalanabilirsiniz.
Bunun için tek yapmanız gereken: tedarikçi olmak adlı sayfayı ziyaret edin ve firmanızın kaydını sadece birkaç dakika içinde tamamlayın.
Tavsiye Edilen İçerikler
