Özellikle işletmelerde liderlik ve yöneticilik aynı anlamda kullanılsa da gerçek anlamlarında birbirinden farklıdır. Lider kişiler değişim ve yaratıcılığa odaklı, iş ahlakı kurallarını benimseyen kişilerdir.
Liderlik Yetkinliği
Liderlik, işletmede makam sahibi olmak ya da işletme bünyesinde ve dış çevrede ayrıcalık kazanmak amaçlı değildir. Amaçları, işletmeleri rakiplerinin önüne geçirmek ve bireylerin arasında güç yaratarak, ortak hedeflere çalışmalarını sağlamaktır. Bu davranışlara liderlik yetkinliği adı verilir.
Liderler, güven verici olmalıdır. Değişimi ve kültürü yönetebilmektedir. İşi ve işletmeyi tanımalıdır. Yönetim fonksiyonlarına hâkim olmalıdır. İşletmelerin etkin bir şekilde yönetilip rakiplerinin önüne geçmesi için, liderlik özelliklerine sahip kişiler, her zaman en üst yani tepe yönetimde olmalıdır.
Liderlerin Özellikleri
Lider kişiler enerjik olmalı ve bu enerjisini yakın çevresindekilere, işletme içine ve işletmenin dış çevresine hissettirmelidir. Ve bu enerjiyi başkalarını harekete geçirecek biçimde kullanabilmelidir. Liderlik konusunda bir idol olan Jack Welch’e göre:
- Değişimden çekinmemek gerekir.
- Bürokrasiye karşı çıkılmalıdır.
- İşletme işi basittir.
- Süreçleri ve işleri karmaşık hale getirmeyin
- Çalışanların beyninden yararlanın.
En iyi fikirlere kimin sahip olduğunu ortaya çıkarmalı ve bu fikirleri hayata geçirmelisiniz. Welch’in şirketinin en büyük zirve şirketlerden biri olması, bu yaklaşımları benimsemesi sayesindedir. Ve bu fikirleri liderler dikkate almalıdır.
Hepimiz biliriz ki Japon işletmeler zirveyi oynayan işletmelerdir. Levis’s firmasının liderlik bakımından ekollerden biri olması da Japon işletmelerinin yaklaşımlarını benimsemesinden kaynaklanır.
Levi’s, Japon yönetim liderlik yaklaşımını benimsemiş, ekip çalışması, iletişim ve yetkinlik, takdir etme ve ahlaki yönetim ile zirve işletmelere yükselmiştir. Aslında bu konuda örnekleri çoğaltmak mümkün. Lider kişiler, bağlı oldukları işletmeyi ya da toplum çevresini geleceğe çok daha iyi hazırlar. Liderlerin temel özelliklerine bakacak olursak;
- Sürekli olarak yeniliklere ve değişimlere açıktır.
- Geleceği öngörme yeteneği olduğundan işletmenin vizyon ve misyonlarını oluşturur.
- Mücadeleci bir ruh taşır. Çalışkandır. Atılımlar yapabilir.
- İletişim becerileri güçlüdür.
- Sorgulayıcıdır ve hatalarından ders çıkartır.
- Açık sözlü olup, söz ve davranışları birbiriyle uyumludur.
- Yüklendiği tüm sorumlulukları yerine getirir ve tüm organizasyonları başarı ile yürütür. Takım ruhuna inanır. Başarının çalışanların emeklerinin karşılığı olduğunu bilir. Paylaşımcı özelliği vardır.
- Sürekli olarak öğrenme isteği taşır.
- Değişen şartlara kolayca uyum sağlayabilir. Tüketicinin ihtiyaçlarındaki gelişme ve değişimleri analiz eder, piyasadaki trendleri ve gelişmeleri de analiz etme yeteneği mevcuttur.
- Davranışları ve çalışma prensipleri ile daima çalışanlara örnek olmalıdır.
Siz de iyi bir lider olmak istiyorsanız, en iyi fikirleri bulmalı ve uygulamalısınız. Ayrıca hayat boyu öğrenme isteğini içinizden eksik etmemelisiniz. İşletmelerde yönetici bolluğu olsa da, gerçekten lider sayılacak kişilere çok az rastlanmaktadır. Bir işletmeyi geleceğe liderler taşır. Liderlikte Seçtiğiniz Kelimeler Neden Önemlidir?
İşletmeyi liderliğe taşıyanların en önemli 3 özelliği;
Müşteri Odaklı Olmak
İş yaşantıları boyunca liderler, zamanlarının büyük bir kısmını müşterilere ayırmaktadır. İşletmenin en büyük amacı kar etmektir ve bu da müşterilerin olumlu tutumları sayesinde olmaktadır. Liderlere göre bir işletmedeki karın artması, kalite ve iyileştirme çabaları, yapılan tasarruflar değil, müşterilerin memnuniyetinden kaynaklanmaktadır.
Yani; Müşteri memnuniyeti = Kazanç artışı ve kar elde etme
Vizyon sahibi bir lider; işletme içinde müşterilerinin en büyük temsilcisidir. Bir projeyi aldıklarında hiç bir zaman “Bu projeyi yaparsak ne kadar kazanırız“ diye sormaz. Bu iş uzun vadede müşteriye ve işletmeye ne kazandırır? diye sorar. Bu da lider kişiyi, işletmedeki diğer yönetimden sorumlu kişilerden ayıran bir özelliktir.
Sürekli Kendini Eğitmek
Lider vasfı taşıyan kişiler, kendilerini sürekli olarak eğitmeye ve öğrenmeye odaklandırmaktadır. İnsanların görüşlerine açık, onlar değer veren ve yeni fikirlere de açık kişilerdir. Kendi alanları ile ilgili akademik tüm yayınları, mesleki bilgilerini artıracak, konferans ve seminerleri takip etmektedirler.
Liderlik vasfı taşımayan kişilere göre, öğrenme hayatı okul hayatının bitimiyle sona ermektedir. Onlara göre yıllar öncesinde okudukları kitaplar geçerlidir. İş yaptıkları sektörle ilgili hiçbir gelişmeden haberleri yoktur. Onlar bulundukları yerde mutludur ancak en küçük bir aksilikte ya da zarar durumunda gemiyi terk eden kaptan konumundadır.
Etkin Personel Ekolü Benimsemek
Lider kişilerin bir özelliği ise insana değer vermesidir ve bu yüzden çalışana yatırım yapar. Performansı yeterli görülen kişiler de işletme içinde iyi konumlara yerleştirilmektedir. Bu atanacak görevlerdeki kriter, kişiye verilecek görevler ile geçmişteki iş deneyimlerinin bir olmasına dikkat eder. Yani halkla ilişkiler ya da pazarlama konularında deneyimli ve bilgisi olmayan kişileri, bu birimlere yönetici olarak atamaz.
Personelin kariyer planını kendi çizer. Ancak bu aşamada mesleki birikimleri de göz önünde bulundurur.
Liderler ve Takım Yönetimi
Liderlerin işletme içinde bir önemli özellikleri de takımdaki üyelerin sahip olduğu kaynakları işletmede maksimum yarar sağlayacak şekilde düzenlemelidir. Bu sebepten takım üyeleri uyum içinde olmalı ve dikkatli seçilmelidir. Seçim işlemi yapılırken kişilerin o işe uygun olmaları da ayrı bir kriterdir.
Yöneticilik
Yönetici, bir işletmedeki bir takım amaçlara ulaşmak için, insanlar arasındaki işbirliği ve beraberliğini sağlamak ve onları istenen davranışlarda bulunmak için teşvik eden yetkili kişilerdir.
Yöneticiler bir takım yetkilerle donatılmış olup, eğer bağlı olduğu bir üst makam varsa, onlara karşı da sorumludur. Daha anlaşılır bir ifade ile yönetici; çalıştığı kurum, kuruluş ya da işletmedeki tüm faaliyetlerin planlanması, çalışanların örgütlenmesi, işe özendirilmesi, motive edilmesi, kişiler arası koordinasyon sağlanması ve işlerin gerekli görüldüğünde denetlenmesi yetkileri olan, bu yetkileri yerinde kullanıp kullanmadığı bakımından da üst makamlara karşı sorumlu olan kişilerdir. Yani yöneticinin asıl işi yönetimdir.
Yönetim, insanlarla ilgili bir niteliktir. Bir veya daha fazla amacı gerçekleştirmek üzere bir grup insanın arasında işbirliği sağlamak ve onları bu amaçlara sevk etmek çabalarına yönetim denir.
Yönetim, insanlar arası işbirliğini sağlar. İş bölümü vardır. Sürekli bir koordinasyon ve haberleşme olmalıdır. Bir işletmede yönetimden söz edilmesi için yöneten ve yönetilen kişilerin varlığı gereklidir. Yönetim sistemlerinde amaç, en az harcama ile amaçlara eksiksiz ulaşmaktadır.
Yönetim organı birey ya da daha fazla kişinin oluşturduğu komiteden oluşur. Yönetim süreci; Planlama, örgütleme, emir kumanda, koordinasyon, denetim ve yönetici yetiştirme olarak 6 işleve ayrılmaktadır.
Yönetici, bir kuruluşun verimli bir şekilde çalışmasını sağlayan kişidir. Özel görevleri, çalıştıkları şirketin veya kuruluşun türüne bağlıdır. Her şeyden önce yöneticilerin yüksek düzeyde organize olmaları ve iyi iletişim becerilerine sahip olmaları gerekir. Şirketlerde yöneticiler açık bir amaç ve hedefler seti oluşturan kısa ve uzun vadeli planlar yaparlar.
Yani organizasyonu gitmek istedikleri yere götürmeyi amaçlar. Bu planların her şeyden önce yöneticinin tüm planının nasıl, ne zaman ve kim olduğunu anlaması gerekir.
Tüm yöneticiler yönetimden sorumludur. Yöneticilerin rolleri çalıştıkları kuruluşun ayrılmaz bir parçasıdır. İşlevleri genellikle dosyalama ve yönetim de dâhil olmak üzere geniş bir dizi görevden oluşur.
Çoğu yöneticinin çalışma saatleri tam zamanlıdır ve tek yerde çalışmaktadırlar. Ancak bazı küçük işletmelerde yarı zamanlı olarak da çalışabilirler. Yöneticiler, iletişim, zamanlama, defter tutma, veri girişi, sekretarya ve çok daha fazlası dâhil olmak üzere çeşitli şekillerde desteklemeden sorumlu olacaktır.
Yöneticilerin Özellikleri
Yöneticiler;
- Ofis ekipmanlarının yönetimi,
- Keyifli ve temiz bir çalışma ortamı yaratılıp sürdürülmesi,
- Büro ya da diğer idari personeli yönetme
- Harici veya dâhili iletişim veya yönetim sistemlerini yönetme,
- Toplantıları düzenleme ve koordine etme,
- Gelen ve giden postayı sıralama ve dağıtma işlerinden sorumludur.
Yönetici Becerileri
- Detaylara dikkat etmek,
- Baskı altında sakin kalabilmek,
- Mükemmel organizasyon becerileri
- Takım oyuncusu olmak
- İnisiyatif göstermeye istekli ve işine kapsamlı metodik bir yaklaşım sergilemektir.
Liderlik ve yöneticilik arasındaki farklılıklara baktığımızda lider kişinin genelde üst düzeyde görev aldığını ve işletmeyi en tepeye çıkartan kişiler olduğunu görmekteyiz. Yöneticiler ise, bir ya da birden fazla üste bağlı olan ve işletmenin en iyi şekilde yönetilmesini sağlayan kişilerdir. Yani yönetici olmak ile lider olmak iki ayrı kulvar olup, birbirine karıştırılmamalıdır.