Master Franchise Ne Demek?
İçindekiler
Master franchise hakkında detaylı bilgi almak isteyenlere yönelik yazımıza başlamadan evvel, master franchise’ın ne demek olduğunu küresel anlamda tarifini yapalım.
Master franchise: uluslararası ağlara sahip büyük ve yabancı bir markanın isim hakkını vermesi, faaliyetlerini gerçekleştirebilmeniz için size işinizi kurma imkânı sağlamasıdır.
Örnek 2 senaryo ile bu durumu paylaşmak istiyoruz:
- Mcdonalds Markası Amerika temelli bir şirkettir. Türkiye genelinde bulunan ve bir yatırımcı veya yatırımcı şirket tarafından tüm ülke genelindeki imtiyaz haklarına (ürün dağıtım, reklam, pazarlama, üretim vb.) sahip olunan iş modeline denir. Tüm isim hakkı, logo kullanımı vb. içerikler markanın bağlı olduğu ana lisansör yani markanın ana sahipleri tarafından verilen ülke genelinde kullanılma hakkını kapsar. Bu iş modelinin genel ismine: Master Franchise denilmektedir.
- Mcdonalds markası şayet ülkemizde bir anlaşma yapmadan tamamen kendi yöneticileri veya özsermayeleri ile kurulup bir çalışma yürütseydi, bu durum master franchise olmazdı.
Uluslararası olarak bilinen ve faaliyet gösteren büyük markalardan birini arkanıza alarak kendi işinizi kurmak ve hali hazırda bulunan müşterilerinize ulaşmak fevkalade akıllıca bir hareket olmakla beraber, sektörde çok daha sağlam durmanızı sağlayacaktır.
Franchise Nedir?
Franchise kelimesi sözlük anlamı Türkçe karşılığı olarak ta imtiyaz demektir. Asıl imtiyaz sahibi iş gidişatını ve işleyişini, isim ve çalışma hakkını talep eden kuruluşa verir ve destekler. Master franchise uzun bir yolculuktur. Uluslararası nice markaların kendi içlerinde değişen lisans bedelinden sonra yola çıkmaya ve kazanmaya başlarsınız. Burada esas olan; markanın kalitesini sürdürebilmektir.
Peki, ilk franchise markasını ve dünyada nasıl kurulduğunu bilmek ister misiniz? 1863 yılında dünyaya franchise kelimesini öğreten marka bugün hepimizin bildiği Singer markasıdır. Bugün ise otomotiv sektöründen bilgisayar ve teknolojiye, beyaz eşyadan yiyecek içecek sektörüne çevremizde gördüğümüz nice büyük isimler master franchise için ortaklığa hazır.
Alacağınız veya almayı düşündüğünüz master franchise markası, geleceğinizi kuracağınız bir yatırımdır. Ancak yapacağınız işin ve gireceğiniz sektörün size ne kadar uygun olduğunu iyi tartmanız gerekmektedir.
Yola çıktığınızdan sonra her şey muazzam bir ritmde gidecektir. Alacağınız; ticari, mali, teknik destekler ve hukuki danışmanlıklar ile pazarda duruşunuz ve atacağınız adımlar çok daha sağlam ve bilinçli olacaktır. Yalnız bir girişimci olmak yerine dünyaca ünlü bir markanın çatısı altında olmak size fevkalade artılar kazandıracaktır.
Master Franchise ile Franchise Alan İlişkisi
Master franchise, master franchise alanın esasen belirli bir bölge için bir mini franchise veren olduğu, franchise verene – franchise alan ilişkisinin bir biçimidir. Master franchise sahibi, imzaladıkları her franchiseyi işe alır, eğitir ve sürekli destek sağlar.
Buna karşılık, master franchise sahibi, ilk franchise ücretinin ve devam eden telif ücretlerinin büyük bir yüzdesini alır. Bu oran değişiklik gösterse de genelde %50’dir. Master franchise sahibi, genellikle kendi birimlerine sahip olmayı ve kendi birimlerini işletmeyi içerebilecek bir geliştirme programını kabul eder.
Uluslararası genişleme için nitelikli bir master franchise sahibi bulmak, bir franchise vereni, franchise alanların satmak, eğitmek ve desteklemek için denizaşırı bir altyapı kurma maliyetinden kurtarır. Nitelikli bir denizaşırı master franchise sahibi ile ortaklık, aynı zamanda dilsel ve kültürel farklılıkların yanı sıra yerel çalışanlar, tedarikçiler, emlak bulma gibi sorunları çözer.
Master franchise ortakları genellikle mevcut bir iş ve altyapıya, satış ve pazarlama deneyimine ve yerel finans kurumları ile bağlantılara sahiptir.
Master franchise sahibi, kanıtlanmış bir sistem ve bilinen bir marka satın alır ve franchise veren, ana franchise alanın mevcut işinden, bağlantılarından ve uzmanlığından yararlanır. Diğer franchising biçimlerinden çok, bu bir ortaklıktır. Her ikisi de büyümek için başkasının parasını kullanıyor.
Franchise verene sağlanan faydalar arasında, hızlı pazara giriş ve marka hâkimiyeti de yer alır. Çünkü master franchise sahibi, nitelikli adaylara mümkün olduğunca çok birim satmaya motive edilmiştir. Master franchise sahipleri, imzaladıkları franchise alanların eğitiminden ve desteklenmesinden sorumlu olduklarından, bulabilecekleri en iyi olanı seçme konusunda motive olurlar. Ve telif ücretlerinin önemli bir yüzdesini aldıkları için, mümkün olan en iyi operasyonu gerçekleştirmek istemektedirler.
Master Franchise ve Distribütörlük
Distribütör, başka bir şirketten ürün satın alan ve satan bir şirkettir. Distribütör, bu ürünleri genellikle sahibi olduğu veya kiraladığı bir tesiste depolar. Daha sonra ürünleri perakendecilere ve/veya doğudan tüketicilere satar.
Bir dağıtım sözleşmesi, ürünlerin sahibi ile distribütör arasında yasal olarak bağlayıcı bir temastır. Bu sözleşme, ürünlerin dağıtımı ile ilgili olarak tarafların haklarını, maliyetlerini ve sorumluluklarını belirtir. Distribütör, ürünleri üreten firmadan satın alır, ancak şirketin kendisinde herhangi bir mülkiyeti yoktur.
Günümüz küresel ekonomisinin önemli itici güçleri arasında franchising ve dağıtım düzenlemeleri gelmektedir. Sağlam bir yasa, sağlam temel üzerine kurulmuş bir franchise veya başka bir dağıtım ağı ile şirketler, ürünlerini ve hizmetlerini, büyük ölçüde genişletilmiş ulusal veya uluslararası düzeyde satarak gelirlerini artırabilirler.
İyi yapılandırılmış bir master franchise ve distribütörlük düzenlemeleri gerçek bir kazanma sonucu yaratır. günümüzün tanınmış markalarının çoğu, başarılarının çoğunu, yerleşik ürün ve hizmetleri, yeni pazarlara getirmek için deneyimlerini, hırslarını ve yerel bilgilerini kullanan master franchise sahiplerine ve distribütörlerine borçludur.
Aynı zamanda master franchise ve distribütör düzenlemeleri, girişimcilerin köktü firmaların desteği ve marka bilinirliği ile kendi başarılı işlerini kurmalarına olanak sağlar.
–
–
Master Franchise ile İş Kurmak
Evvela dünyaca ünlü bir markaya sahip olmanın tüm avantajlarını hem ticari, hem de beşeri anlamda yaşayabilirsiniz. Master franchise ile girmek istediğiniz sektöre oldukça iddialı ve sağlam bir giriş yapma imkânı bulur iken, istikrar sağlamak daha kolaydır.
Master franchise size hem zamandan hem de parasal anlamda ciddi tasarruflar sağlayacaktır. Reklâm, kendinizi tanıtma gibi giderlere siz ödeme yapmayacağınız gibi, zamandan da ciddi anlamda tasarruf etmenizi ve açılışa dek geçen zamanı en kaliteli ve en verimli biçimde kullanmanızı sağlayacaktır.
Markanız ile paylaşacağınız sorumluluklar, siz de çok daha az gerginliğe ve strese sebebiyet vereceğinden, kafanızda son derece rahat olacak ve işinize çok daha iyi odaklanabilme şansınız olacaktır. Siz işinize yoğunlaşır ve yeni heyecanınızın tadına varır, sadece kazanmak için çalışabilirsiniz.
Çoğunlukla yiyecek ve içecek olmakla beraber, bilgisayar ve teknoloji, beyaz eşya gibi hepimizin zaruri ihtiyaçlarını karşılayan sektörlerin ağırlıklı olduğu master franchise markaları, yatırımınızı en iyi şekilde değerlendirmenize ve büyümenize fırsat tanıyacaktır. Restoranlar, otomotiv markaları, beyaz eşya ve mutfak ve hatta emlak olmak üzere birçok sektörden master franchise için gelecekteki işinizi seçebilirsiniz.
Not: yeni bir iş kurmaya karar verdiyseniz, Kobi Vadisi editörleri tarafından hazırlanan distribütörlük rehberi içeriğini incelemenizi öneriyoruz
Kendi işini kurmak ve muhtelif birçok riski tek başına sırtlanmaktan çok daha kolay ve konforludur Franchise, master franchise ile iş kurduktan sonra ayakta kalması çok daha mümkün. Bu politikada spontane gelişmelere ve kötü sürprizlere neredeyse hiç yer yoktur.
İsim hakkına sahip olacağınız uluslararası markanız size geniş kapsamlı bir destek vereceği gibi, kazanmanız için her ortamı sağlayacaktır. Master franchise ile markanın ismi ile beraber iş modellerini de satın aldığınızdan sizin kazanmanız markanız için fevkalade önemlidir.
İsim hakkını aldığınız büyük markanız ile beraber pazar gücünüz de markanızla paralel olarak büyük olacaktır. Burada şunu ayırt etmek gerekiyor ki bayilik almak ile master franchise aynı şey değildir.
Muhtelif soru veya sorunlar karşısında her daim bir muhatap ve çözüm bulabilmenin rahatlığını yaşayacağınız gibi, kurumsal destek alabilme imkânlarınız da olacaktır. Master franchise ile hem kurumsal hem dekalite bazında standartların üzerine çıkacağınız aşikâr bir durumdur. Mali planlamada önünüzü görmeniz açısından bir deniz feneri görecek olan uluslararası firmanız, politikaları gereği önemli fizibiliteler üzerinden yürümektedirler.
Master franchise modeli ile iş kurma fikri aklınızda var ise, şartlarınız da müsait ise değerlendirilmeye değer bir fırsattır. En yalın hali ile iki tarafında başarı ve kazanç için bir araya gelmesi ve kurumsal bir birlikteliğe gitmesidir.
Master Franchise Özellikleri
Master franchise, yeni başlayanlar için değildir. Sadece master franchise lisansı için değil, alnı zamanda markayı, yeni bir ülkeye veya bölgeye tanıtmak için önemli sermaye gerektirir. Ancak, başarılı master franchise sahibi için ödüller, çok birimli franchise alanlara, alan geliştiricilerine ve bölge temsilcilerine göre daha fazladır.
İster yurt dışında ister yurt içinde olsun, başarılı bir master franchise, bir alan geliştirme veya alan temsilcisi anlaşmasının amaçladığı gibi, bir bölgeyi hızlı bir şekilde inşa etmeye çalışır. Kritik fark, master franchise anlaşması ile franchise verenin yeni altyapı eklemek zorunda olmamasıdır. Her şey esasen master franchise’ye taşınır.
Franchise verenin; franchise satışları, eğitim, yer seçimi, işe alma, sürekli destek gibi şeyleri eklemesine gerek yoktur. Her şeyi master franchise halletmektedir.
Master franchise verenler, güçlü yönetim becerilerine ve/veya bunlar sağlayacak organizasyona sahip olmalıdır. Deneyim arzu edilir ancak zorunlu değildir. Kişi veya kuruluş, güçlü satış, pazarlama ve operasyonel becerilere sahip olmalı ve tüm taraflar için maksimum nakit akışı sağlamak üzere, kendi birim ekonomilerini yönetmeleri için franchise alanlarını eğitebilmelidir.
Master franchise sahibi, kendi adına franchisor’dan büyük bir miktar alır. Kanıtlanmış işletim sistemi ve marka adına ek olarak master franchise sahibi, uluslararası pazarlamadan, franchise verenin en yeni sistemlerine ve teknolojilerine sürekli erişimden ve bazı durumlarda ürün ve sarf malzemelerinden artan kârdan yararlanır.
Tüm bunların yanı sıra, master franchise sahibi, başarılarıyla çok ilgilenen ve organizasyonun yürütülmesine yardımcı olmak için yönetim, liderlik ve diğer üst düzey becerilerde destek sunabilen bir ortakla çalışır.
Master Franchise Sözleşmesi nedir?
Master franchise sözleşmesi, bir franchise veren ile bir master franchise alan arasında yürütülen ve franchise verenin, master franchise sahibine, franchise ve lisans için aşağıdaki hakları veren bir anlaşmadır.
Bu sözleşme, ticari markalar dâhil ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere fikri mülkiyet haklarını kullanmak ve belirli bir bölgede franchise birimlerini geliştirmek, kurmak ve işletmek için kılavuzlar ve teknik bilgi sağlamak, alt bayilikler vermek, ticari markaları ve franchise sistemini, bölgedeki franchise birimlerini işletmek için alt lisans vermek amaçlıdır.
Franchise veren, franchise verilen işle bağlantılı olarak master franchise alana teknik yardım sağlar ve master franchise alan da alt franchise alanlarına bu tür teknik yardım sağlar. Master francise sözleşmesi kapsamında verilen franchise ve lisans, genellikle ikinci durum olsa da, münhasır olabilir veya olmayabilir,
Ayrıcalık
Franchise verenlerin, franchise verilen işi geliştirmek, kurmak ve işletmek için ana franchise alanlara belirli bölgelerde münhasır haklar vermesi yaygındır. Böyle bir durumda franchise veren, master franchise sahibine, doğrudan veya alt franchise alanlar aracılığıyla, belirli bir bölgede franchise birimleri geliştirme, kurma ve işletme münhasır hakkı verir.
Bu nedenle, başka hiçbir franchise sahibi, master franchise sözleşmesi kapsamındaki bölgede franchise verilen işi geliştiremez, kuramaz veya işletemez.
Master franchise alanın münhasırlık hakları, taraflar tarafından sınırlandırılabilir, örneğin, franchise veren, şirkete ait birimleri veya franchise marka altında işletmeleri işletme hakkını kendisi için saklı tutabilir. Ya da münhasırlık, belirli diğer yükümlülüklere uyulmasına tabi olabilir. Örneğin, geliştirme programına uyma gibi.
Master franchise sözleşmelerine, master franchise verenin, master franchise alanın münhasırlık haklarını, ikincisinin yükümlülüklerini ihlal etmesi durumunda feshetmesine izin veren hükümlerin dâhil edilmesi yaygındır. Böyle bir durumda, franchise veren, daha sonra, bölge içinde franchise verilen işi genişletmeye devam etmek için 3. şahıslarla anlaşma yapma hakkına sahip olabilir.
Ortak Yönler
Alt franchising, bir master franchise sahibi ile alt franchise sahibi arasındaki ilişkiyi tanımlamak için kullanılan terimdir. Bu hak genellikle bir master franchise sözleşmesinde verilen haklardan kaynaklanır, ancak bu kural değildir.
Bu nedenle, master franchise ve alt franchise anlaşmaları özünde birbiriyle ilişkilidir ve daha fazla ortak yönleri vardır. Öte yandan, kalkınma acentelerine yönelik acente sözleşmelerinin, imtiyaz sözleşmeleri olarak kabul edilmediğinden, bu sözleşmelerle daha az ortak yanı vardır.
Bununla birlikte, bu üz tür anlaşmanın hepsinin amacı, franchise verenin işinin belirli bir bölgede geliştirilmesi ve genişletilmesidir. Ayrıca alt franchise sözleşmelerinde yaygın olmasa da, ana franchising ve alt franchising’de geliştirme programlarına uyulması gerekebilir.
Son olarak; geliştirme acenteleri ve master franchise sahipleri, franchise alanlara teknik yardım ve eğitimi sağlayabilir, ancak geliştirme acenteleri, ticari markaları kullanma veya franchise verilen birimleri çalıştırma hakkına sahip olmayacaktır.
Farklılıklar
Master franchiseler, alt franchiseler ve geliştirme acenteleri benzerliklerinden çok daha fazla farklılıklara sahiptir.
Bunlar arasındaki temel fark, alt franchise ile master franchise sözleşmelerinin fikri mülkiyet haklarını kullanmak için bir lisans ve franchise vermesi ve teknik yardım ve teknik bilgi sağlanmasıdır. Bu arada geliştirme acenteleri, hiçbir lisans ve imtiyaz verilmeyen bir ajans sözleşmesi imzalar.
Master franchise alanların genellikle, yalnızca master franchise sahibi veya alt franchise sahipleri tarafından işletilebilen, franchise verilen birimlerin belirli geliştirme programlarına uymaları gerekir. İlgili acente sözleşmesinde temsilciler için belirli hedeflerin dâhil edilmesi yaygın olsa da, geliştirme temsilcilerinin bir geliştirme programlarına uymak zorunda olmaları nadirdir.
Diğer bir önemli fark, master franchise alanların normalde alt franchise alanlardan franchise ücretlerini toplama ve alma hakkına sahip olması ve bu ücretlerin bir kısmını franchise verene ödeme yükümlülüğüne sahip olması, alt franchise alanların ise master franchise sahibine, ilgili ücretleri ödemekle yükümlü olmasıdır.
Münhasırlık, bu anlaşmalardaki bir başka ilgili konudur. Bir bölge üzerindeki münhasırlık hakları genellikle master franchise sahiplerine ve geliştirme acentelerine verilir. Bu arada, alt franchise alanlara genellikle yalnızca bir koruma yarıçapı verilir. Diğer franchise alanlar, franchise edilmiş bir birimi işletemez.
Master Franchise’ların Karşılaşabileceği Riskler
Franchise alan birimlerin işletilmesi için franchise verene tarafından sağlanan ticari markaları, fikri mülkiyeti, gizli bilgileri, kılavuzları ve yönergeleri kullanma gereksinimlerinin, franchise alan tarafından kötüye kullanılması, franchise verenler için oldukça önemlidir ve franchise verenlerin karşılaşabileceği en önemli risklerden biridir.
Herhangi bir fikri mülkiyet veya bilgi kötüye kullanılırsa veya franchise verilen birimlerin müşteri hizmetleri franchise verenin standartlarını karşılamazsa, franchise verenin ve işinini iyi niyeti, itibarı ve imajı, önemli ölçüde etkilenebilir ve bu, ekonomik kayıplara neden olabilir.
Gizlilik de, franchise verenler için çok önemli bir konudur. Bir franchise sahibi tarafından yetkisiz bilgilerin ifşa edilmesi ve bu bilgilerin franchise sözleşmesinin işleyişi dışındaki amaçlar için kullanılması, franchise sistemi için de büyük bir risktir. Bu konular, ilgili franchise sözleşmesinde dikkatlice ele alınmalıdır.
Franchise alan herhangi bir lisans veya yetki alamazsa, franchise verilen birim tesisleri, yetkililer tarafından kapatılabilir ve frenchise veren dolaylı ekonomik kayıplarla karşılaşabilir. Bir master franchise sahibine belirli bir bölgede münhasırlık verilmesi, master franchise alanın ilgili anlaşma kapsamındaki yükümlülüklerine yeterince uymaması durumunda markanın genişlemesi için büyük risklere yol açabilir.
Franchising Rehberi
Franchise çalışma sistemi hakkında sizler için detaylı olarak hazırladığımız franchising rehberi sayfasını inceleyerek, bu konu hakkında çok daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Tavsiye Edilen İçerikler
