Ön Fizibilite Ne Demek?
İçindekiler
Kısaca ön fizibilite kavramı, yatırım yapmakla ilgili somut adımlar atmadan önce tasarlanan proje ile ilgili yapılacak olan teknik ve ekonomik çalışmaların tümünü kapsar. Esasında, fizibilite çalışmaları öncesinde gerçekleştirilecek olan bütün çalışmalar ön fizibilite kapsam ve tanımına girer. Ön fizibilite çalışmaları ilgili sektöre, planlanan işin niteliğine ve kapsamına göre değişkenlik göstermektedir. Belirli başlı durumlarda bu çalışmalar gerçekleştirilebilir.
Bu durumlar:
- Eğer hayata geçirilmek istenen birden fazla yatırım fikri var ise, fizibilite çalışmasının hangisi için gerçekleştirilmesine karar vermek için, bir ön fizibilite çalışması yapılabilir.
- Tasarlanan yatırım ile ilgili derinlemesine analizler yapılması ya da yapılmaması gerektiğinin anlaşılması için de ön fizibilite çalışmaları gerçekleştirilebilir.
- Diğer yandan, yatırımcı ya da girişimcilerin yatırım fikri hakkında bilgilenmelerini sağlamak amacıyla ön fizibilite çalışmaları gerçekleştirilebilir.
- Eğer fizibilite çalışmaları çok yüksek maliyetlere ve zamanlara mal olacaksa, yine ön fizibilite çalışmalar yapılabilir. Bu sayede yapılacak olan çalışmalar neticesinde, yüksek maliyetler ve çalışmalar gerektirmeye değecek olan yatırım fikri seçilir ve fizibilite çalışmalarına başlanır. Böylelikle fizibilite çalışmasının genel kapsamı da ortaya çıkmış olacaktır. Örnek verilecek olursa doğal kaynaklar ile ilgili yatırım sektörlerinde fizibilite çalışmalarına kalkışmak oldukça zaman alıcı ve maliyetlidir. Bu bakımdan ilgili sektörel çalışmalarda sıklıkla ön fizibilite çalışmalarına yer verilir.
Fizibilite Raporu Ne Demek?
Kısaca fizibilite raporu kavramı, yapılacak olan bir işin sonuçlarını önceden kestirmek, bilmek demektir. Yani yapılacak olan yatırımın başlangıcından itibaren bütün olasılıkların öngörülüp hesaplanarak müşteri potansiyeli, satış potansiyeli, yaklaşık maliyetler ve risklerin hesaplanmasını ve raporlanmasını kapsar.
Bir şirketin ya da girişimcinin, tasarladığı yatırım planlarının kendi politikalarına uyup uymadığını anlamanın en etkili yolu da fizibilite raporudur. Çünkü bu rapor ilgili projenin hukuki, teknik ve ekonomik açılardan etkinliklerini araştırır ve yatırım ile ilgili bilimsel verileri sunar. Tasarlanan projenin gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceğini belirleyen rapor, önceden belirlenmiş olan kriterleri de sağlayıp sağlamadığını yatırımcıya gösterir. Eğer yatırım fikrinin hayata geçirileceğine karar verilirse, yapılacak olan uygulamalar için çözümler ve yaklaşımlar da sunar. Fizibilite Nedir?
Fizibilite Raporunun Önemi
Proje fikirleri, hayat geçirildikleri kadarıyla anlamlıdırlar. Sürdürülebilir, gerçekçi ve başarılı bir fikri önceden anlayabilmek ve öngörebilmek ise bazı teknik ve bilimsel çalışmalar gerektirir. Bir girişimin başarıya ulaşması için pek çok faktör sayılabilir. Ancak başarısızlıkla ilgili ilk etapta söylenebilecek şey, araştırma ve planlama konularındaki yetersizliklerdir. Araştırma ve planlama safhaları için en hayati bilgileri girişimciye sunan fizibilite raporu, işte tam olarak da bu yüzden olmazsa olmaz olarak değerlendiriliyor.
Müşteriler, çevre ve pazar hakkında geniş bilgiler içeren rapor, iş fikrindeki potansiyel sorunları önceden fark etmenize yarar, sorunları ortadan kaldırmak için başvurmanız gereken alanları size bildirir. Potansiyel sorun ve problemleri önceden fark etmek hem riskinizi minimize etmenize hem de yatırım fikrinizin hayata geçirilebilmesi adına önünüzü görmenize büyük faydalar sağlar. Çünkü rapor hâlihazırda fikir aşamasında olan projenin hukuki, teknik ve ekonomik açıdan handikaplarını ve etkilerini araştırır, bilimsel gerçekleri önünüze koyar
Fizibilite Raporu Nasıl Hazırlanır?
Rapor, gerçekleştirilmek istenen fikir ile ilgili finansal tabloların hazırlanması, teknik araştırmalar ve sektör araştırmalarını içerir. Bu 3 alanda yapılacak olan çalışmaların ortak yanı ise olası fırsatları, problemleri ve sorunları bulup ortaya çıkarmak ve fikrin hayata geçiş aşamasında doğabilecek olan bütün belirsizlikleri azami ölçüde belirgin hale getirmektir.
Sektör araştırması, teknik araştırma ve finansal fizibilite çalışması olarak karşımıza çıkan bu raporlandırma sürecinde ilk olarak sektör araştırması yapılır. Hizmet ve ürün ile ilgili genel bilgiler, maliyet ile ilgili temel sorunsallar ele alınır.
Sektör araştırması esnasında cevaplanması gereken temel konular şöyle ifade edilebilir:
- Üretilmesi planlanan ürüne dair somut açıklamalar ve bilgiler nelerdir?
- Söz konusu üretimi yapabilecek şartlara sahip miyiz?
- Üretimden sonra satışını gerçekleştirilebilecek mi?
Özetle, raporun ilk kısmında projenin ya da yatırımın tanımlanması, hizmet ya da ürünün tanımlanması, sektörel analiz, arz durumu, talep durumu, hibe ve teşvikler, girdi piyasaları ve satış ve pazarlama stratejilerine geniş yer verilmelidir.
Raporun 2. büyük kısmı ise teknik araştırma safhasıdır. Araştırmanın bu kısmında gerçekleştirilecek olan hizmet ya da üretilecek ürün ile ilgili önemli yatırım kalemleri, teknolojik ekipmanlar ve makine konuları ele alınır. Ardından yapılacak olan üretim süreci detaylı bir biçimde anlatılabilir. Teknik araştırma kısmında cevaplanması gereken temel konular ise şöyle ifade edilebilir:
- Kuruluş yerinin belirlenmesi
- Üretim süreci ve kullanılacak olan teknolojinin açıklanması
- Çevresel değerlendirme
- Uygulama planı
Not: fizibilite raporlarını hazırlamak yerine, hazır fizibilite raporlarına ulaşabilirsiniz.
3. aşama olarak ise finansal fizibilite kavramsallaştırması yapılabilir. Son ve en önemli kısım olan finansal fizibilite araştırmalarının asıl aradığı cevap ise şudur: Yatırım bize kar getirecek mi? Kar getirecekse ne kadar getirecek? Beklentilerimizi karşılayacak mı?
Bu aşamada planlanan yatırım ile ilgili toplamda ne kadar para harcanacağı ve harekete geçildikten ne kadar sonra kar elde edilmeye başlanacağı sorusuna cevaplar aranır. Bu çalışma ile yatırım planınızdaki yabancı kaynak ve öz kaynak tutarlarını daha net görecek, aynı zamanda harcama kalemlerinin giderlerini karşılamaktaki yeterliliğinizi göreceksiniz.
Finansal Fizibilite Yapmak
Finansal fizibilite aşamasında toplam yatırım tutarının belirlenmesi, işletme giderlerinin hesaplanması, tahmini gelir, gelir tablolarının hazırlanması, net nakit tutarının hesaplanması, değerleme ve sonuçların yorumlanması kısımları bulunur. Yapılacak olan bütün hesaplamalar, araştırmalar ve yorumlamalar neticesinde, iş fikri hayata geçirildiği takdirde neler bekleniyor, neler öngörülüyor gibi sorulara cevaplar verilmiş olur.
“Yatırım kar edecek mi?”, “Kar etmeye ne kadar süre sonra başlayacak?” gibi sorular en net biçimiyle cevaplanır.
Tavsiye Edilen İçerikler
