Ortaklıktan Ayrılma veya Çıkartılma

İş Ortaklığından Ayrılmak

İçindekiler

İş Ortaklığından Ayrılmak
Ortaklıktan Ayrılmak İçin Neler Yapılmalıdır?
Ortaklıktan Ayrılma Sözleşmesi
Ortaklıktan Çıkartılmak

Ortaklık; iki veya daha fazla kişinin, mülkiyeti paylaştığı ve işletmeye katkıda bulunduğu bir birleşme türüdür. Bir ortak çeşitli nedenlerden dolayı ortaklıktan ayrılma ya da çıkartılma durumu ile karşı karşıya kalabilir.

Örneğin ortak, artık işe bağlı olmayabilir ve emekli olmak isteyebilir. Bazen de bir iş ortağı rakip bir iş kurmak istediğinden, ortaklıktan ayrılmak isteyebilir. Ayrıca, işyerinde ve ortaklıkta anlaşamamak gibi durumlar da iş ortağının çıkartılmasına neden olabilir. Bir ortak ayrılırsa kalan ortaklar çalışmaya ve işlerini planlamaya devam ederler.

Ortaklıktan Ayrılmak İçin Neler Yapılmalıdır?

Ortaklıktan ayrılmaya karar verirken iyice düşünmeniz gerekir. Yılların emeğine arkayı dönüp gitmek kolay olmayacaktır. Sadece maddi açıdan değil, psikolojik ve manevi açıdan da ortaklıktan ayrılabileceğinize, kendinizi hazırlamanız gerekir. Kendinizi hazır hissettiğinizde durumu ortağınıza veya ortaklarınıza, bir görüşme talep ederek açıklamanız gerekecektir. Ortaklıktan ayrılmak için yapmanız gereken bazı şeyler vardır.

Bunlar;

Gerçekten Emin Olmak

Bir işletmeye ortak olmak kolay bir durum değildir. Sermayeden daha önemli olan, o işletmeye harcadığınız emek ve zamandır. Yıllar süren bir ortalığa sahipseniz, ortaklıktan ayrılmak hiç de kolay olmayacaktır.

Bu yüzden ortaklığınızı sonlandırmadan evvel, gerçekten emin olmanız gerekir. Yaşanan ilk olumsuzlukta, fevri alınmış ani bir kararla ortaklığı sonlandırmak istediğinizde, ileri ki zamanlarda pişman olma olasılığınız yüksek olacaktır. Eğer ayrılma nedeniniz, şirket içi ya da ortaklar arası anlaşmazlık ise, bir görüşme ayarlayıp, sorunlarınızı konuşup bir orta yol bulamadığınız takdirde ayrılmaya karar vermek olmalıdır. Gerçekten emin olmadan adım atmayın.

Ortaklık Sözleşmenizi Bulun

Ortaklığa başlamadan önce bir ortaklık sözleşmesi yapmanız gereklidir. Ortaklıktan ayrılacağınız zaman bu sözleşmenizi bulmanız gerekir. Ortaklık sözleşmesi; ortaklık kurulmadan önce hazırlanan, her ortağın görev ve yetkilerinin belirlendiği, aynı zamanda ortaklıktan çekilme durumunda haklarını belirleyen bir sözleşme türüdür.

Eğer ortaklık sözleşmesini bulamazsanız, diğer ortaklardan bir kopyasını isteyebilirsiniz. Ya da muhasebe bölümünüz de ortaklık sözleşmesinin bir kopyasını, talebiniz halinde verecektir. Ortaklık sözleşmenizin yanında bir de alım-satım sözleşmenizin olması gereklidir. Bu sözleşme, bir ortağın çıkışını çevreleyen koşulları şart koşar. Alım-satım anlaşması, ortaklığın, bir ortağın hissesini satın almak için ödeyeceği fiyatı, hisseyi kimlerin satın alabileceğini ve satın almayı hangi durumların tetikleyeceğini belirtir.

Bir Avukatla Görüşün

Ortaklıktan ayrılmak istiyorsanız, deneyimli bir iş avukatı ile görüşmelisiniz. İş avukatı, yasaları ve ortaklık sözleşmesinin size etkisini anlamanıza yardımcı olabilir. Deneyimli iş avukatını çevrenizden soruşturarak bulabilirsiniz.

Avukatla görüşürken dikkat etmeniz gereken, şirketin yasal işlerini yapan avukatın dışında bir avukatla görüşmeniz gerektiğidir. Bir avukatın, müvekkiline karşı sadakat sorumluluğu vardır. Ortaklık bir avukat tutmuşsa, o zaman o avukat, size değil ortaklığa karşı sadakat yükümlülüğünü borçludur. Bu durumda, bir anlaşmazlık durumunda kendi avukatınızı aramalısınız.

İşletmenizin Durumunu Değerlendirin

Diğer ortaklarınızla ayrılma hakkında konuşmadan evvel, işin durumunu düşünmelisiniz. Örneğin kişisel olarak hangi sözleşmelerden, rehinlerden, ipoteklerden ya da diğer kişisel sözleşmelerden sorumlu olduğunuzu düşünün.

Ayrıca işletmenin değerinin ne kadar olduğunu da düşünmelisiniz. Ortaklık feshedilirse ortaklar, ortaklıktaki sahiplik paylarına göre varlık ve yükümlülükteki paylarını alacaktır. Ortaklığın değerlendirilmesini sağlayın. Bir iş değerleme uzmanına bu işi yaptırabilirsiniz. Ancak, iş değerleme uzmanınız, diğer ortaklara, ortaklığınızı bitirmek istediğinizi tüyo olarak verebilir. Kararınızı kesin bir şekilde verene kadar, ayrılmak istediğinizden şüphelenmemeleri için uzmana durumu gizlemesi gerektiğini anlatmanız gerekir. İş Girişiminde İflas Sebepleri

Ayrılışınızı Diğer Ortaklarla Konuşun

Ayrılma nedeninizi ve şartlarınızı diğer ortaklarla tartışmanız gereklidir. Kendilerine bir bilgi vermeden ortaklıktan ayrılmak, pek etik bir davranış olmayacaktır. Bu nedenle uygun bir zamanda bir toplantı talep ederek, ortaklara ya da ortağınıza kararınızı açıklamalısınız. Ortaklık sözleşmesinde ortaklıktan ayrılmak için herhangi bir şart belirtilmemişse, bunu ortaklarınızla konuşmalısınız.

Örneğin işteki hisselerinizi satmayı kabul edebilir ya da diğer ortakların işinizdeki hisse payınızı satın almalarını kabul edebilirsiniz. Eğer işletme dışından birine hisselerinizi satmaya ya da devretmeye karar vermişseniz de bunu ortaklara bildirmeniz gerekir.

Ortaklarınızla görüşme sırasında fikrinizi değiştirip kalmaya karar verirseniz, ortaklık sözleşmesinin ağırlığını da değiştirmeyi kabul edebilirsiniz. Bu durumda, diğer ortak ikincil rol üstlenirken, ortaklıkta çoğunluk hisse ve tek başınıza karar verme olanağını da elde edebilirsiniz. Buna alternatif olarak ikincil rolü üstlenmek de isteyebilirsiniz.

Arabuluculuk Hizmetlerinden Yararlanma

Ayrılma kararınızı bildirdiğiniz ortağınız/ortaklarınızla, ayrılma şartlarınız konusunda bir fikir birliğine karar vermemiş iseniz, anlaşmakta güçlük çekiyorsanız, arabulucu hizmeti almayı düşünebilirsiniz. İş kanunlarında artık dava açmadan önce bir arabulucu vasıtasıyla anlaşma sağlanması kararlaştırılmıştır.

Arabuluculukta, ilgili tüm taraflar, tarafsız bir üçüncü tarafla (arabulucu) görüşür. Arabulucunun görevi, tüm tarafları dinlemek ve tarafların karşılıklı olarak kabul edilir bir çözüme ulaşmalarına yardımcı olmaktır. Arabulucu davaya karar vermez ya da kimin haklı ya da haksız olduğuna dair fikir de veremez.

Bir iş davası açmak ve davayı devam ettirmek, biraz maliyetlidir. Ancak, arabulucu sayesinde anlaşmazlıkları hem yarı maliyetine hem de sürekli olarak adliyeye gitmek ve duruşmalara girmeye gerek kalmadan çözüme kavuşturabilirsiniz. Arabulucuya başvurmak için bağlı bulunduğunuz yer adliyesindeki arabuluculuk bürosundan, ilgili formu doldurup teslim ederek bu hizmetten yararlanabilirsiniz. Arabuluculuk bürosu sizin için uygun bir arabulucu atayacaktır.

Adınızı Yükümlülükten ve Diğer Belgelerden Çıkartın

Ortaklığınız sürecinde halen mevcut olan ve adınızın yazılı olduğu sözleşmelerden ve diğer önemli belgelerden, ortaklıktan ayrılmadan evvel, adınızın silinmesini isteyebilirsiniz. Adınızın bu sözleşmelerde kalması dâhilinde artık şirketin ortağı olmasanız bile, kişisel olarak sorumlu tutulabilirsiniz. İsminiz silindiğinde tüm sözleşmelerin yeniden yapılması gerekecektir. Ayrıca diğer ortaklar da sizi bu sorumluklardan kurtarmak istemeyebilirler. Bu durumda sizin ve ortaklarınızın arasındaki bu durumu çözüme kavuşturmak için bir avukatla çalışmanız gerekir.

Ortaklıktan Ayrılma Sözleşmesi

Ortaklıktan ayrılmaya karar verip durumu ortaklarla görüşüp, kesin kararınızı verdikten sonra, bir ortaklıktan ayrılma sözleşmesi hazırlatılıp imzalatılması gerekir.

Ayrılık sözleşmesi;

Varlıkların nasıl elden çıkartılacağını (devir, satış vb.)
Adınızın yükümlülüklerden nasıl çıkartılacağı
Ortaklık payınız için fiyat ve ödeme yöntemi
Ortaklıktan kaynaklanan gelecekteki davalar için tazminatlar
Ortaklık defterlerini denetleme hakkı (Belli bir süre para alacaksanız, bu önemlidir)

Ortaklığın yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda dâhil olan maddi ihlalle ilgili maddeyi içerir.

Ortaklığınızı sonlandırmakla ilgili bir anlaşmaya varamazsanız, ortaklığı yasal olarak feshetmeyi düşünebilirsiniz. Ortaklığınız sonlandırıldığı takdirde, adınızın kayıtlı olduğu vergi dairesi ve banka gibi tüm yasal kurumlara gerekli bildirimleri yaparak, artık şirketle bir ilginizin olmadığını bildirmelisiniz. İşletmenizin iş yaptığı müşterilere, distribütörlere artık ortak olmadığınızı bildirin. Bunu mail aracılığıyla da yapabilirsiniz. Mailleri kaydetmeyi de unutmayın. Şirketi Kapatmak, Tasfiye Etmek

Ortaklıktan Çıkartılmak

Ortaklıktan çıkartılma, ortaklardan biri, şirket içerisinde sürekli olarak sorun yaratıyorsa ya da haklı bir sebebe dayanması kaydıyla, şirket ortaklığından çıkartılması istenebilir. Şirketin ana sözleşmesinde bahsi geçen çıkartma sebeplerine istinaden, kişi şirket ortaklığından çıkartılabilir.

(TTK m. 640)

Bu iki husustan biri ya da her ikisi gerçekleştiğinde, şirket yönetim kurulu toplanarak, ortağın ortaklıktan çıkartılması yönünde karar almalıdır. İlk durumda yani, ortağın sürekli olarak sorun yaratması durumunda, oyların 3/2’sinin karar verdiği, yönetim kurulu kararı ile çıkartılma nedeni haklı bir nedene dayalı ise mahkeme yoluyla, kişinin ihracı ile ortaklıktan çıkartılabilir. Bu durumda haklı sebebin ispatı gerekir.

Şirket davayı açar ve ispatını kanıtlarsa hâkim, ortağın ortaklıktan çıkartılması için gereken kararı verecektir. Karar verildikten sonra gerekli işlemler yapılır. Ortağın bu karar için 3 ay içinde iptal davası açma hakkı da bulunmaktadır.

Ayrılma Akçesi

Ortaklıktan çıkan ya da çıkartılan kişiye, kişinin sermaye esas payı gerçek değeri temel alınarak ayrılma akçesi adı altında bir para ödenmektedir. Bu ayrılma akçesi, haczedilebilir, bir başka kişiye devredilebilir ya da rehin gibi hukuki işlem konusu olabilir. Sermaye payı gerçek değer tespitinde, bilânço değeri esas alınır.