Anonim Şirketlerde Yönetim Organları ve Tescil Sonrası İşlemler

TTK’nun belirlediği mevzuatlara göre şirketlerin yönetim ve işleyiş şekilleri benzerlikler göstermektedir. Şirket yetkilisi, her ne kadar bir mali müşavirle çalışmış olsa bile, kurulumu tamamlanmış ve faaliyet aşamasına geçmiş bir anonim şirketin yönetim organlarının işleyişi ve yetkileri konusunda bilgi sahibi olunmalıdır. Bunun yanında Ticaret Kanunları ve Vergi Kanunları tarafından belirlenen mevzuata göre, defterlerin tutulması ve vergi yükümlülüklerini yerine getirilmesi gerekmektedir.

Aşağıda Anonim Şirketin yönetim organları, tutulması zorunlu olan defterler, ödenmesi gereken vergi ve ücretler hakkında bilgiler bulunmaktadır:

Anonim Şirketlerde Yönetim Organları ve Görevleri

Anonim Şirketlerde bulunan başlıca yönetim organları şu şekildedir:

Genel Kurul: En yüksek yönetim organı genel kuruldur ve bütün ortakların toplanmasıyla oluşur. Yılda en az bir kez toplanması zorunlu olmakla beraber, gerekli görüldüğü durumlarda da toplanılması istenebilir. Genel kurulun yetkilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Şirketin esas sözleşmesinin değiştirilmesi ve ilavesi
  • Şirket yönetim organlarının seçilmesi, gerektiğinde değiştirilmesi ve azledilmesi
  • Şirket feshine dair karar alınması
  • Yönetim kurulundaki üyelerin faaliyetlerine dair denetim ve ibraz işlemi
  • Tahvil ve hisse senedi ihracına dair karar alınması
  • Kar, zarar, bilanço hesaplarının kontrol ve onaylanması
  • Genel olarak şirketin denetimi
  • Tasfiye kararı sürecinde tasfiye memur veya azline karar verilmesi kararı

Yönetim Kurulu: Genel kurul üyeleri tarafından seçilen yönetim kurulu, şirketin yönetilmesinden ve üçüncü kişilere karşı temsilinden sorumludurlar. Yetki olarak bakıldığı zaman genel kuruldan sonraki yetki düzeyine sahiptirler ve gerçek kişilerden oluşurlar. Yönetim kurulu üyeleri pay sahipleri arasından seçilirler ve tüzel pay sahipleri yönetim organına seçilemez. Ancak pay sahibi tüzel kişinin vekâletini verdiği gerçek kişi, yönetim organında yer alabilir. Yönetim kurulunda işleyişte ilk önce başkan ve başkan yardımcısı olarak ilk yetki dağılımı yapılır. Yönetim kurulu yetki ve görevleri şu şekildedir:

  • Genel kurul toplantısı çağrısının yapılması
  • Şirketin denetim işlevi
  • Şirket yöneticilerine dair atanma ve azilleri
  • Yıllık zorunlu raporların hazırlanması
  • Kar dağılımı tekliflerinin sunulması
  • Resmi sorunlu defterlerin tutulması
  • Kar zarar ve bilançoların hazırlanması
  • Gerektiğinde yönetim kuruluna yeni üye seçilmesi
  • Şirkete dair ilan ve tescil işlemlerinin yürütülmesi
  • Şirketin mali durum sıkıntısında çözüm üretilmesi ve tedbir alınması

Genel Müdürler ve Diğer Müdürler: Her ne kadar günümüz şartlarında genel müdür ve diğer müdürlere ihtiyaç duyulsa bile anonim şirketlerde bu resmi bir zorunluluk değildir. Ana sözleşmede bağlayıcı bir madde bulunmadıkça genel kurul ve yönetim kurulu tarafından seçilebilen bu birim, müdürler atandığında ticari sicile tescili yaptırılarak resmi gazetede yayınlattırılmalıdır.

Denetçiler: Anonim şirketlerde genel kurul, yönetim gibi zorunlu olarak bulunması gereken yönetim organıdır. Pay sahiplerinin haklarının gözetilmesi ve korunması için bulunan bu organın, mutlaka pay sahipleri arasından seçilmesi zorunlu değildir. Denetleme organının tek kişiden oluşması halinde T.C. Vatandaşı olma zorunluluğu vardır.

Anonim Şirketlerin Tutması Zorunlu Olduğu Defterler

Hem ticaret hem de vergi kanunlarına göre her şirketim zorunlu olarak tutması gereken defterler mevcuttur. Bir şirket bu defterleri tutmadığı ve tasdiklerini belirlenen kanunlar çerçevesinde yaptırmadığı müddetçe, cezai yükümlülükleri bulunmaktadır. Tutulması zorunlu olanlar bu defterler aşağıdaki gibidir;

  • Yevmiye Defteri: Yapılan bütün muhasebe kayıtlarının tutulduğu bu defter çok bilinen ve kullanılan bir resmi defterdir. Ay ve dönem sonlarında verilen diğer defterler bu defterle tutması gerekmektedir ve herhangi bir ticari dava veya denetimlerde ilk olarak bu deftere müracaat
  • Defteri Kebir: Yevmiye defteri gibi tüm muhasebe kayıtları gösteren bu defteri, yevmiye defterinden ayıran özellik hesapların gruplandırmasını yapmasıdır.
  • Envanter Defteri: Şirkete ait stoklar,alınan ve verilen çekler,demirbaşlar, kasa sayımı gibi sayılabilen tüm varlıklarının kaydedildiği bir defterdir.
  • Damga Vergisi Defteri: Şirketin yaptığı sözleşmeler kapsamında hesapladığı damga vergilerinin işlendiği bu deftere göre, sene sonunda beyanname düzenlenerek vergi dairesine ödeme yapılır.
  • Ortaklar Pay Defteri: Sahip olunan hisselerin alım satımı, artışları ya da devirleri gibi ortakların pay işlemlerinin işlendiği defterdir.
  • Genel Kurul Müzakere ve Toplantı Defteri: Şirket ortaklarının yılda en az bir kez toplantı yapmak ve karar almak yükümlülüğü vardır ve alınan kararlar bu deftere işlenir. Tüm toplantı kararları, ne zaman toplanacakları, gibi toplantı ile ilgili tüm bilgiler bu deftere detaylı olarak aktarım yapılması gerekir.

Bu defterin bir kısmı elektronik ortama geçilmesi ile Elektronik Defter Tebliğine uymak kaydı ile elektronik ortamda da tutulabilir. TTK’na göre tutulması gereken defterler 10 yıl süre saklanması gerekirken Vergi kanununa göre tutulan resmi defterler 5 yıl saklanmalıdır. Defter onaylarının noterdeki tasdiklenmesini şirketler vekâlet verdiği mali müşavir veya hukuk bürosuna da yaptırtabileceği gibi kendileri de yaptırabilirler. Şirketler İş Süreçleri Yönetimine Neden Dikkat Etmelidir?

Anonim Şirketlerde Tescil Sonrası Vergi ve Ödemeler

Anonim şirketlerde aylık, üç aylık, yıllık olarak ödenmesi zorunlu olan vergi ve ödemeler mevcuttur. Bu vergi ve ödemeleri şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Katma Değer Vergisi (KDV): Her ayın 26’sında ödenen, bir şirketin hizmet veya mal satışlarından elde edilen KDV tutarlarıdır. İşlem görmeyen aylarda ise sadece 48 TL damga vergisi olarak ödeme yapılır.
  • Muhtasar Vergisi – Stopaj: Aylık ya da üç ayda ödeme yapılan bu vergiler, vergileri takip eden ayın 26’sında ödenmesi gerekir.
  • Kira Stopajı: İşyeri kirasının ¼ stopaj vergisi olarak ödeme yapılır
  • Serbest Meslek Stopajı: Sözleşmeli olarak hizmet alınan mali müşavir, avukat gibi danışmanlara ödenen ücretin %20’si stopaj vergisi olarak ödeme yapılır.
  • Personel Ücret Stopaj Vergisi: Şirket çalışanlarına ödenen maaştan kesilen miktarın vergi olarak ödemesinin yapılmasıdır.
  • Geçici Vergi: Her üç ayda bir şirketin elde ettiği kar miktarının %22 si kurumlar vergisi olarak ödeme yapılır. Herhangi bir faaliyet yoksa damga vergisi olarak ödeme yapılır.
  • Kurumlar vergisi: Şirket yıl sonu karının %22 oranında kurumlar vergisi olarak 30 Nisanda ödeme yapılır. Yıl içinde ödemesi yapılan vergiler bu toplam vergiden düşülür.
  • Personel Sigorta Prim Ödemesi: Personelin aldığı maaş üzerinden hesaplanan prim miktarları ay sonu SGK’ya ödeme yapılır.
  • Bağ – kur Primi: Şirket ortaklarının bağ – kur primleri her ay sonunda ödeme yapılır.
  • Yıllık Defter Tasdikleri: Aralık ayında gelecek yılın defter tasdikleri yapılırken geçmiş yılın defter kapanış tasdikleri Haziran ayında yapılmaktadır. Bunlar için notere tasdikleme ücretleri ödenir.
  • Ticaret Odası Aidat Ödemesi: Her yılın Haziran ve Ekim aylarında eşit olarak bölünmüş iki taksit olarak Ticaret odasına üyelik aidatlarının ödemesi yapılır.
  • Belediyeye Ödenen Vergiler: Şayet söz konusu ise şirketin bağlı olduğu belediyeye ait çevre, temizlik ve ilan vergilerinin ödemesi yapılır
  • Avukatlık ve Mali Müşavirlik Danışmanlık Ücretleri: Şirketin danışmanlık hizmeti aldığı şirket ya da kişilere sözleşmede geçen tarihlerde ya da ay sonunda danışmanlık ücreti ödemeleri yapılması gerekir.


İş Kurma Rehberi

Yeni bir iş kurmaya karar verdiyseniz, Kobi Vadisi editörleri tarafından hazırlanan iş kurma rehberi içeriğini incelemenizi öneriyoruz.


bayilik veren firmalar
iş planları
İş Yeri Açmak