Son 6 ay içerisinde 3.50 gibi seviyelerden 7.0 seviyelerine ulaşan dolar; Türkiye’de yalnızca büyük şirketlerin değil aynı zamanda kobi’lerin de büyük düşüş yaşamasına sebep oldu. Bu yoğun düşüş incelendiğinde genellikle iki ayrı kol üzerinden ciddi zararların ortaya çıktığı görüldü. Bunlardan ilki genel kar marjı üzerinden gerçekleşen zarar olurken, ikincisi ise ciro üzerinden ortaya çıkan zarar oldu. Yurtdışından dolar ile hammadde ithal eden kobi kuruluşları aralarındaki ithalat kaleminin artması sonucunda büyüme oranları %30 miktarında düşüş göstermeye başlamıştır. TÜİK verilerine göre Kobilerin kâr oranı % 20 seviyelerinde iken bu oran yıl sonunda %8 seviyelerine kadar gerileme gösterecektir. Peki Doların Ateşi Karşısında Kobiler Ne Yapmalı ?
Kobi dünyasını en çok etkileyen döviz kurları
İçindekiler
Türkiye’deki kobiler döviz hareketlerinden yoğun miktarlarda etkilenmeye müsaittir. Bundaki en büyük pay da elbette ki ihracat oranlarından ziyade ağırlık olarak ithalat oranlarının yüksek olmasından kaynaklıdır. Peki döviz kurlarının kobi dünyasında ne tür etkileri bulunmaktadır.
- İthalat ile birlikte daha önceden 3.5 TL gibi bir fiyattan alınan ürünün 7 TL’ye çıkması
- Kobilerin ağırlıklı olarak hazır ürün tercih etmeleri ve bu hazır ürünlerin de döviz üzerinden yüksek miktarlarda gelmesi
- Demir çelik ve alüminyum gibi ürünlerin ihracatına ek vergi konulması nedeniyle bu ürünlerde yüksek artışların meydana gelmesi
- Devletin kendi cari açığını azaltabilmek için sürekli olarak ek vergiler koyması
- Türkiye’deki kobilerin genellikle katma değeri yüksek ürünler yerine temel malzemelerin satışını yapması
Tüm faktörlere bakıldığında genellikle kobileri en çok uğraştıran ve onlara en fazla zarar veren ürünün dolar üzerinden alınan ürünler olduğu tahmin ediliyor.
Döviz artışı en çok hangi sektörleri olumsuz etkiliyor?
Para birimi değeri Dünya üzerinde en fazla düşen ülke olan Türkiye’deki bazı kobiler, krizden çok daha fazla etkilenirler. Bunlar içerisinde genellikle dışa daha fazla bağımlı olanlar neredeyse % 60 lara varan bir zararla karşılaşma ihtimalleri bulunmaktadır. Üstelik reel sektör ile finans sektörü arasında adeta bir bağlantı olarak bulunan bankalar da döviz artışına bağlı olarak faiz artışına gidebilir ve bu da kobi faaliyetlerini ciddi oranlarda etkileyebilir. Türkiye’deki birçok kobi ve büyük şirket genellikle; Amerika ve Avrupa Birliği ülkeleri gibi bölgelerde ihracat veya ithalat yapmaktadır. Son bir yıl içerisinde bile, Türk lirasının euro ve dolar karşısında %34’lere varan değer kaybı Tüm bu KOBİ ve büyük şirketlerin büyük zararlar etmesine yol açmıştır. Bu tarz kritik dönemlerde KOBİ ve büyük şirketlerin planlı bir risk yönetimi yapmalarını şiddetle tavsiye ediyoruz.
Yükselen döviz karşısında kobilerin risk yönetimi nasıl olmalıdır?
Yükselen döviz ile birlikte ortaya çıkan faaliyet faturasını kontrol edebilmek ve daha sağlıklı bir KOBİ yönetimi sağlayabilmek için izlemesi gereken bazı risk yönetimi aşamaları bulunmaktadır;
- Amaç ve hedefleri belirle: Risk yönetimi aşamaları içerisinde ilk aşama olarak bilinen bu safhada öncelikli olarak neyi amaçladığını ve hedeflerinizin ne olduğunu ortaya koymanız gerekmektedir. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse dışarıdan demir ile hammadde alıp bunu işleyerek yeniden satışını yapan bir kobi olduğunuzu varsayalım. Amacınız ve hedefleriniz olarak dışarıdan elde edeceğiniz bu demir mamüllerini çok daha uygun fiyatlarla alarak satışını daha yüksek kar oranı ile satışa sunma şeklinde güncelleyebilirsiniz.
- Riskleri tanımla: Eğer herhangi bir risk ile mücadele edecekseniz, öncelikli olarak bu riskin ne olduğunu tam olarak tanımlayabilmeniz gerekiyor.
- Risklleri analiz et ve ölç: Düşmanınızı tanımak istiyorsanız atmanız gereken ilk adımlardan bir tanesi de onun gücünü ölçmeniz olmalıdır.
- Riskleri Önceliklendir: Kobiler için bir çok risk faktörü oluşabilir. Bunlar içerisinde ilk olarak mücadele edilmesinden en son olarak mücadele edilmesine kadar bir önceliklendirme yapılması gerekir.
- Risk tepkilerini belirle ve eylem planları oluştur: Döviz ile birlikte risklerin ne tür bir eğilimde olduğunu belirleme ve buna karşı eylem planı oluşturma aşamasıdır.
- Riskleri izle ve raporla: Dövizin yükselmesi karşısında ortaya çıkabilecek bütün ihtimalleri izleyerek bunları bir rapor haline getirme aşamasıdır.
Büyük bir ekonomik krizinde habercisi olabilecek bu döviz değişim hareketleri, Merkez Bankası tarafından yapılacak risk yönetimi ve analizi ile birlikte ve piyasa şartlarını iyi bir takip ile aşılabilecek bir problem olarak görülmektedir.
Tavsiye Edilen İçerikler
