İş Sağlığı ve Güvenliğinde İşverenin Denetleme Yükümlülüğü
İçindekiler
Bir işverenin, iş yerinde gerekli önlemleri alma ve çalışanları bilgilendirme sorumluluğu dışında bazı yükümlülükleri vardır.
Bir işveren, iş yerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine, çalışanlarca uyulup uyulmadığını denetlemek ile yükümlüdür. Yani sadece uygulama sorumluluğu değil ayrıca denetleme yükümlülüğü de bulunmaktadır. Çünkü kanun ile amaçlanan hedefe ulaşılması için işverenin aldığı önlemlerin ve verilen eğitimlerin başarı düzeyini tespit etmesi ve buna göre hareket etmesi gerekir.
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Verilmesi Yükümlülüğü
İşçilere verilen eğitimler meslek hastalıkları ve iş kazalarının azalmasında büyük etken taşımaktadır ki bu yüzden işveren tüm çalışanlarına iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini verdirmek zorundadır. İSGK’da bu konuda işverene kanuni sorumluluk getirmiş ve aksi davranışlarda yaptırım uygulanmasına karar vermiştir. İşçi sayısı, işin risk grubu, iş yerinin ya da işin sanayi kapsamında sayılıp sayılmamasının bir önemi yoktur. Bu unsurlar eğitimin türü ve kapsamında rol oynar.
Eğitim yükümlülüğü, iş yerinde çalışan ve işverenin kendisine sözleşmeyle bağlı olan tüm çalışanlarını kapsar ki buna geçici işçiler, çıraklar ve stajyerler de dâhildir.
Önemli olan çalışanda iş güvenliği ve sağlığı konusunda bilinçlenmesini sağlayarak, karşılaşacağı mesleki risklerde alınması gereken tedbirlerin öğretilmesidir. Eğitimler hem teorik hem de pratik olarak verilmektedir. Eğitimler işçinin işe yeni başladığı zamanlarda, iş ekipmanı değiştiğinde cihaz hakkında bilgi vermek için, çalışma yeri ya da iş değişikliğinde ve iş yerine gelen yeni bir teknoloji uygulaması hakkında verilmektedir.
Eğitimler düzenli olarak verilirken çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir.
Tehlikeli ve çok tehlikeli işlerde, mesleki eğitim alma zorunluluğu vardır ve işle ilgili eğitim belgesi bulunmayanlar bu işlerde çalışamaz. Aynı şekilde yine bu iş yerlerinde, yapılan işte karşılaşılacak güvenlik ve sağlık riskleriyle ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimlerin alındığına dair belgesi olmayan başka iş yerinden gelen çalışanlar, belgeleri olmadan çalışamazlar.
Eğer çalışan bir iş kazası geçirmiş ya da meslek hastalığına yakalanmış ise, işe başlamadan önce kendisine meslek hastalığı ve iş kazasının sebepleri, güvenli çalışma ve korunma yolları ile ilgili eğitim verilmelidir. Kişi bir sebepten dolayı 6 ay kadar işten uzak kalmışsa, işe geri dönmeden evvel gerekli eğitimleri verilmek zorundadır.
Yapılan eğitimlerin tüm giderleri ve yapılan tüm masraflar işverence karşılanır ve bu işçinin ücretine yansımaz. Eğitim süresinde geçen zaman çalışma süresinden sayılmaktadır. Eğitim süresi, haftalık çalışma süresinin üstünde olursa bu süreler fazla çalışma ya da fazla sürelerle çalışma olarak değerlendirilmektedir.
Eğitimler;
- İş sağlığı ve güvenliği uzmanları,
- İş yeri hekimleri,
- İş güvenliği mühendisleri,
- Vakıflar,
- İş sağlığı ve güvenliği konusunda uzman kişiler ve müfettişler,
- İş sağlığı ve güvenliği konularında görevli eğitim kurumları tarafından verilmektedir.
Risk Değerlendirmesi Yapmak / Yaptırmak Yükümlülüğü
Risk değerlendirmesi işverenin oluşturduğu ekip tarafından yapılmaktadır. Bu kişiler;
- İş yerindeki destek elemanları,
- İşveren veya işveren vekili,
- İş yerindeki çalışan temsilcileri,
- İş yerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanları,
- İş yerindeki bütün birimleri temsil eden ve iş yerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel olan tehlike kaynakları ile meydana gelebilecek riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlardır.
Risk; iş yerindeki tehlikelerden kaynaklanan yaralanma, kayıp ya da başka bir zarar veren sonuç ihtimalini tanımlamaktadır. Riskin değerlendirmesi ise; iş yerinde mevcut olan ya da dış sebeplerden gelebilecek iş kazaları gibi tehlikeli durumların belirlenmesi, bu tehlikelerin riske yol açan faktörlerin, tehlikelerden kaynaklanan risklerin dikkatlice analiz edilerek derecelendirilmesi nedeniyle yapılması gereken çalışmaları ifade etmektedir.
İşverenin yükümlülüklerinden biri de risk değerlendirmesi yaptırmaktır. Değerlendirme yapılırken bazı faktörleri de göz önüne almalıdır. İş yerinin tertip ve düzeni, yaşlı, genç, engelli, hamile ya da emziren çalışanlar, kadın çalışanların mevcut durumu, kullanılacak iş ekipmanları gibi durumları da göz önüne almalıdır. İş Sağlığı ve Güvenliği Önlemlerinde İşverenin Yükümlülükleri
Yapılan risk değerlendirmesi sonucu alınacak iş sağlığı ve güvenliğine dayalı tedbirler ile kullanılması gereken koruyucu donanım ve ekipman, işveren tarafından belirlenir. Alınan tedbirler, iş yerinin idare yapılanmasının her kademesinde uygulanabilecek, çalışanların sağlık ve güvenlik açısından korunma seviyesini yükseltecek nitelikte olmalıdır.
Maden, tehlikeli kimyasallar ve metal yapı işlerinde, endüstriyel kazaların meydana gelebileceği iş yerlerinde risk değerlendirilmesi yapılmamış ise iş durdurulur.
Risk değerlendirilmesi işin tehlike durumuna göre 2–4 ve 6 yılda bir yenilenmelidir. Aynı çalışma alanında birden çok iş yürütülüyorsa, işin gereklerine göre risk değerlendirmesi ayrı ayrı yapılır. İşverenler risk değerlendirilmesini koordineli yürütmeli ve çalışan temsilcileri ile birbirlerini tespit edilen riskler konusunda bilgilendirmelidir. Eğer işveren müessesenin bir alt-işvereni varsa onlar da risk değerlendirmesini yapmak zorundadır.
Tavsiye Edilen İçerikler
