İşkolizm
İçindekiler
İşkolizmden Kurtulma Yolları
Başarılı olmak için sınırlarını zorlayan bir girişimci, bir ofis çalışanı veya üniversite öğrencisi olabilirsiniz. Önünüzdeki büyük hedefleri gerçekleştirmek için çok uzun saatler çalışan, sosyal hayatına vakit ayırmadığı için çevresindekiler tarafından eleştirilen biri de olabilirsiniz. Hatta bunun yanında iş ahlakı takdir edilen ve çok çalışan biriyseniz ilham kaynağı olarak bile gösterilmeniz muhtemel. Çünkü konu çok çalışmak olunca, genellikle bu kulağa hoş gelen durum oluyor.
Tabi her ne kadar çok çalışmak, olumlu olarak düşünülen bir durum olsa da, sonuçları hangi açıdan incelendiğine bağlı olarak değişebilir. İş açısından bakıldığı zaman, bir işin başarısında işe olan bağlılık ve çok çalışma olumlu bir tutum gibi görünmesine rağmen, işin içine kişinin ruhsal, fiziksel ve zihinsel sağlığı girdiği zaman olumsuz olarak yorumlanabilir. Çünkü çok çalışmak işkolik seviyesinde olabilir ve bu bir hastalık olarak tanımlanır.
Peki, siz bir işkolik misiniz? Bu kadar çok çalışmanız fiziksel, ruhsal ve zihinsel sağlığınızı tehlikeye düşürecek düzeyde olabilir mi? Ya da sosyal hayatınız üzerinde olumsuz etkileri var mı?
Bu yazımızda iş hayatında başarılı olmak için gereken iş tutkusu ile karıştırılan işkoliklik kavramını ele alacağınız. İşkoliklik ve işkolizm nedir, kişinin hayatına olan etkileri nelerdir ve nasıl başa çıkılır.
İşkolik Kimdir?
İşkolik, çalışma bağımlısı olan ve çalışmayı takıntı düzeyine getiren kişidir, bu kişinin içinde bulunduğu durumda işkolizm olarak tanımlanır. Kimine göre bu bir ihtiyaçtır, kimine göre ise mecburiyetten bu kadar çok çalışmak zorundadır. Bir popülasyon üzerinde yapılan çalışmalarda, kişilerin %30’unun işkolizmden mustarip olduğu tespit edilmiştir. Yani bu gösteriyor ki işkoliklik bir sorundur. Bunun la birlikte işkolik olan çoğu kişi, çok çalıştığı için kendisi ile övünür fakat günün sonuna gelindiğinde veya uzun süre zarfında sonuçlarına bakıldığında durumun kişinin hayatında yarattığı etkiler ele alındığında bu bir hastalıktır. Hastalık olarak tanımlanmasının nedeni, kişi bu durumdan mustarip olsun ya da olmasın, rahatsızlığa neden olan bir koşul olmasından kaynaklanmaktadır. Bunun yanında işkoliklik, işe olan tutku veya güçlü iş ilişkisi olarak adlandırılan durumla karıştırılan bir kavramdır, ancak durum böyle değildir. Çünkü işkoliklik iş tutkusundan tamamen farklı bir takıntı durumudur. Çok Çalışmanın Fayda ve Zararları
İşkoliklik Ne Demek?
İşkoliklik, bireyin çalışmaya bağımlı olduğu bir durumdur ve zorlayıcı bir çalışma arzusu ile karakterizedir. Genel olarak, aşırı saatler çalışmakla karakterize edilse de, işkolikleri diğerlerinden ayıran temel faktör, işyerinin ötesinde de çalışmaya devam etmesidir. Yani iş ortamından ayrıldıktan sonra veya iş saati tamamlandıktan sonra bile çalışmaya devam edilir. Bu kişiler her zaman iş hakkında düşünürler ve işyeri tarafından bile talep edilmeyen derecede işe bağımlıdırlar. Ve bu takıntı derecesine geldiğinden iş zevkinden yoksun bir durum haline gelmektedir.
İşkolik veya iş bağımlısı olmak, kişinin hedeflerini hayata geçirmek veya hayatta başarılı olmak açısından iyi bir durum gibi görünebilir, ancak durum böyle değildir.Çalışma hakkında tutkulu olmak ile bir iş bağımlısı olmak arasında bir fark vardır. İşkolikliğin birincil belirtileri, sürekli olarak iş hakkında düşünmeyi veya gerekli olmasa bile sürekli çalışma arzusunu içerir. İş tutkusu ve işkoliklik iki farklı yapıdır, ancak birbirleriyle çok sık karıştırılabilir.
Normal çalışanlar iş sözleşmesi, işleri veya çalışma saatleri tamamlandığı zaman işten ayrılmayı düşünürken işkolizmde işten kopmak zor bir durum olabilir. Ayrıca, iş bağımlılığı, finansal ihtiyaçların veya işin ihtiyaç duyduğu gerçek enerjinin ötesinde olsa bile, işe aşırı derecede dahil olabilir.Bu yüzden iş bağımlılığının sağlık ve sosyal ilişkiler üzerinde ciddi etkileri olabilir. Depresyon, anksiyete ve yüksek stres seviyelerine yol açabilir; aile ve arkadaşlar arasındaki kişisel ilişkileri de mahvedebilir.
İş bağımlısı terimi yaygın olarak yanlış yorumlanır ve uzun saatler boyunca çalışan, kişiler içinde kullanılır. Aslında durum böyle değildir. Uzun çalışma saatler çalışma zorunluluğu, finansal gereksinimler, işin niteliği veya şirket politikası gibi işkoliklik dışında birçok nedenden kaynaklanabilir. Bu nedenle, uzun çalışma saatler çalışmak bir iş bağımlısı olmak anlamına gelmez.
Kategorize olarak tanımlanması gerektiğinde, işkolik kişilere tam olarak bir tanı koymak zor olabilir. Fakat zaman ilerledikçe bu kişilerde rastlanan belirti ve semptomlar yüzünden kişinin sosyal, fiziksel ve en önemlisi zihinsel refahında bozulmaya neden olması olası bir durumdur. Kişinin işkoliklikten mustarip olup olmadığını belirlemek için bazı belirtileri takip etmesi, bunu belirlemeye yardımcı olabilir.
İşkoliklik Belirtileri
Bergen Üniversitesi Psikososyal Bilimler Bölümü’nden Norveçli araştırmacılar, belirli işkolizm belirtilerini tespit etmişlerdir. Bu çalışma da bir kişinin işkolik olup olmadığını değerlendirmek için yedi kriterle bir iş bağımlılığı ölçeği yapılmıştır.
İşte işkolik olmanın 7 işareti:
- Sürekli olarak çalışmaya nasıl daha fazla zaman ayırabileceğinin düşünülmesi
- Çalışmak için gerektiğinden çok daha fazla zaman harcanması
- Suçluluk, kaygı, çaresizlik ve depresyon gibi olumsuz duyguları azaltmak için çalışılması
- İşten ayrılmasını söyleyen üçüncü kişilere aldırış edilmemesi veya aşırı tepki gösterilmesi
- Çalışmasına engel teşkil eden bir durumla karşılaşıldığı zaman strese girilmesi
- Çalışmak öncelik olduğu için hobileri, boş zaman aktivitelerini ve egzersizlerin ret edilmesi
- İşin sağlığını olumsuz yönde etkileyecek düzeyde çok sevilmesi
Yukarıdaki belirti ve semptomları kendisi ya da yakın çevresinde gözlemleyen birinin işkolik olma olasılığınız yüksektir. Bu kötü bir zihinsel durumdur ve bundan mustarip olan kişi, şimdilik ciddi bir sorun olarak görünmese bile yardıma ihtiyaç duyabilir.
İşkoliklik, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde, günümüz rekabet çağında ve 21. yüzyılın hızlı yaşam şartlarında gerçekten ciddi bir sorundur. Özellikle bu tür bağımlılığın etkileri, başlangıçta çok sıkıntılı gibi görünmese de, uzun vadede önemli bir olumsuz etkiye sahip olabileceğini fark etmek ve önlem almak gerekir.
İşkolizmin Olumsuz Etkileri
Bağımlılık hangi türde olursa olsun hatta belirli yönlerden makul görünse bile tehlikelidir. Her türlü bağımlılıkta öfori duygusu vardır ve sonuçta işkoliklik durumunun da ciddi sonuçları olabilir.
İşkolizmin olumsuz etkileri şunlardır:
- Tekrarlayan sağlık sorunları yaşama
- Aşırı iş stresi nedeniyle uykusuzluk problemi yaşama
- Depresyon ve endişeye neden olması
- Sosyal ve aile ilişkilerini etkilemesi
- İş performansını düşürebilmesi
- Ayrıca, diğer bağımlılıklara karşı izolasyon ve güvenlik açığına neden olabilmesi
Kişi doğası gereği bir iş bağımlısı gibi hissedebilir ve yaşam tarzınızı değiştirmesi mümkün olmayabilir.Ancak bilinmelidir ki her zaman bir çıkış yolu vardır.
İşkoliklikle Nasıl Başa Çıkılır?
İşkolik ve çok çalışkan olmanın iyi olduğunu düşünenler muhakkak vardır. Fakat durum böyle bile olsa, bunun kişinin sağlığına ve sosyal ilişkilerine olan etkisini gözden geçirmesi gerekir. Çünkü çok çalışmak her ne kadar olumlu gibi görünse de kişinin hedeflerine çok daha iyi bir şekilde ulaşmasına yardımcı olabilecek başka yollar da vardır. Ve o yolları denemesi sağlığı açısından muhakkak daha faydalı olacaktır.
İşkolikten mustarip olan kişiler için yardımcı olacak bazı stratejiler vardır ve kişinin bunları uygulaması bu sorunu aşmasında etkili olabilir. Tabi önce sorunu tespit etmesi, kabul etmesi ve gerekenleri uygulaması gerekir.
İşkoliklikle Başa Çıkmaya Çalışılması Gereken Stratejiler
- Dinlenmek, eğlenmek için mola vermek ve daha sonra dinlenmiş şekilde çalışmaya geri dönmek
- Çalışma süresi sınırlarına uymak
- Stres düzeyleri yükselince çalışmayı sonlandırmak
- İş dışında hobilere ve sosyal ilişkilere zaman ayırmak
- Fiziksel ve zihinsel zindeliğe odaklanmak
Kişi şayet işkolik olmak istenmiyorsa, zaman planlaması yaparken sağlığını ve sosyal yaşamını, iş hayatına göre ön planda tutmalıdır. İşkolizm, diğer bağımlılıklar gibi bir bağımlılıktır ve sağlığa olumsuz etkileri olabilir. Her ne kadar söz konusu çalışmak olduğu için daha olumlu karşılansa da, bütüncül olarak daha mutlu, daha iyi ve ilerici bir yaşam tarzı sürdürmek için doğru bir iş-yaşam dengesine ihtiyaç olduğu unutulmamalıdır. Bilindiği gibi her konuda “Çoğu zarar, azı karar”… Konu çalışmak bile olsa.
Tavsiye Edilen İçerikler
