Çin Wuhan eyaletinden dünyaya yayılan Coronavirüs vakası, ülkemizde 30 Mart 2020 verilerine göre 10.827 vaka sayısı, 168 vefat, 725 yoğun bakım hastası ve 523 entübe (normal solunum devam etmediğinden suni solunum oluşturma işlemi) hastası ile etkilerini gösterdi. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de evde kal çağrısı yapıldı ve yapılmaya devam ediliyor.
Nisan ayının da bu süreçte kritik bir dönem olacağı, vaka sayısında iki katı artış görülebileceği ve bu yüzden tedbirlerin, iki katı artırılması yönünde uzmanlar uyarılarını yaptılar. Büyük işletmeler ve dev şirketler tedbirlerini aldı. Kimi vardiyalı sisteme geçti, kimi evden çalışılabilecek durumda olan personeli evinden çalışmaya teşvik etti, kimi ise virüsün yoğun görüldüğü yerlerdeki faaliyetlerini durdurdu.
Büyük şirketleri etkilese de en çok küçük işletmeleri bu krizler vuruyor. Büyük işletmeler finansal açıdan kendilerini bir nebze olsun garantiye alsa da, küçük işletmeler, ya geçici süre ya da tamamen kapatılma noktasına geliyor.
İçindekiler
Büyük işletmeler bir şekilde durumu toparlarken, Coronavirüs vakası, küçük işletmelere darbesini vurdu. Virüsün etkisi her gün alınan tüm tedbirlere rağmen artarken, devletin aldığı karar doğrultusunda, insanların yoğun olarak bir arada bulunduğu pek çok işyeri kapatıldı. Yasağa uymayanlara ve gerekli tedbirleri almayanlara, hem parasal ceza uygulandı hem de işyerleri geçici süre kapatıldı.
Türkiye’de faaliyet gösteren spor merkezleri, çocuk oyun alanları ki AVM içindekiler de dâhil kafeteryalar, kuaför salonları, güzellik merkezleri, kaplıcalar gibi, insan sirkülâsyonunun yoğun olduğu yerlerin faaliyetlerine geçici süre ara verildi.
Sağlık ve devlet görevlileri, halkın sağlığını ve güvenliğini korumak için birlikte çalışmaya başladı. Küçük işletmeler de çalışanlarını, müşterilerini ve kendilerini sağlıklı tutmak için üzerine düşeni yapmaya teşvik edildi.
Bu durumda bankalar da üzerine düşen görevleri yerine getirerek, kredi kartları ödemelerinde ve kredi ödemelerinde, hem tüketici kredilerinde, hem de ticari kredilerde 3 aylık erteleme yapmaya karar verdi. Bunun için bankaya başvurulması yeterli olacak.
Alınması Gereken Öncelikli Sağlık Tedbirleri
Coronavirüsün tüm olumsuz etkilerine rağmen, faaliyetlerini sürdüren küçük işletmeler gerekli tedbirleri aldıklarında en az zararla atlatabilir. Daha önce finansal birikimlerini güvence altına alan küçük işletmeler, finansal açıdan zorluk yaşamıyor. Evden çalışabilecek olanlar, gerekli destekler verilerek evlerine yönlendirildi.
Küçük işletmeler bu süre zarfında;
- İşletme içi ve dışında gerekli temizlik ve dezenfekte çalışmalarını yapması,
- İşletmede çalışan personel ve işçilerin sağlık taramalarının düzenli olarak yapılması,
- Hasta olan çalışanların derhal en yakın sağlık kuruluşuna gönderilmesi,
- Evden çalışabilecek durumda olanların eve yönlendirilmesi, uzaktan çalışma eğitimlerinin Verilmesi,
- Evde çalışan personelin maaşlarının düzenli olarak hesaplarına yatırılması,
- Yurt içi ve yurt dışı seyahatlerin geçici süre durdurulması,
- Evden çalışan personelin de sağlık taramalarının düzenli yaptırılması, hasta olanların tedavilerinin yaptırılması için sağlık kuruluşuna sevkinin yaptırılması gereklidir.
Alınması Gereken Finansal ve Hizmet Tedbirleri
Covid-19, insanların ağır hastalığa yakalanması ve hayatlarını kaybetmeleri gibi üzücü durumlara neden oldu. Bu yüzden küçük ya da büyük tüm işletmeler, bu durumdan en az hasarla kurtulmak için, gereken tüm zorunlu tedbirleri en üst düzeyde almak durumundadır.
Ayrıca bir önemli hususta, küçük işletmenin, salgın sona erdiğinde, finansal açıdan en az şekilde etkilenmek için gerekli tedbirleri alması gerekmektedir.
Her işletmenin, ekonomik açıdan etkilenmemesi için belli bir birikiminin bulunması önemlidir. Salgın süresince evden de çalışıyor olsalar dahi, maaşlarının ve sigorta primlerinin yatırılması gereklidir. Tüm bu masrafları karşılamak için belli bir sermaye birikiminin bulunması önemlidir.
İşletme, üretim yapan bir işletme ise, çalışanlar için sağlık tedbirlerine de alınarak vardiya sistemi ile çalışılmaktadır.
Ürünlerin imalatında kullanılan, hammadde ve maddelerin tedariğinin daha önceden yapılması ve stokta bulunması önemlidir. Unutulmamalıdır ki; bu salgın olaylarında ya da başka krizlerde malzeme satıcılarının ya da tedarikçilerinin, fiyatları normalinden daha yüksek tuttuğu bilinmektedir.
Hem ürün üretimine devam edebilmek, hem de yükselen fiyat artışından etkilenmemek için, madde ve malzemelerin, daha önceden satın alınarak stoklanması işletmenin yararına olacaktır.
Belirttiğimiz üzere Covid-19 ile mücadele kapsamında, bankalar da bireysel ve ticari müşterileri için bazı destek paketlerini açıklamıştı. Buna göre;
- Nakit akışı bozulan müşterilere 6 aya kadar vadeli yapılandırma,
- Faiz ve anapara ödemelerinin ertelenmesi,
- Maaşlarını bankadan alan işletme personeli için işletmeye 3 ay maaş ödemelerine katkı,
- Ödemesiz dönemli kredi yapılandırılmasına, bireysel ya da ticari müşterilerin başvurması halinde Nisan-Mayıs ve Haziran ayları için faizsiz kredi erteleme imkânı sunulmaktadır.
Sosyal medya platformunun öncülerinden olan Facebook’ta, Türkiye’deki küçük işletmeler için bir destek hazırladı. Bu destek ile müşteriler ile iletişimde kalmak, facebook üstünden diğer işletme sahipleriyle iletişim kurulmasını sağlamak, müşteri hizmetleri planı hazırlamak, güvende ve bilgi sahibi olmalarını sağlamak gibi destekler veriyor.
Küçük İşletmelerde Hangi Sorunlarla Karşılaşılabilir?
Acil durum tedbirleri uygulansa da, küçük işletmelerin bu gibi afet durumlarını en az zararla atlatmaları önemlidir. Ancak küçük işletmeler bazı sorunlar yaşayabilirler.
Sermaye Erişimi
Covid–19 salgını, küçük bir işletmenin bordro yapmak, envanter tutmak ve piyasa dalgalanmalarına yanıt vermek için mali kapasitesini zorlayabilir. İşletmeler, sermaye erişim seçeneklerini keşfederek ve test ederek, ihtiyaç duyduklarında, ihtiyaç duydukları şeye sahip olmaları için hazırlanmalıdır.
İşgücü Kapasitesi
Salgın gibi olaylar, çalışanlarınız üzerinde müşterileriniz kadar etkilidir. İşletme korunurken çalışanların görevlerini yerine getirebilmeleri açısından önemlidir.
Envanter ve Tedarik Zinciri Eksiklikleri
Uzak bir olasılık olsa da, bir tedarikçinin, bir sipariş talebini karşılayamaması durumunda, ya yeterli bir stoğa sahip olmanız, ya da distribütör kaynaklarınızı çeşitlendirmeniz ihtiyatlı bir hazırlık tedbiridir.
Tesis İyileştirme – Temizleme Maliyetleri
Salgın hastalıklar, işletmenizde ziyaretçi ve çalışanlar tarafından sıkça dokunulan yüzeylerin temizliğin yapma sıklığını ve yoğunluğunu artırarak, müşterilerin ve personelin korunmasının artırılmasını gerektirebilir. Talep artışlarını karşılayabileceklerinden emin olmak için bakım sözleşmelerinizi ve temizlik malzemeleri tedariklerinizi kontrol etmeniz gereklidir.
Sigorta Kapsamı Sorunları
Birçok işletmenin sigortası mevcuttur. Şimdi, uzun süren bir olayda neyin kapsam dâhilinde olduğunu, neyin kapsam dışında kaldığınızı tam olarak anlamak için poliçenizi incelemek için sigorta acentenize başvurun.
Pazar Talebini Değiştirme
Olaya bağlı olarak, müşterilerinizin işletmenize ulaşmasını engelleyecek erişim kontrolleri veya hareket kısıtlamaları olabilir. Bu durumda pazar talebini değiştirmek yararlı olacaktır.
Pazarlama
Operasyonlarınızın durumu, hangi koruyucu önlemleri uyguladığınız ve müşterilerinizin işletmenizi ziyaret ettiklerinde nasıl korunacakları konusunda, müşterilerinizle açık bir şekilde iletişim kurmak önemlidir. Promosyonlar, işletmenizi korumak konusunda isteksiz olabilecek müşterileri teşvik etmeye de yardımcı olabilir.
Plan
Bir işletme olarak, personelinizi bir araya getirin ve olay kötüleşir ya da düzelirse ne yapacağınız konusunda bir plan hazırlayın. Potansiyel senaryoları ve işletme yönetiminizin, personelinizin varsayılan senaryoya nasıl tepki vereceğini simüle etmek için, bir alıştırma yapmanız da yararlı olacaktır.
Özetle duruma bakacak olursak küçük işletmeler;
Salgından en az zararla kurtulmak için personel ve müşterileri için sağlık açısından tedbirlerini almalı, Finansal açıdan zorda kalmamak için de sermaye birikimi yapmış olmalı ve desteklerden yararlanmak için gerekli başvurularını yapmak zorundadır.
Tavsiye Edilen İçerikler
