Hedeflerinizin Neler Olduğuna Karar Verdiniz mi?
İçindekiler
İş hayatınızda varmak istediğiniz son noktaya ulaştınız mı? Bu soruyu pek çok şekilde yanıtlayabilirsiniz. Belki herhangi bir cevabınız yok, belki de “Yolun başındayım neresinden başlayacağımı bilmiyorum” şeklinde cevaplıyorsunuz. İşte, bu yazı yolun başında olup labirentin son noktasına ulaşmak isteyenler için.
İş hayatını bir labirente benzetebiliriz. Her doğru yola ulaştığınızda varmak istediğiniz hedeflere de kolayca ulaşabilirsiniz. Önemli olan doğru koridorlardan geçmeyi bilmek! Konusunda uzman olmuş ve başarılı olarak gösterilen birisine hedefine nasıl ulaştığını sorduğunuzda kolay ama güçlü bir hedef planı olduğunu söyler. Eğer, bir hedefiniz yoksa iş hayatına atılmanız boş bir uğraş olarak nitelendirilir. Hatta, bir hobi olarak tanımlanabilir. Boş zamanlarınızı değerlendirmek gibi.
Labirentin doğru koridorlarını geçmek ve başarıya ulaşmak bir sisteme dayanır. Başarıya ulaşmak üzere bir sisteminiz yoksa veya henüz sisteminizi oluşturmadıysanız doğru koridorların köşe başında duran hedeflerinize ulaşamazsınız. Hedeflerinize ulaştıkça varmak istediğiniz son noktaya da kolaylıkla ulaşırsınız. Anahtarın ucunda sistemli olmak ve ulaşılabilir hedefler belirlemek yatıyor. Gelin, ulaşılabilir hedefler nasıl belirlenir görelim;
Öncelikle SMART hedefler belirlemelisiniz. “SMART hedef ne demek” diye sorduğunuzu duyar gibi oluyoruz!
SMART Hedef Ne Demek?
SMART Hedefler Ne Anlama Geliyor ki?
SMART hedefler varmak istediğiniz noktaya giderken uygulayacağınız akıllı hedefler olarak açıklanabilir. SMART hedefin açılımı, 5 ana maddeye dayanıyor:
- Spesific: Spesifik
- Measurable: Ölçülebilir
- Achievable: Ulaşılabilir
- Relevant: İlgili
- Time – Bound: Zaman Sınırlı
Ayrıca, bu hedeflere Evaluated (değerlendirilmiş) ve Readjusted (tekrardan düzenlenmiş) maddelerini de ekleyerek SMARTER hedeflere ulaşabilirsiniz. Ana amaç SMART hedeflere ulaşmaktan geçiyor. SMART hedefleri birlikte anlamaya çalışalım ve varmak istediğiniz son noktaya birlikte varalım;
Spesifik Olmak;
Koridorun hangi köşesindeki hedefe varmak isterseniz isteyin hedefiniz net ve spesifik olmalı. Spesifik tam olarak özellikli anlamına geliyor. Yani varmak istediğiniz hedefin karakteristik yönünü veriyor. Eğer, hedefiniz karakteristik yani “spesifik” olmazsa zafere odaklanamazsınız. Bunun sonucunda yolun sonuna ulaşmak için motive de olamazsınız. Varmak istediğiniz son noktaya hazırlanırken aşağıda vereceğimiz 5 tane soruyu cevaplamaya çalışabilirsiniz:
(Sorular W ile başlıyor, gözünüz korkmasın basit sorular)
- Ne yapmak istiyorum? (What)
- Bu hedef neden önemli? (Why)
- Hedefe varırken kimler geliyor? (Who)
- İstediğim hedef nerede? (Where)
- Hangi kaynaklar ve limitler var? (Which)
Spesifik hedefinize örnek verelim ister misiniz? Şu anda bir insan kaynakları çalışanı olduğunuzu ve insan kaynakları müdürü olmak istediğinizi düşünün. Varmak istediğiniz son nokta yani hedefiniz “ Çalıştığım kurumda insan kaynakları müdürü olabilmek için gerekli yetileri ve deneyimleri kazanmalıyım, böylece kariyerimi kurabilir ve başarılı bir ekibe öncülük edebilirim” olabilir. Neden olmasın?
Ölçülebilir Olmak
İş hayatınızda önünüze ölçülebilir hedefler koymanız son derece önemlidir. Bu hedefler ile ilerlemenizi takip edebilirsiniz. Belirlediğiniz her hedefe ulaştığınızda motivasyonunuz artar ve motivasyonunuzun devamlılığını koruyabilirsiniz. Ölçülebilir hedefleriniz olduğunda ilerlemenizi değerlendirebilirsiniz. Ayrıca, işinize odaklanabilir ve daha ilerideki hedefinize ulaşma heyecanınızı yaşayabilirsiniz.
Tıpkı spesifik hedefinizde olduğu gibi ölçülebilir hedefinizde de kendinize şu soruları sorabilirsiniz:
- Kaç (para)?
- Kaç tane?
- Başarılı olduğum zaman nasıl anlayacağım?
Ölçülebilir hedefinize insan kaynakları müdürlüğü üzerinden gidelim; gerekli eğitimi ve kursları tamamladığınızı ve işinizle ilgili deneyimi 5 yıl içinde kazanacağınızı belirleyerek insan kaynakları müdürü olabilmek için gerekli yetileri edinme hedefinizi ölçebilirsiniz.
Ulaşılabilir Olmak
Varmak istediğiniz son noktanın gerçekçi olması ve elde edebilir olması gerekiyor. Açıkçası, yeteneklerinizi zorlamalı ama yine de mümkün olmalıdır. Hedefiniz elde edilebilir bir hedefse, daha önce gözden kaçırdığınız fırsatları ya da hedefinizi size yaklaştıran kaynakları saptayabilirsiniz. Elde edilebilir hedefiniz olduğunda şu soruları zorlanmadan cevaplayabilirsiniz:
- Bu amaca nasıl ulaşabilirim?
- Mali faktörler gibi diğer kısıtlamaları temel aldığımda hedefim ne kadar gerçekçi?
Yine insan kaynakları müdürü olmak istediğinizi varsayalım. Var olan deneyimlerinize ve niteliklerinize dayanarak insan kaynakları müdürü olmak için gerekli becerilerinizin geliştirilmesinin gerçekçi olup olmadığını kendinize sorun. Unutmayın varmak istediğiniz hedefe doğru yola çıkıyorsunuz! Mesela, gerekli eğitimi dinamik bir şekilde tamamlayacak vaktiniz var mı? Gerekli kaynaklar sizin için mevcut mu? Bunu yapacak mali gücünüz var mı?
İlgili Olmak
SMART hedeflerinizin 4. adımı: ilgili olmak hedeflerinizin sizin için önemli olduğunu kanıtlar. Hedeflerinize ulaşmak için çıktığınız yolda herkesin destek ve yardıma ihtiyacı vardır. Ama bunların üzerinde sizin kontrolünüzün devam etmesi önemli bir unsurdur. Sizin yaptığınız planlar herkesi ileri götürebilir, bundan emin olmalısınız ama labirentin son noktasındaki hedefe ulaşmaktan hala siz sorumlusunuz!
Hedefinizle ilgili olduğunuzda size yönelteceğimiz şu sorulara kolaylıkla cevap verebilirsiniz:
- Hedefim değerli görünüyor mu?
- Hedefime ulaşmak için doğru zaman mı?
- Hedefim diğer çabalarıma ve ihtiyaçlarıma uyuyor mu?
- Hedefe ulaşmak için doğru kişi ben miyim?
- Hedefimi mevcut sosyo-ekonomik ortamda uygulayabilir miyim?
İnsan kaynakları müdürü olmak için gerekli yetileri kazanmak istiyor olabilirsiniz. Böyle bir durumda kendinize şu soruyu sormalısınız: “Gerekli eğitimi almak ve ekstra nitelikleri öğrenmek için doğru zaman mı?”, “Bu rol için doğru insan ben miyim?” “Eşimin hedefleri neler?” Mesela, sevdiğiniz kişiyle bir yuva kurmak istiyorsanız, boş zamanınızda bu eğitimleri almak işinizi zorlaştırır mı?
Zaman Sınırlı mı?
En önemli kriter! Varmak istediğiniz noktaya ulaşmak için zamanınız sınırlı mı? Hedefinize varmak için odaklanacağınız bir son tarihinizin olması gerekiyor. Evet, SMART hedef kriterlerinizin bu kısmı günlük görevlerinizin uzun vadeli hedeflerinize göre öncelik vermesini önlemeye yardımcı olur. Zamana bağlı olan hedefinize ulaşmak için kendinize soracağınız şu soruları cevaplayabiliyor musunuz?
- Ne zaman?
- Bundan altı ay sonra ne yapabilirim?
- Bundan altı hafta sonra ne yapabilirim?
- Bugün ne yapabilirim?
Diğer örneklerde de belirttiğimiz gibi insan kaynakları müdürü olma becerilerini kazanmak ek bir eğitim veya deneyim gerektirebilir. Hesaplamanız ve göz önüne almanız gereken birçok konu var. Mesela, bu becerileri kazanmanız ne kadar sürecek? Belli sınavlara veya niteliklere sahip olabilmeniz için daha fazla eğitime ihtiyacınız olacak mı? Labirentin sonundaki noktaya ulaşmak için gerekli olan küçük hedefleri gerçekleştirmek üzere kendinize gerçekçi bir zaman çizelgesi oluşturmanız oldukça önemlidir.
Sıra SMART hedefler kapsamında kendinizi motive etmeye ve hedefleri tek tek uygulamaya geldi.
Smart Hedefler ile Motivasyon
Ne Yapacağınızı Biliyor musunuz?
SMART sistemini uygulayarak hedeflerinizi belirlediğinize göre artık hedeflerinize ulaşmaya sıra geldi demektir. Düzenli bir hedef belirleme için SMART size temel sağlar. Günümüzde hedeflerinizi saptamak ulaşılabilir olmanın çok ötesinde yer alıyor. Geleneklerin çok dışında bir kavram olan ulaşılabilir hedef ne demek? SMART hedeflerle birleştirdiğinizde ne yapacağınız konusunda bir yol haritasına ne dersiniz?
Ulaşabileceğiniz şeylerin çok ötesinde olan hedeflere bir kere bile olsa ulaşmayı denerseniz neler yapabileceğinizin farkında olamazsınız. Pek çok hedefi olan insan potansiyelini küçümsüyor. Çevrenize dikkatlice bakın! Potansiyelinin farkında olmayan ve küçümseyen birçok kişiyi kolaylıkla görebilirsiniz. Potansiyelinizi küçümsediğiniz için çok daha kolay olan şeylere yöneliyorsunuz. Ulaşmanın mümkün olmadığını düşündüğünüz hedefleri belirlediğiniz zaman önceden hayalini bile kurmadığınız bir ihtimal ortaya çıkar. İşte, gerçek potansiyelinizi buldunuz! Hedef belirlerken olabildiği kadar esnek olun. Hatta hedeflerinizden korkacak hale gelin! Çünkü, siz sadece ördüğünüz duvarların arasına mahkumsunuz! Ördüğünüz duvarlar olabildiğince geniş bir alanı kaplasın.
Hedefinize bağlı kalma olasılığınız hedeflerinizi tanımladığınız yol ile belirlenir. Eğer, belirlediğiniz hedefler konusunda motivasyonunuz fazlaysa ekstra gayret harcayacak ve daha fazla yol alacaksınız. Hedeflerini belirlemiş biri olarak hedeflerinizin kıymetini bilin. Yüksek standartta hedefler belirleyin. Hedef belirlerken vizyonunuzla ilgili olan hedefleri seçin. Bunu yaparken halüsinasyon ile vizyon arasındaki farkı görün. Olağanüstü olmaya çalışın ama dozunda!
Motivasyonunuzu Düşürmeyin!
Değer vermediğiniz hedeflerden kaçının. Motivasyonunuzu düşürür. Odaklanamazsınız. Bütün pozitif enerjinizle hedeflerinizi paylaşın ve yazın. Belki nostaljik bir alışkanlık ama hedeflerinizi bir deftere yazdığınız sürece motivasyonunuz güçlenir.
Hedeflerine ulaşamayan pek çok insan neden ulaşamıyor, biliyor musunuz? Bu kişilerin başarısızlığının nedeni hedef belirleme beceriksizliği değil! Hedeflerini yerine getirme yeteneksizliği! Eylemde bulunmazsanız belirlediğiniz hedefler sadece hayal olarak kalır. Varmak istediğiniz son noktayı büyük bir eylem planı olarak tasarlayın. Bu hedefiniz hakkında çok az konuştuğunuzda gerçekleştirmiş olursunuz. Eylemleriniz gerçekte kim olduğunuzu, ne istediğinizi ve neye inandığınızı yansıtır.
Çevrenizdekiler her ne derse desin hedeflerinize inanın ve tasarladığınız eylem planını uygulamaya geçin. Hedeflerinize yansımanız ve neyin işe yarayıp yaramadığını görmeniz hedefe ulaşmanız açısından çok önemli. Ulaşmaya çalıştığınız hedefinizi düşünürken amacınız bir sonraki eylem planına karar vermek ve eylemlerinizin akışında gereken bir doğrulama olup olmadığını denetleyin.
Ve Zafer …
Labirentin sonundaki gitmek istediğiniz noktaya ulaştığınızda sizi daha iyi bir insana dönüştürüp dönüştürmediğine bakın. Belirlediğiniz ve vardığınız hedefler hayata nasıl baktığınız tanımlar. Vardığınız sonuç sizin iç dünyanızın bir yansımasıdır. Belirlediğiniz ve sonuçlandırdığınız her hedef, her varış noktası sizi daha iyi bir insan yapar. Her hedefinizi tamamladıktan ve labirentin sonuna geldiğinizde daha güçlü, bilgili ve gelişmiş bir iş insanı olacaksınız. Sizin yerinizde olmak isteyen, hedefini belirlemeye çalışan pek çok kişinin rehberi olacaksınız.