Bir fikriniz var ve bu fikrini iş koluna dönüştürmek istiyorsanız, bir start-up’ın her zaman bir fikirden daha fazlası olduğunu bilmeniz gerekir. Üstelik start-up kurmak demek çok fazla zaman ve çabanın yanında start-up’ınıza odaklanmanız, özverili olmanız ve tabii ki finansmanın da sağlanması anlamına gelir.
Bilindiği üzere tüm girişimlerin en az %60’ından fazlasının dış yatırımcılara ihtiyacı bulunur. Örneğin ülkemizde herhangi bir girişimin toplam maliyeti çoğu zaman bir start-up sahibi için uygun olmayan maliyetleri buluyor. Bu durumda start-up için dışarıdan yatırımcı ya da finansman bulmak zorunda kalmanız anlamına geliyor. Bu da sizi yatırım turu ile karşı karşıya getiriyor.
Yatırım Turu Ne Demektir?
İçindekiler
Peki, yatırım turu nedir? Yatırım turu genel bir ifade ile finansman turu ya da para turu olarak da bilinir. Sermaye turu da denen yatırım turu, bir sermaye şirketinin sermayesini arttırırken geçtiği aşamalardan biri olarak da ifade edilebilir. Genellikle yatırım turu başlangıçta ya da ölçek büyütme için yapılır. Start up’ınızın başlangıcında ya da gelişmesi için sermaye ihtiyacınız ortaya çıktığında bir yatırım turu açabilirsiniz. Ancak yatırım turu açmadan önce yatırımcıların sermayenin sağlanması karşılığında tüm kontrolü ele geçirmek istediklerini de unutmamanız önemlidir. Eğer şirketinizin kontrolünü kaybetmek niyetinde değilseniz, finansman bulmak için yatırım turu doğru bir yol olmayabilir. Parayı toplarken, farklı fonlama turları ve yatırımcı türleri arasındaki farkı anlamalısınız.
Yatırım Turunda Nelerle Karşılaşılabilir?
Yatırım turu düşünüldüğünün aksine oldukça uzun ve zorlu bir süreç olabilir. Öncelikle her yatırım turunun şirketin gelişiminin belirli bir aşamasına uygundur ve uygun oldukları şirket aşamasına göre finansman bulmaya çalışmanız işinizi kolaylaştıracaktır. Kısa bir süre içinde başarılı olan şirketler start-up şirketiniz için önce yakın çevrenizdeki insanlardan finansman bulmanız ve ardından ilk defa karşılaşacağınız profesyonel yatırımcılarla bir yatırım turunu tamamlamanız doğru olur. Hemen ardında şirketiniz kendi kazandığı paralarla ayakta durabileceği aşamaya gelmeden önce bir ya da iki finansman turu daha düzenlemeniz gerekebilir.
Farklı yatırım turları düzenlemenin avantajlarından biri de her turda yeni bir yatırımcı tipi getirir. Her farklı yatırımcı şirkete yeni katma değer getirir. İlk aşamada yatırımcılar genel olarak şirkete tek katkıları para olan kurucuların tanıdıklarıdır. Bir sonraki tura katılan yatırımcılar girişimci özellikleri ile de şirkete katkı sağlar. Bundan sonraki finansman turunda genel olarak finansal oranlara odaklanan yatırımcılar şirkete yatırım yapar.
Yatırım Turu Aşamaları
Başlangıç Aşaması: Başlangıç aşamasında bir dizi finansman turundan geçerek iş fikrinizin parayı hak ettiğini kanıtlamanız gerekir. Yatırım turları daha fazla büyümek için yeterli sermayeyi toplamak üzere tasarlanır ve bir yıl kadar sürebilir. Bu itibarla birçok girişimci işlerini 6 ya da 3 aylık bir zaman dilimine indirir.
Başlangıç Finansmanı Aşamaları: Yükseltme ya da genişleme aşamalarına bağlı olarak başlangıç finansman turları aşamaları aşağıdaki gibi sıralanır.
- Pre Seed / Seed
- Seri A, B ve C serisi
- Halka Arz
Pre Seed: Pre Seed finansman, kurucuların fikirlerine ilk adımı atmaya çalıştıkları ve genellikle kendi paralarını yatırdıkları zamandır. Bu aşamayı kurucuların melek yatırımcılara yönelik Seed aşaması izler.
Seed: Seed aşamasında melek yatırımcılar şirkete çekilir vemelek yatırımcılardaha fazla araştırma yapmak, pazar ihtiyaçlarını test etmek, bir ekip kiralamak ve üretime başlamak için fon sağlar. Bu aşamada start-up’ a sağlanan finansman 500 bin ve 2 milyon usd arasında olabilir. Yatırımcılar bu miktarı kendi ihtiyaçlarını göz önünde bulundurmalarının yanında sunuma dayalı olarak da şirkete yatırım yapabilir. Yatırımcılar risk almaya hazır kişilerdir ve genellikle bir dizi yeni girişime yatırım yapar.
Seri A: Seed turundan sonra bir diğer aşama olan Seri A turuna geçilir. Bu turda esas olarak kanıtlanan bir iş modeli ve iyi bir müşteri tabanına sahip olan ve hâlihazırda kar elde eden girişimlere odaklanılır. Bu aşamada yatırımlar 3 milyon usd’den başlar ve daha yüksek bir yatırım getirisine ihtiyaç duyuyorsanız özel bir strateji uygulamanız gerekir. Bu aşamadaki yatırımcılar genellikle risk sermayesi firmalarıdır. Risk sermayesi firmaları bir yatırımcı olarak yeni başlayanlardan önceki yatırımlardan elde edilen gerçek verileri ve ilerlemeyi göstermenizi isterler. Bu tarz yatırımcılar, girişimin bir sonraki aşamaya geçmeye hazır değerli bir para kazanma makinesine dönüştüğünü görmek isteyen yatırımcılardır.
Seri B: Bu seri ve aşama girişimlerin işletmelere dönmesine yardımcı olan bir aşamadır. Bu aşamada girişim olgunlaşmış ve geniş bir kullanıcı kitlesine sahiptir. Bu nedenle de bu girişimde VC düzeyinde bir yatırım talep edebilirsiniz. B serisindeki yatırımlar 10 milyon usd üzerinde olabilir. B serisi, ekibi büyütmek ve yeni pazarlar keşfetmekle ilgili olan bir aşamadır.
C Serisi: Yatırım turlarında C turuna geçtiyseniz bunun anlamı şirketinizin daha yüksek bir genişleme seviyesi olduğu anlamına gelir. Bu aşamada şirketiniz zaten başarılıdır. Yatırım turu 100 milyon+ usd değerinde olması beklenir. Ayrıca girişimciler eşit fon almayı hedefler. Yatırım turunun son finansman aşamalarından biri olan C serisi turu mevcut projelerinizi genişletmenin yanında yeni ürünler yaratmayı da içermektedir. Bu da size çok daha talepkar olan en büyük VC firmaları ve kurumsal düzeydeki yatırımcılarla çalışmanın yolunu açar. Ayrıca bu aşamada bir yatırım turu düzenlemeniz demek, şirketlerin halka arza sorunsuz bir şekilde çıkış stratejilerini hazırlamaları anlamına gelir.
Halka Arz: Bir girişimin yatırım turunun ve varlığının son aşamasıdır. İlk halka arz özel bir şirketin hisselerini halka açma süreci de denir. Bu da size yeni bir şeffaflık düzeyi ve kamu sektöründe bulunan büyük miktarda fonların kapısını açar. Ancak bu durumun daha fazla karmaşa yaratacağını da bilmeniz gerekir. Halka arz demek artık yatırımcılara ek olarak hissedarlarla da uğraşacağınız anlamına gelir. Bu tür durumlar çok yoğun çaba gerektirdiğinden bunun zorlu ve pahalı olmasını beklemeniz gerekir.
Start-up Fon Kaynakları
- Ön Yükleme: Kendi kendinizi finanse edebilmeniz olarak da tanımlanır. Yeni başladığınızda ve gereken ihtiyaçları karşılamak için yeterli paraya sahipseniz, erken aşamalar için bu durum mükemmeldir. Bu sayede bir iş planı geliştirebilir ve fikrinizi kanıtlayıcı bir konsept oluşturabilirsiniz. Böylece gelecekteki yatırımları elde etmek için ana varlıklarınız oluşur ve masraflar kendi cebinizden karşılanamayacak kadar azdır.
- Kitle fonlaması: Para toplamanın en kolay ve popüler yolu olarak da görülür. Geleneksel biçimde yatırım turunun aksine siz daha ürünü üretmeye başlamadan önce insanlar internet üzerinden ürününüz için ön sipariş verir. Siz de daha sonra gerçek ürün geliştirmek için toplanan parayı kullanabilirsiniz.Kickstarter veya Indiegogo’daki birkaç kişinin yapacağı küçük yatırımlar, startup’ınız için iyi bir başlangıç noktası olabilir. Tek ihtiyacınız olan iş planınız, bir prototip veya hedeflerinizi, zaman çizelgelerinizi ve kilometre taşlarınızı açıkladığınız bir video ile insanları ikna etmektir. Fon Bulmak Nedir?
- İnkübatörler ve hızlandırıcılar: Hızlandırıcı ve kuluçka makineleri erken aşamadaki girişimler için harikadır.VC’ler, devlet firmaları ve üniversiteler tarafından işletilenler yüzlerce küçük işletmeye yardımcı olur. Altyapı, ağ oluşturma, pazarlama ve finansal yardım yoluyla bir girişimi erken aşamalarında desteklemeyi amaçlar. Genellikle birbirinin yerine kullanılan iki terim, işlevlerde farklılık gösterir: kuluçkalar, yeni başlayanları en başından sağlam bir iş haline getirmek için çocuklar gibi yetiştirir ve hızlandırıcılar, büyümelerine yardımcı olur. Bu tür programların başvuru sahipleri arasında güçlü bir rekabeti vardır ve mentorlar, yatırımcılar ve diğer girişimlerle iyi bağlantılar kurmaya yardımcı olmak için gerekli zaman yaklaşık olarak 6 aydır.
- Melek yatırımcılar: Melek yatırımcılar, gelecek vaat eden girişimlere erken aşamalarda fon sağlayan bireyler veya insan gruplarıdır. Melek Yatırımcılar, Google ve Alibaba gibi potansiyel BT hak eden girişimleri arıyorlar ve riski telafi etmek için size danışmanlık bile yapabilirler.
- Girişim sermayesi şirketleri: Girişim sermayeleri, büyük potansiyele ve ölçeklenebilirliğe sahip girişimlere yatırım yapan profesyonelce yönetilen fonlardır. Uzmanlıkları ve mentorlukları, hâlihazırda kar elde eden büyüyen küçük işletmeleri kaldırabilir. Ancak, VC yatırımcıları genellikle paralarını 3-5 yıl içinde iade etmeyi planlar.
- Banka kredileri: Banka kredisi en belirgin finansman seçeneğidir. Bankalar, girişimcilere işleri üzerinde tam kontrol sağlamak ve kısa vadeli operasyonları finanse etmeye yardımcı olmak için farklı türlerde krediler sağlar. Bu durumda, banka kredileri ayrıntılı bir iş planına ek olarak çok sayıda belge, geçmiş performans ve katı standartlar gerektirir. Bu seçeneği değerlendirirken, karşılığında verebileceğiniz faiz oranlarını ve teminatları kontrol edin.
Yatırımcı Bulmak
Yatırımcı bulmanın, sürekli dikkatinizi ve günlük takiplerinizi gerektiren zaman alıcı bir süreç olduğunu unutmayın. Bu nedenle konferanslara, toplantılara, e-postalara katılın ve potansiyel olarak ilgilenen yatırımcıları arayın, ilişkiler kurun ve tekrarlamanızda yarar var.
Bunlar dışından çok daha hızlı bir yatırımcı arayışınız varsa, Türkiye’nin en büyük melek yatırım ağı olan Kobi Vadisi desteğinden faydalanabilirsiniz. Bunun için tek yapmanız gereken; yatırımcı bul sayfasını ziyaret ederek startup’ınız hakkında ilan oluşturmak olacaktır.
Tavsiye Edilen İçerikler
