Risk Yönetimi Nasıl Yapılır?
İçindekiler
Kurumsal risk yönetimi kavramı kısaca; kurum ya da şirketin stratejilerine, misyonuna ve saygınlığına karşı olan olası risklerin sorumlularını belirleme, olası riskleri önceden tespit etme ve risklerin olası etkilerini minimize etmek amacıyla eylem planları oluşturma ve bu işlemlerden doğan süreçle ilgili gelişmeleri gözden geçirme ve yakından incelemeyi içeren oldukça kapsamlı bir süreci ifade eder. Diğer bir ifadeyle kurum ya da şirketin yapısıyla ilgili, öne çıkan fırsatları değerlendirirken meydana gelebilecek olumsuz etkilerin tespit ve yönetimini içeren süreçlerdir.
İcranın bir parçası olan kurumsal risk yönetimi, bir kontrol fonksiyonu olarak değerlendirilir. Alınan kararlarda stratejik davranmak için, daha atılacak ilk adımda değerlendirilmeli ve uygulanmalıdır.
Risk türlerini operasyonel riskler, finansal riskler, stratejik riskler ve diğer riskler olarak 4 temel başlık altında inceleyebiliriz. Bu risk kategorileri altında piyasa şartlarından sermaye yapısına, iş operasyonlarından yönetim kategorisine kadar pek çok husus değerlendirilir. Şimdi risk yönetimi öğelerini inceleyelim.
Kurumsal ve Şirket Risk Yönetimi Öğeleri
Kurumsal risk yönetimi ile ilgili süreçler değerlendirilirken 8 öğe dikkate alınır. Bunlar: iç çevre, hedef belirleme, olay tespiti, risk değerlendirmesi, riske yanıt, kontrol faaliyetleri, bilgi ve iletişim ve izleme olarak ifade edilebilir.
1. İç Çevre: İç çevre kavramı ile anlatılmak istenen şey, kurum bünyesinde çalışan kişilerin risk algıları ile ilgili parametreleri belirlemek ile ilgilidir. Personellerin risk algılama düzeyleri, risk iştahı ve personelin bütünlük ve etik değerleri ile ilgili konular iç çevre bağlamında değerlendirilir ve bu faktörlerin hepsine birden iç çevre adı verilir.
2. Hedef Belirleme: Amaçlar, onlara ulaşmadan önce var olması zorunlu olan olgulardır. Kurumsal risk yönetimi uygulamalarında belirlenen hedeflerin kurum vizyon ve misyonu ile uyumu değerlendirilir ve risk iştahı konusunda da değerlendirmeler yapılır.
3. Olay Tespiti: Belirlenen hedefler doğrultusunda, hedeflere ulaşma noktasında olumlu etkileri olabilecek iç ve dış durumların ve olayların belirlenmesi, tespit edilmesi ve fırsatlar ve risk konularında da net ayrımlara gidilmesi gerekir. Önce çıkan ya da doğabilecek fırsatlar hedef belirleme ve yönetim stratejisi doğrultusunda güdümlendirilmelidir.
4. Risk Değerlendirmesi: Karşılaşılabilecek riskler, nasıl başa çıkacakları temel alınarak olası etkileri ve oluşma ihtimalleri açısından dikkate alınmalı ve derinlemesine analizler yapılmalıdır.
5. Riske Yanıt: Çalışanlar riskin paylaştırılması, azaltılması ve kabul edilmesi ve olası risklerden kaçınılması ihtimallerini belirler ve gerekli değerlendirmeleri yapar.
6. Kontrol Faaliyetleri: Karşılaşılabilecek olası risklere karşı etkin çözümler sunabilmek için prosedür ve gerekli politikalar inşa edilmeli ve uygulamaya geçirilmelidir.
7. Bilgi ve İletişim: Çalışanların sorumluluklarını zamanında yerine getirmesi adına en uygun bilgiler tam vaktinde form halinde ilgililerle paylaşılmalıdır. İletişim konusuna azami derecede önem verilmeli ve yukarıdan aşağıya, aşağıdan yukarıya ve çapraz örüntülerde ele alınmalıdır.
8. İzleme: Kurumsal risk yönetimi ile ilgili süreçlerin tamamı gözden geçirilmeli ve bütünsel bir yaklaşımla incelenmeli, gereken düzenlemeler yapılmalıdır. İzleme faaliyetleri düzenli bir biçimde yapılabileceği gibi ayrı bir değerlendirme konusu olarak da incelenebilir.
Kurumsal Risk Yönetiminin Amaçları
Kurumsal risk yönetimi çalışmalarında riski minimize etmek, kurumu dış tehditlerden korumak, kurum itibarına zarar gelmesini engellemek ve kültür değişimi sağlamak amaçlanır.
Bu risk yönetiminin amaçlarından birisi, olası risklerin hepsini makul seviyelerde tutmaktır. Diğer yandan kurumsal risk yönetimi kayıpları ve sürprizleri minimize etmeyi; etkili ve hızlı karar almayı sağlamaktır.
Neden Gereklidir?
- Sürdürülebilirlik ve varlık göstermek açısından kesintisiz devamlılık için
- Gereksiz maliyetlerin ve kayıplarına azaltılması için
- İstikrarlı gelirler elde edebilmek için
- İlgili yasal düzenlemelere yeterli uyumun sağlanabilmesi için gereklidir.
Konu hakkında ayrıntılı bilgi için: Risk Yönetimi Sürecinde Atılacak Adımlar adlı içeriği ziyaret edebilirsiniz.
Kurumsal Risk Yönetimini Zorunlu Kılan Faktörler Nelerdir?
İç Faktörler:
- Süreç ve sistemlerde yaşanan değişiklikler
- Doğru ve zamanında karar verme gerekliliği
- Organizasyon süreçlerindeki değişiklikler
- Performans değerlendirmeleri
- Çalışan ile olan ilişkiler
- Risk tespiti ve geçmişteki yaşanan risklere oranla daha iyi tepkiler verme ihtiyacı.
Dış Faktörler:
- Değişen mevzuatlar
- Müşteri memnuniyeti ve beklentileri
- Ekonomide oluşan belirsizlikler
- Teknolojik yenilikler
- Günden güne artan rekabet
- Globalleşme
Finansal Risk Yönetimi
Finansal risk yönetimi kavramı bir kurum ya da kuruluşun ellerinde bulundurdukları finansal araçlar aracılığıyla en başta piyasa riski ve kredi riski olmak üzere, karşılaşılan ya da karşılaşma ihtimali olan riskleri değerlendirerek ve yöneterek, ekonomik değerler oluşturma eylemlerini ifade eder. Karşılaşılabilecek riskler arasında enflasyon riski, likidite riski, sektörel risk, volatilite riski, Shape riski, döviz riski gibi risk çeşitleri bulunmaktadır. Finansal risk yönetimi, genel risk yönetiminde olduğu gibi, kaynak tespiti ve kaynak ölçümleri ve bunlara karşı alınması gereken önlemlerin planlamasını içerir.
Covid-19 Kurumsal Risk Yönetimi
Dünyayı etkisi altına alan Covid-19 pandemisinin etkileri ne kadar şiddetli ve sarsıcı olursa olsun, kurumlar denetleme ve denge sistemlerinden asla taviz vermemeliler. Aksi halde krizin etkisi kadar, kriz esnasında yaratılan yeni sorunlar da şirket ya da kurumları olumsuz yönde etkileyebilir. Girişimci Şirketlerinde Risk Yönetimi
Potansiyel risk yönetimi konularında, tekrar başa gelmeyeceği düşüncesinden vazgeçilerek, daha önce yaşanmış olan problemlerden, kriz anında verilen tepkilerin aksak yönlerinden ders çıkarabilmek ve doğru sonuçlara ulaşabilmek oldukça önem taşır. Alınan dersler ve çıkarılan sonuçlar neticesinde eylem planlarına yönelik detaylı düzenlemeler yapılmalıdır. Her ne kadar bu tarz bir yaklaşım zaman kaybı gibi görünse de, ileriye dönük bir yatırım olduğunu anlamak gerekir. Çünkü küreselleşen dünyada yeni pandemi riski her zaman olacaktır ve geçtiğimiz yüzyıllara nazaran daha sık tekrarlayacağı öngörülmektedir. Risk yönetim aşamalarını iyi planlayarak, kriz anlarında yapılacak gerekli hamleleri paniğe kapılmadan hayata geçirebilmek oldukça önem arz etmektedir.
Tavsiye Edilen İçerikler
