Viop Ne Demek?
Borsa İstanbul’a bağlı bir piyasa VİOP kelimesinin açılımı ise Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası. Alım satım işlemlerinin elektronik ortamda gerçekleştiği sermaye piyasası araçları üzerine kurulu bir piyasa modeli.
Viop Hakkında Bilgiler
Türkiye’de kurulan ilk özel borsa olarak biliniyor 2005 yılında İzmir’de faaliyete geçerken Vadeli İşlemler ve Opsiyon Borsası olarak tanınmış ardından 2013 yılında Borsa İstanbul’ a dahil edilerek ismi Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasası olarak değiştirilmiş.
VİOP İŞLEYİŞİ
Anlık al-sat işlemi dışında gelişen faaliyetlerdir. Gelecekte oluşacak fiyatlara bugünden yapılan yatırım çalışmasıdır. Kurumsal ya da bireysel yatırımcılar Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasasında vadeli yatırım araçları ile işlem gerçekleştirirler.
Riskli döneler VİOP piyasası için ilginç yatırımların gerçekleştiği dönemlerdir küçük ya da büyük yatırımcı olmanız VİOP piyasasında işlem yapmanıza engel oluşturmaz. Sözleşmeler genellikle değerlerin alt üst olma riskine karşı yatırıma konu olan araca bugünden yatırım yapma olanağı tanır.
Vadeli İşlem Nedir?
Ödemesi ve teslimi gelecekteki bir tarihte gerçekleşecek yatırım aracının bugünden alınıp satılması işlemini anlatmaktadır. Bugünden yapılan işlemi geçerli kılan ise yapılan Vadeli İşlem Sözleşmesidir.
- Sözleşmenin büyüklüğü
- Teminat oranı
- Fiyat adımı
Sözleşmeler ile ilgili yukarıda sıralanan özellikler gibi daha pek çok özellik olabilir yatırımcılar verilen bilgiler üzerinden işlemlerini gerçekleştirirler. Vadeli İşlemler Piyasası bazen FOREX ile karışılmakta Hisse Senedi Piyasasına benzer yönleri bulunsa da işleyiş farklıdır.
Vadeli İşlemler ve opsiyon Piyasasında işlem gören araçlardan Türev Ürünler olarak söz edilmekte ve birer sözleşme olarak tanımlanmaktadır. Konuyu daha detaylandırmak için Türev ürün nedir bir alt başlık içinde açıklamakta fayda var.
TÜREV ÜRÜN NEDİR?
Başka bir değerin getirisine bağlı olarak meydana gelmiş Finansal Araçlar türev ürün olarak tanımlanmakta. Daha fazla açıklamak gerekirse Türev araçların tamamı spot piyasalarda, anında al-sat ortamında işlem gören bir dayanak varlığın üzerine düzenlenmiştir.
DAYANAK VARLIK NEDİR?
Türev piyasalar bir dayanak varlığın üzerinde gerçekleşmektedir örnek vermek gerekirse Dolar ile TL vadeli işlem sözleşmesinde dayanak USD-TRY kuru olarak alınır. Türev ürünlerin türediği ürünlerdir dayanak varlıklar.
Dayanak varlık döviz ya da emtia olabilir yaygın biçimde kullanılan türev ürünler Forward İşlemler, Opsiyon İşlemleri, Takas İşlemleri, Vadeli Para Takası, Faiz Takası, Ana Para Korumalı Yapılandırılmış Türev Ürünler olarak sıralanabilir.
FORWARD İŞLEM NEDİR?
Vadeli işlemlerdir. Döviz veya mal üzerinden gerçekleşen vadeli olarak yapılan alım-satım faaliyetlerini ifade etmektedir.
OPSİYON İŞLEMLERİ NEDİR?
Hisse Endeksi, emtia veya döviz üzerinden yapılan satıcının yükümlü, alıcının ise hak sahibi olduğu vadeli işlemleri anlatmaktadır.
VADELİ PARA TAKASI NEDİR?
İki aşamalı vadeli işlemleri anlatmaktadır Vadeli Para Takası işlemleri. Para Swap olarak da ifade edilmektedir.
- Yatırım miktarı spot kur üzerinden işlem vadesi süresince başka bir para birimine çevrilir
- Vade sonunda yatırım miktarı Forward kur üzerinden tekrar ilk para birimine çevrilir
İki aşamadan oluşan bu işlemler Vadeli para Takası faaliyetidir.
FAİZ TAKASI NEDİR?
Belirli bir para miktarı üzerinden, farklı oranlarda seyreden faiz ödemelerinin takasına dayanan anlaşmaları ifade etmektedir. Faiz Swap olarak da ifade edilmektedir.
ANAPARA KORUMALI TÜREV ÜRÜN NEDİR?
Bu uygulamada işlemler vadesinden önce kapatılmamalıdır. Koşul yerine getirilerek türev ürün vadeli para ile birlikte kullanılarak anapara koruması sağlanır. Türev ürünlerin kullanılmasının yatırımcıya sağladığı iki ayrı faydadan söz edilmektedir.
- Piyasadaki dalgalanmalar karşısında risklerden koruma sağlar
- Piyasadaki dalgalanmalardan oluşan risk avantaja dönüştürülerek kazanç sağlanabilir
Borsa piyasasında hedging-spekülatif terimleri bu amaçla kullanılmaktadır.
HEDGE ETMEK NEDİR?
Vadeli İşlemler ve Opsiyon Piyasasında yatırımcılar korunma amacı ile faaliyet gösterirler. Piyasadaki risklerden korunmak isteyen yatırımcı yani Hedge etmek isteyen yatırımcı Vadeli İşlemler ve Opsiyon piyasasına yönelirler. Piyasadaki dalgalanmalardan gelecek negatif etki ve kur farklarından doğacak olumsuz etkilerin en aza inmesi sağlanabilir. Fiyatların yükselme ve düşme riskleri VİOP ortamında kontrol altına alınabilir.
SPEKÜLATİF VİOP NEDİR?
Anında al-sat işlemlerinin gerçekleştiği spot piyasalar fırsatlar açısından cazip piyasalardır. Spekülasyonları fırsata çevirme becerisi olan yatırımcılar piyasa beklentilerinin yükselme ve düşmesi üzerine vadeli işlem yaparak kazanç elde ederler.
ARBİTRAJ NEDİR?
Piyasanın uzmanları bu yöntemi kullanacak yatırımcıların oldukça deneyimli olmaları gerektiğini söylüyor. Eş zamanlı olarak bir ürünün düşük fiyattan alınması ve yüksek fiyattan satılması işlemini ifade ediyor veya tam tersinin gerçekleşmesi de mümkün.
Piyasanın uzmanları bu olanağı veren koşulları kısaca tanımlamaktalar.
- Spot piyasa fiyatı
- Vadeli piyasa fiyatı
Bu iki fiyat arasında taşıma maliyetine göre meydana gelen fiyat farkları Arbitraj yapılmasına eş zamanlı alım satım yapılmasına olanak tanıyor.
Tavsiye Edilen İçerikler
