50/30/20 Bütçe Kuralı

Bütçe Kuralı Nedir?

İçindekiler

Bütçe Kuralı Nedir?
50/30/20 Bütçe Sistemi
Bütçe Kuralına Bir Örnek
Bütçe Kuralında Tasarrufun Önemi
Bütçe Kuralı Sizin İçin İyi midir?

Harvard Finans Uzmanı ve ABD’li senatör Elizabeth Warren, All Your Worth: The Ultimate Lifetime Money Plan adlı kitabında, 50/30/20 Bütçe Kuralı’nı popüler hale getirdi. Temel kural, alınan maaşı bölmek ve harcamak için tahsis etmektir.

Bütçe kuralı;

Yüzde 50 ihtiyaçlar
Yüzde 30 istek
Yüzde 20 tasarruf

için harcamadan oluşur.

Sabit bir maaşla çalışıyorsanız, haliyle maaşınızdan bazı kesintiler yapıldıktan sonra elinize maaşınızın geri kalanı geçecektir. Serbest meslek sahibi iseniz de, her ay devlete ödediğiniz bir ya da birkaç vergiden sonra geri kalan kazanç size kalmaktadır.

Harcamalarınızı gözden geçirdiniz, bütçenizi oluşturdunuz. Evinize, aracınıza ve diğer ihtiyaçlara ne kadar para harcayacağınızı biliyorsunuz. Buraya kadar iyi fakat acil durum için ne kadar tasarruf yapabilirsiniz?

50/30/20 Bütçe Sistemi

50/20/30 ya da 50/30/20 bütçe kuralı, insanların finansal hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olan sezgisel ve basit bir plandır. Kural, gelirinizin yüzde 50’sini sahip olmanız ya da yapmanız gereken ihtiyaçlar ve yükümlülükler için harcamanız gerektiğini belirtir.

Geri kalan yarısı yüzde 20 tasarruf ve yüzde 30 isteyebileceğiniz her şeyi almanız için bölünür. Kural, bireylerin paralarını yönetmelerine ve acil dunumlar ve emeklilik için tasarruf etmelerine yardımcı olmayı amaçlar.

Yüzde 50 – İhtiyaçlar

İhtiyaçlar, kesinlikle ödemeniz gereken faturalardır ve hayatta kalmak için gerekli şeylerdir. Bunlara; kira veya ipotek ödemeleri, araç ödemeleri, bakkaliye, sigorta, sağlık hizmetleri, asgari kart borç ödemesi de dâhildir. Yani bunlar sizin olmazsa olmazlarınızdır. İhtiyaçlar kategorisi, dışarıda yemek yemek, Starbucks’ta kahve içmek gibi ekstra olan öğeleri kapsamaz.

Gelirinizin yarısı, ihtiyaçlarınızı ve yükümlülüklerinizi karşılamak için ihtiyacınız olan tek şey olmalıdır. İhtiyaçlarınıza bundan daha fazlasını harcıyorsanız, ya isteklerinizi azaltmanız ya da yaşam tarzınızı değiştirmeniz gerekebilir. Daha küçük bir ev ya da daha mütevazı bir araba gibi.

Ailenizde birden fazla araç varsa, diğer aracı satarak araba paylaşımı yapılabilir ya da toplu taşıma ile eve ve işe gitmek gerekebilir. Sürekli dışarıdan yemek söylüyorsanız, artık evinizde yemek pişirme vakti gelmiş demektir. Buradaki en önemli kural, ihtiyaçların gelirinizin yüzde 50’sini geçmemesidir.

Bir diğer husus da, yaptığınız harcamaların hangisinin ihtiyaç hangisinin istek olduğunu belirlemenizdir. Kredi kartınızın asgari ödemesi ihtiyaçtır, ödeme yapılmadığında kredi notunuz etkilenebilir. Bir çanta satın almak istektir. Herkes kullandığı bir ya da birkaç çantası varken, görüp beğendiği bir çantayı almak istemesi, ihtiyaç değil istektir. Ancak, çanta yıpranmış ise yenisini almak bir ihtiyaçtır.

Yüzde 30 – İstekler

İstekler, para harcadığınız ve kesinlikle geri dönüşü olmayan şeylerdir. Bir film çıkışı akşam yemeği, yeni bir el çantası, spor etkinliğine bilet, tatil, en son teknoloji elektronik cihaz ve ultra hızlı yüksek internet de dâhildir.

Spor balonuna gitmek yerine evde egzersiz yapabilir, dışarıdan yemek sipariş vermek yerine kendiniz yapabilir ve maça bilet almak yerine televizyondan seyredebilirsiniz.

Bu kategori aynı zamanda, daha ucuz bir hamburger yerine daha pahalı bir biftek seçmek, ekonomik bir Honda yerine bir Mercedes satın almak, ücretsiz anten takarak televizyon izlemek yerine kablolu TV izlemek için para harcamak arasında seçim yapmak gibi standart yükseltme gibi kararları da içerir.

Temel olarak istekler, hayatı daha keyifli ve eğlenceli hale getiren, para harcadığınız tüm küçük ekstralardır. Burada da ana kural, isteklerin, gelirin yüzde 30’unu geçmemesidir.

Yüzde 20 – Tasarruf

Son olarak, net gelirinizin yüzde 20’sini, tasarruflara ve yatırımlara ayırmaya çalışın. Bu, bir banka tasarruf hesabındaki acil durum fonuna para eklemeyi, bir yatırım fonu hesabına katkı yapmayı ya da borsada yatırım yapmayı içerir.

İşinizi kaybetmeniz veya öngörülemeyen bir olay meydana gelmesi durumunda, elinizde en az 3 aylık acil durum tasarrufunuz olmalıdır. Bundan sonra emekliliğe odaklanın ve yolun ilerisindeki diğer finansal hedefleri karşılayın. Acil fonlar, herhangi bir zamanda kullanılmak zorunda kalınmışsı, gelirin ilk tahsilini acil durum fonuna katarak sağlamalısınız.

Bütçe Kuralına Bir Örnek

50/30/20 bütçe kuralını daha iyi anlamanız için bir örnekle açıklayalım.

Diyelim ki, sabit maaşlı çalışan bir kişisiniz ve maaşınızda vergiler çıktıktan sonra kalan miktar 3.500 TL.

3500 / % 50 = 1750 TL – ihtiyaçlar

3500 / % 30 = 1050 TL – istekler

3500 / % 20 = 700 TL – tasarruf

3.500 TL – olarak hesaplanır.

Günümüzün ekonomik şartlarında belki bu kurala uymak biraz zor olabilir. Ancak özellikle ihtiyaçlar kısmında ya da istekler kısmında biraz kesinti yapabilirseniz, istediğiniz şekilde tasarruf yapma imkânı bulabilirsiniz. Kirası daha uygun bir eve taşınmak, araç modelini daha az lüks tutmak ve evde var olan bir eşyanın keyfine göre yenilenmemesi gibi durumlarda tasarrufunuza katkı sağlayacaktır.

Bütçe Kuralında Tasarrufun Önemi

Ekonominin her geçen gün ağırlaşması, hayat pahalılığı, gıda ve temel ihtiyaçlara gelen zamlar, kiraların yüksek olması nedeniyle, özellikle dar gelirli ve orta gelirli kişilerin tasarruf yapması oldukça zor ancak imkânsız da değil.

50/30/20 bütçe kuralı, bireylerin gelirlerini yönetmelerine yardımcı olmayı, öncelikle acil durumlar için hazır fonlara ve emeklilik için tasarruf sağlamayı amaçlayan bir kuraldır. Her hane, iş kayıpları, beklenmeyen tıbbi harcamalar veya diğer öngörülemeyen parasal maliyetler durumunda, acil durum fonu oluşturmaya öncelik vermelidir. Bir acil durum fonu kullanılıyorsa da, hane halkı onu yenilemeye odaklanmalıdır.

Emeklilik için tasarruf etmek, bireyler daha uzun yaşadıkları için kritik bir adımdır. Emeklilik için ne kadar paraya ihtiyacınız olacağını hesaplamak ve bu hedefe doğru çalışmak, genç yaşta başlamak, rahat bir emeklilik sağlayacaktır.

Tasarruf etmek zordur ve hayat genellikle bize beklenmedik masraflar getirir. 50/30/20 bütçe kuralına uyarak, bireylerin gelirlerini nasıl yönetecekleri konusunda bir planı olmaktadır. İsteklere yönelik harcamaların yüzde 20’den fazla olduğunu bulurlarsa, fonları acil durum parası ve emeklilik gibi daha önemli alanlara yönlendirmeye yardımcı olacak bu harcamaları azaltmanın yollarını bulabilirler.

50/30/20 bütçe kuralı gibi bir plana sahip olmak ve ona bağlı kalmak, masraflarınızı karşılamanıza, emeklilik için tasarruf etmenize ve ayna zamanda sizi mutlu eden aktiviteleri yapmanıza olanak tanır.

Bütçe Kuralı Sizin İçin İyi midir?

Genel olarak bakıldığında, 50/30/20 bütçe kuralı, bazı insanlar için sağlam bir bütçeleme yöntemi olabilir. Ancak, sistemin sizin için doğru olup olmadığı, özel koşullarınıza bağlıdır. İzlemek için yalnızca 3 kategorinin olması, her bir masrafı ayrı ayrı kategorize etme sürecinde tıkanmak yerine, mali durumunuzda ince ayar yapmaya odaklanmanıza yardımcı olmaktadır.

Diğerleri için yapı eksikliği, harcama alışkanlıklarını iyileştirmenin yollarını bulmayı zorlaştırabilir. Nihayetinde, daha az detaylı ya da çok detaylı bir bütçe sisteminin sizin için en iyisi olup olmayacağına karar vermeniz gerekir.

50/30/20 bütçe kuralıyla ilgili bir başka potansiyel sorun ihtiyaçlara, isteklere ve tasarruflara veya borçlara tahsil edilen paranın dökümüdür. Geliriniz ve nerede yaşadığınıza bağlı olarak, yüzde 50 ihtiyaçlarınızı karşılayacak kadar büyük bir yüzde olmayabilir.

Örneğin, yaşam masraflarının yüksek olduğu bölgelerde yaşayan insanlar, gelirlerinin büyük bir kısmını konutlara ayırmak zorunda kalabilir ve bu da ihtiyaçların, vergi sonrası ödemenin yüzde 50’sinin altında tutmalarını neredeyse imkânsız hale getirir.

50/30/20 bütçe kuralı, ayrıntıya gerek olmadan sadece 3 adımda yerine getirilebilir. Bu kuralı düzenli uyguladığınızda, hem bütçenizi yönetmeyi öğrenecek, hem de tasarruflarınızı istediğiniz gibi yapma şansı yakalamış olacaksınız.