İşyeri ve İşletme Kavramı

İşletme ve İşyerleri Kavramları

İçindekiler

İşletme ve İşyerleri Kavramları
İşyerinin Kurulması
İşyerinin Devri
İşyeri Bildirme Mükellefiyeti

İşyeri, işveren tarafından mal ve hizmet üretmek amacıyla maddi olan ya da maddi olmayan öğeler ile işçinin birlikte örgütlendiği yerdir.

İşyeri; işyerine bağlı yerler, araçlar ve eklentilerden oluşur.

İşyerinin Kurulması

Bir işyerinin açılmasına izin veren makamlar belediyeler, valilikler, ilgili kamu kurum ve kuruluş ile temsilcilikleridir. Belediyeler işyeri açılmasına izin vermeden önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının işyeri kurma ya da açma izin belgesinin verilip verilmediğini araştırması gerekir.

Böyle bir izin yoksa işyeri açma ya da kurma izni verilmez. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı açısından böyle bir izne gerek yoktur ancak belediyeler açısından bu belge öncelik ve üstünlük tanır. Ve bu belgeler görülmeden işyeri açma izni verilmemektedir.

Usulüne uygun kuralın işletmeler, işverenin ölümü, işverenin değişmesi, türünün değişmesi, işverenin iflası, işyerinin özelleştirilmesi ya da devletleştirilmesi olarak başkalarına devredilebilir.

Yeni bir işletme kurma aşamasında merak ettiğiniz tüm sorulara ulaşmak için iş kurmak kategorisinde yer alan makalelere ulaşabilirsiniz.

İşyerinin Devri

İşyerinin devri durumunda, işçiyle devreden işveren arasında yapılan iş sözleşmesindeki bütün hak ve borçlar, yeni işverene geçer.

İşverenin ölümü halinde, işyeri mirasçılarına geçer. Bu sebepten dolayı, çalışan işçiler ile ölen işveren arasında yapılan iş sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesi yeni işverenler bakımından da bağlayıcı ve geçerli olacaktır.

Bir işyeri kira sözleşmesi ile başka birine kiralanıp devredilmesi halinde de sözleşme hükümleri kiracı açısından hukuki sonuçlar doğurur.

İşyerinde İşçinin Hizmet Süresinin Bütünlüğü

İşyerinin devri halinde, devralan işveren hizmet süresinin esas alındığı işçi haklarında işçinin devreden işverenin yanında işe başladığı tarihe göre işlem yapmakla sorumludur. Buna göre, devralan işveren kıdem, ihbar ya da yıllık ücretli izin hakları yönünden işçinin o işyerinde her iki işveren yanında geçirdiği hizmet süresini göz önünde bulundurmak zorundadır. Yapılan hesaplamalarda sürenin toplamı esas alınacaktır. İş sözleşmesi işyerini devrinden önce sona ererse, yeni işverenin devreden işverenin yanında geçirilen sürelerden sorumlu tutulması söz konusu değildir. Yani kıdem, ihbar ve yıllık ücretli izin bedeli ödemeyecektir.

İşyeri Devrinin Sözleşme Feshine Etkisi

Devralan veya devreden işveren, iş sözleşmesini iş yerinin tamamının veya iş yerinin bir bölümünün devrinden dolayı fesih yapamaz ve yapılan devir işçi yönünden fesih için haklı sebep oluşturmaz. İşyerinin devrinden dolayı devralan işveren iş sözleşmesini feshedemez.

Ancak devreden işverenin ekonomik açıdan zor durumda olması ya da devralınan işyerinde teknolojik değişikliklerin ya da bir reorganisazyonun gerekli bulunması halinde, devralan işveren geçerli fesih yapabilir. İşini Devredecekler

İşyerinin Kapatılması

Anayasadan kaynaklanan hakkına dayanarak bir işveren istediği zaman işyerini kapatabilir. Bunun için ekonomik zorluk içinde olması ya da arabulucu tutanağının tebliği üzerine haklı nedenlerle işyerini kapatabilir. İşyerinin kapatılması, iş sözleşmelerinin kendiliğinden feshi anlamına gelmez. İş kanunu 17. maddeye göre iş sözleşmeleri fesih edilmiş sayılır ve işveren bu işçilerin feshe bağlı haklarını yerine getirmekle yükümlüdür

İşveren böyle bir durumda kapatma kararından 30 gün evvel Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı çalışma ve İşkur İl Müdürlüklerine bildirmek durumundadır.

Bazı durumlarda ise işyerleri idare tarafından da kapatılabilir. İş kurulduktan sonra iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin alınmaması ya da kuruluş aşamasında istenen bazı belgelerin eksik olması da idare tarafından kapatılma nedenidir.

İş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin alınmadığı durumlarda özellikle tehlike arz eden işyerlerinde tehlikenin niteliği bakımından İş, Çalışma ve İşkur Müdürlüğü başkanlığında oluşturulan bir komisyon, işyerini tamamen ya da kısmen durdurulabilir. İşçiler yaş, sağlık ve cinsiyet bakımından tehlike arz eden işyerinde çalışıyorsa, aynı komisyon işi durdurma kararı alabilir. İşyeri kurma izni, işletme belgesi olmayan ve geçici işletme belgesini değiştirmeyen işyerleri, o yerin en büyük mülki idare amirinin emri ile zabıta marifetiyle kapatılır.

İşyeri Bildirme Mükellefiyeti

İşyerini kurmak, işyerinin çalışma konusunu değiştirmek, işyerini bırakmak ya da devralmak işyeri bildirilmesini zorunlu kılmaktadır.

Bir işveren, İş Kanunu kapsamına giren bir işyeri kurma durumunda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı çalışma ve İşkur İl Müdürlüklerine bildirilmek zorundadır. Yapılan iş ve niteliği ne olursa olsun, tüm işyerleri İş Kanunu kapsamına girer ve yetkili makamlara bildirilmelidir. Bir işyerini devralma durumunda devralan, devraldığı işletmeyi yetkili mercilere bildirmek zorundadır. Konu hakkında çok daha detaylı bilgiye ulaşmak için: İş Süreçleri sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.

Kısmen ve tamamen de olsa işyerinin çalışma konusunu değiştirilmekte bildirilmesi zorunlu durumlardandır.

Yapılan işin tamamlanması ya da işyerindeki çalışmanın durdurulması durumunda işveren bu durumu yetkililere bildirmelidir. Sağlık durumu bozulduğu için işi bırakmak zorunda kalan işveren de durumu bildirmek durumundadır.