Farklı Ülkede İş Kurmak
İçindekiler
Yurt dışında iş kurmak, ülkemizde iş kurmaktan daha risklidir. Ancak, ödevinizi yaparsanız, başarı için gerçekçi beklentileriniz varsa, yeni bir girişime eşlik eden olası engellerden kaçınırsanız veya bunları telafi ederseniz, işinizi başarı ile yürütebilirsiniz.
Tüm yeni işletmeler doğası gereği risklidir. Ülkelere göre yeni girişimlerin başarısızlık oranını gösteren herhangi bir istatistik olmasa da, başarıya ulaşmanın zorluğunun en az ülkemizde olduğu kadar, yabancı bir ülkede de zor olduğunu varsaymalısınız. Bununla birlikte, başarı şansınızı artırmaya yardımcı olmak için, izleyebileceğiniz birkaç ipucu ve teknik vardır.
Yurt Dışına Açılmadan Önce Kendinize Sormanız Gereken Sorular
Ne zaman küreselleşeceğine karar vermek, girişimciler için zor bir karardır. Çin, Kanada ya da Hindistan gibi ülkelerdeki fırsatların cazibesine kapılabilirler ancak tam anlamıyla hazırlanmadan da yurt dışına çıkma oldukça risklidir. Yurt dışında bir iş kurmadan evvel, kendinize sormanız gereken bazı sorular vardır.
- Evde Sağlam Bir Temel Oluşturdum mu?
Türkiye’de bir işletmeniz varsa ve yurt dışına açılmak ve yurt dışında iş yapmak istiyorsanız, sizin yokluğunuzda işletmenizin iyi işleyip işlemediğini ve yönetim ekibi bakımından gözünüzün arkada kalmayacağına emin olmalısınız.
Siz yurt dışı faaliyetlerinize devam ederken, bu sayede Türkiye’de de bir geliriniz olacak ve yurt dışı işinizde acil durumlarda, gerekirse Türkiye işletmenizden para transferi yapılabilecektir. Bu nedenle buradaki temelinizin de sağlam olması gerekir.
- Uluslararası Çalışma için Dayanak Gücüm Var mı?
Yurt dışındaki işletmeniz için bir veya iki kıdemli çalışan atamanız gerekecektir. Bu nedenle, insanları mevcut sorumluluklarından uzaklaştırmanın yanı sıra, yurt dışı satış ve pazarlama için gerekli becerileri yerine getirip getiremeyeceklerini veya hızla geliştirip geliştiremeyeceklerini belirlemeniz gerekir.
En azından, işin ihracat satış kısmından sorumlu olacak birine ihtiyacınız olacaktır. İhracat Nedir?
- İhtiyacım Olan Yetenekleri Yurt Dışında Bulabilir miyim?
Yurt dışında iş yapmaya karar verirseniz, yerel yetenekleri bulmak zor olabilir. Bazı ülkeler, şirketlerin ihtiyaç duyabileceği yeterli vasıflı iş gücüne sahip değildir. Ayrıca, yeteneklerin nerede bulacağını ve yerel adayları nasıl işe alacağını bilen köklü şirketlerle de rekabet edeceksiniz.
- Yerel Kültürlere Nasıl Uyum Sağlamam Gerekecek?
Yerel kültürler, yurt dışında bir iş kurmak düşünceniz varsa, sizin için önemli unsurlar arasında olacaktır. Örneğin Fransa ve Japonya, küçük ve orta ölçekli işletmelere e-ticaret olanakları sağlamakta ve bu şirketlerin yerel kültürlere uyum sağlamasını beklemektedir.
Bu da, üretim ya da satış yaptığınız ürün ya da hizmetinizi, yerel müşterilerin zevkine göre özelleştirmek anlamına gelebilir. En azından, pazarlama mesajınızı yerel dille koymanız ve doğru şekilde tercüme edildiğinizden emin olmanız gerekecektir.
- Yurt Dışı Yerel Rekabeti Nasıl Anlarım?
Yurt dışındaki rakiplerinizi anlamak, nasıl genişleyeceğiniz ve büyüyüp büyüyemeyeceğiniz konusunda fikir verebilir. Yurt dışında iş kurmak isteyen birçok kişi, benzer ürün ve hizmetlerin yeni bir pazarda mevcut olup olmadığını anlamak, başarılı bir şekilde rekabet edebilmek için ve ne sunmaları gerektiğini anlamak için, vakit ayırmamaktadır.
Bu nedenlerle, sizinle aynı sektörde faaliyet gösteren firmaları araştırmanız, çalışma şartlarını incelemeniz, iş kurmak istediniz ülkede bir süre vakit geçirmeniz ve potansiyel müşterilerle görüşmeniz, hatalar yapmanıza engel olacaktır.
- Yurt Dışında Bir Ortağa İhtiyacım Var mı?
Yurt dışında bir iş kurarken, o ülkede yaşayan, kültürlerini ve sektörü tanıyan, size her açıdan destek olacak bir ortak bulmanız, yararınıza olacaktır. Ayrıca ortaklar, orada bulunduğunuz süre boyunca, ev ve ofis gibi maliyetlerinizi düşük tutmayı sağlarken, satışları kolaylaştırmaya ve insanlarla iyi iletişim kurmanıza da yardımcı olacaktır.
İş kurmak istediğiniz yerde ve sektörünüzle ilgili kişilerle bağlantı kurarak, kendinize bir ortak bulmanız gerekir. Ancak bir ortaklık kurmak biraz uzun zaman alabilir ve doğru kişi ya da kişilerle ortaklık kuracağınızdan emin olmanız gerekir. Yanlış ortaklıklar, zarara uğramanıza ve yurt dışındaki işinizde tek başına kalmanıza neden olabilir.
- Yurt Dışında İş Kurmak için Sermayem Yeterli mi?
Yurt dışında iş kurmak, birçok girişimcinin tahmin ettiğinden daha uzun bir süre ve süreç gerektirir. Bu yüzden sadece ilk yatırımı yapmak için sermaye ihtiyacınız dışında, uzun vadeli bir finansman planı da yapmanız gerekir.
Yeni pazarda yükselirken, gerçek gelir ve giderleri yansıtacak şekilde iş planınızı yapmanız ve buna riayet etmeniz gerekir. Uzun vadede orada olacağınızı düşünerek sermaye ihtiyacınızı karşılamalısınız.
- Bürokratik Engellerle Karşılaşabilir miyim?
Her ülkenin kendine ait bir bürokrasisi vardır. Örneğin, Avustralya çok fazla zorluk çıkarmayan ülkelerden biridir. Basit birkaç evrak ile iki günde bir işletme kurabilirken, Portekiz ve Şili gibi ülkelerde ise 5–6 farklı süreç ve evraklarla uğraşmak, 5–6 gün hatta iki hafta sürebiliyor. Almanya’da ise bu süreç daha uzun işlemektedir.
Bunun için, hangi ülkede iş kurmak istiyorsanız, öncelikle bu ülkelerdeki ataşelik ve müşavirlik birimleriyle iletişime geçmeniz gerekiyor. E-mail göndererek, şartların ve prosedürlerin ne olduğunu öğrenebilirsiniz.
Ayrıca yurt dışında iş kurmak ya da mevcut işinize ait bir şube açmak istiyorsanız, Maliye Bakanlığı’na bir dilekçe yazmak suretiyle bilgilendirme yapmanız gereklidir. Ayrıca Ekonomi Bakanlığının Web sitesinde diğer ülkelerle iş yapmak konusunda bilgilere ulaşabilirsiniz.
- Yurt Dışında İş Kurmak için Devlet desteği Var mı?
Yurt dışında bir iş kurmak isteyenlere KOSGEB, 3 Bin TL İle 5 Bin TL arasında, yurt dışı iş gezisi desteği veriyor. Bu destek kişinin iş kurmak istediği ülkeye gidip, gerekli inceleme ve araştırma yapması için sağlanan bir destek. Ayrıca Türkiye’de tescilli bir marka iseniz ve yurt dışında iş kurmak istiyorsanız, Turqualitiy Destek Programı kapsamındaki desteklerden yaralanabilirsiniz. Turquality Nedir?
Yurt Dışında İş Kurmadan Önce Neler Yapmanız Gerekir?
1. Beklentileri Belirleyin ve Ölçün
İş kurmak istediğiniz ülke seçimini yaparken, hizmet verdiğiniz pazar türleriyle paralellikler arayarak faaliyetlerinize başlayın. Yerel standartlara ve yasalara uymak için çok fazla değişiklik yapmadan, ürünlerinizi ya da hizmetlerinizi sağlayabileceğiniz ülkeleri seçmelisiniz
Ülkeye Karar Vermek
Yurt dışında bir iş kurmadan evvel, bu işi gerçekten kurmak istediğinize ve işi kuracağınız ülkeye karar vermelisiniz. Hangi ülkede iş yapacaksınız? Her şeyden evvel, ülkenin sadece iş açısından değil, sizin yaşamınıza da uygun olması gerekir.
Yurt dışında bir ülkede iş kurduğunuzda, o ülkenin kültürüne de adapte olmanız gerekecektir. Hiç bilmediğiniz bir ülkede iş kurmaya karar verdiğinizde, ülkenin tarihini, iş kuracağınız sektörün hem ülke hem de dünya pazar payını, ekonomisini, Türkiye ile politik ve iş ilişkilerini, yeme içme kültürünü ve iş kuracağınız bölgenin halkının yaşam tarzını araştırmanız gerekir.
Türkiye’nin pek çok ülkede elçilikleri bulunmaktadır. Elçilikler ile irtibata geçerek ülke hakkında genel bir bilgi isteyebilirsiniz ya da internette seyahat sayfalarından, ülke hakkında biraz da olsa bilgi sahibi olabilirsiniz.
Daha önce seçtiğiniz ülkedeki bir firma ile ortak bir iş yapmış iseniz, ortaklık yaptığınız firma da size gerekli bilgi desteğiniz verecek, hatta iş kurmanıza da yardımcı olacaktır.
Yurt Dışı Operasyonu Neden Yapıyorsunuz?
- Yeni işin daha az rekabetçi olacağı umuduyla, aşırı rekabetçi bir pazardan mı kaçıyorsunuz?
- Yurt dışından gelen pazar talebi nedeniyle işinizi büyütüyor musunuz?
- Ürün veya hizmetlerinizi yeni pazara itiyor musunuz yoksa yeni pazar ürünleriniz talebe göre çekiyor mu?
- İkinci madde ilkinden daha iyi olsa da, hiçbiri başarının garantisi değildir.
- Yeni ülkede ne yapacaksınız?
- Ülkenin başka bir yerinde üretilen ürünleri satacak mısınız, yoksa bir başka yeni ülkeye gönderilecek ürünleri monte edecek veya üretecek misiniz?
- Ürünleri yeni ülkede kendiniz mi üretip mi satacaksınız? Yoksa yapacağınız iş, üçünün bir kombinasyonu mu?
- Her ne olursa olsun, yeni yerel ayarın iş modelinizi yürütecek kaynaklara sahip olduğundan emin olmalısınız.
İşletmeniz Fiziksel Olarak Nerede Bulunacak?
İşinizi kuracağınız yer önemlidir. Bunun için şu sorulara yanıt aramanız gerekir:
- Geniş alt yapısı olan büyük bir şehirde mi yeni işinizi kuracaksınız?
- Şehir dışında bir bölgede ise, altyapı ve ulaşım sorunları yaşar mısınız?
- Malzemelerin tedariki ve hareketi nasıl etkilenecek?
- Müşterileriniz yerel, bölgesel, ülke çapında ya da başka ülkelerde mi?
- Eğitimli veya teknolojik açıdan donanımlı bir işgücüne ihtiyacınız var mı?
- İşletmeyi kurmayı düşündüğünüz ülkedeki yerel halkın girdisine ihtiyacınız var mı?
- Hangi hizmetleri sağlayacaklar?
- Mevcut personeliniz hakkında kime rapor verecekler?
- Yeni bir pazara genişlemeyi başlatmak için mevcut kaynaklara sahip misiniz?
- Kaynaklara sahip değilseniz, nereden ve nasıl temin edeceksiniz?
Yeni İşinizi Ne Zaman Kuracaksınız?
Yurt dışında yeni işinizi kurmak için belli bir tarih aralığınız var mı? Fiziksel mevcudiyetinizi ne zaman göstereceksiniz? Çalışanları ilk ne zaman işe alacaksınız? İlk satışınızı ne zaman yapmayı planlıyorsunuz?
Yabancı bir ülkedeki koşullar, genellikle kişinin kontrolü dışındadır. Bu yüzden gecikmelerden kaynaklanan zararları makul bir maliyetle telafi edebilir misiniz? Bunları da göz önünde bulundurmanız gerekir.
Ülkedeki resmi tatiller, önemli festivaller genellikle tatil zamanlarıdır ve iş kurmak için gereken formalitelerin aksamasına neden olabilir. Bu yüzden iş kurmak istediğiniz ülkelerdeki tatil günlerini bilmeniz önemlidir. Ya da hiç hesapta olmayan bir afet ülkenin insanlarını ve ekonomisini zora sokabilir. Bunlara göre planlamanızı yapmalısınız. İlk yaptığınız planınız ters giderse, ikinci bir mevcut durum planlaması yapmalısınız. Başarınız her zaman yaptığınız hazırlık düzeyine bağlıdır.
Genelde daha sonra genişleme niyetiyle operasyonlarınıza küçük ölçekte başlamak mantıklıdır. Örneğin, başlangıçta yabancı müşterilerinize sunmak için yalnızca bir veya iki ürün seçebilir ve bilgi edindikçe, daha çok ürün üretebilirsiniz. İlk günlerde optimum esnekliği korumak, çok fazla kaynak ayırmadan önce, pazarın sularını test etmenize izin vermek mantıklıdır.
2. Ortamı Anlamak
Her ülkenin kendine özgü göçmenlik kuralları, mali düzenlemeleri (ülkeye giriş ve ülke dışındaki parayla ilgili sınırlamalar), vergilendirme ve istihdam yasası vardır. İşletmeniz, malların ihracatını ya da ithalatını yapacaksa, taşınan ürünler üzerindeki tüm kısıtlamaları ve bunların taşınmasıyla ilgili maliyetleri kontrol etmeniz gerekecektir.
Mülkiyet hakları ülkeye göre değişir ve bu nedenle yatırımınızın Türkiye standartlarına göre güvenli olduğunu varsaymayın. Mülkiyete el koyma, özellikle gelişmekte olan sanayileşmiş ülkelerde sık görülmektedir.
Olası bir dil engeline ek olarak, işinizi etkileyebilecek çok sayıda kültürel davranış, tutum ve hassasiyet vardır. Bu yüzden kültürler arası bir iş danışmanı çalıştırabilirsiniz. Tokalaşmak, hediye getirmemek ya da yanlış hediye getirmek, pek iyi sonuçlanmayabilir. Ya da bir kadın çalışanı anlaşmaya göndermek o ülke için kıyamet anlamına gelebilir. Bazı ülkelerde de dini gelenekler, ticaretin ne zaman ve nasıl yürütüleceğini etkileyebilir.
3. Bütçenizi Belirlemek
İşletmeler çeşitli nedenlerle başarısız olurken, en yaygın nedenlerden biri, genellikle işletme sahiplerinin iyimser gelir ve kar tahminlerinden kaynaklanan yetersiz başlangıç sermayesidir. En iyi koşullarda yeni bir iş kurmak zordur ancak operasyonlar, uzak ve iş ortamı belirsiz olduğunda daha da zorlaşır.
Gelir tahminlerinizi yaparken muhafazakâr, gider tahminlerinizi yaparken liberal olun. Nakit akışınızın başa baş noktasının (gelen paranın çıkan parayı karşıladığı ve aştığı nokta) başlangıçta beklediğinizden daha uzun olacağını tahin edin.
4. Lojistik Sorunları Gidermek
Pek çok ülke, sanayileşmiş yerlerde var olan altyapıdan yoksundur. Malların hareketinin fiziksel olarak kısıtlanmadığı durumlarda bile, ülke içinde ve dışında ürünlerin serbest dolaşımını ve ayrıca ücretler, harçlar ve ihracat vergilerini etkileyen düzenlemeler olabilir.
5. Yerel Temsilci Bulun
Yerel bir temsilci, uluslar arası hukukta deneyimli bir avukat veya muhasebeci, yeni bir ülkede fiziksel bir varlık oluştururken, iyi bir destek olabilir. Yerel yönetim yetkilileri ile bazı yanlış anlaşılmalar yaşamamak, bu yanlış anlamalar nedeniyle ürünlerinize el konmasını veya faaliyetlerinizin durdurulmasını engellemek için bu kişilerle çalışmanızda yarar vardır.
6. Yeni Bir Ağ Oluşturun
Yurt dışına taşındığınızda, eski ağınız daha az eyleme geçebilir hale gelecektir. Bu nedenle yeni bir yerel ağ oluşturmalısınız. Özellikle göçmen gruplarında yer alabilir ve daha çok ülkeden kişiye ulaşabilirsiniz. Ayrıca göçmen grupları, yeni insanlarla bağlantı kurmayı kolaylaştırır.
Yeni Bir Ülkede İş Kurmak
Son Olarak;
Tüm bunların dâhilinde, ayrıca iş kurmak istediğiniz ülkenin dilini öğrenmek, işinizi kurmadan evvel belli bir süre orada yaşamanız, yerel halkını ve kültürünü tanımanız gerekir. Yabancı bir ülkenin iş pazarına girmeden evvel, her zaman bir çıkış stratejisi geliştirin. Geri çekilmenizi tetikleyecek göstergelerin farkında olun. İşler ters giderse, yatırımınızın mümkün olduğunca çoğunu kurtarmak isteyeceksiniz.
Bu nedenle, işinizi satma veya değerlimi konusundaki kısıtlamaları, başarılı değilseniz ya da aşılmaz sorunlarla karşılaşırsanız, potansiyel alıcıları belirleyin. Yeni bir ülkede iş kurmak, olası olumsuz sonuçlara karşı korumak için dikkatlice ve makul bir öngörü ile yapıldığında, ilgili tüm taraflar için çok karlı olabilir.
Tavsiye Edilen İçerikler
