Ticarette Risk Faktörünü Azaltmak

Ticari Risk Kavramı Nedir?

İçindekiler

Ticari Risk Kavramı Nedir?
Ticarette Karşılaşabilecek Risk Faktörleri Nelerdir?
Risk Faktörlerini Azaltmak İçin Ne Yapılmalıdır?
Risk Yönetimi Nedir?

Risk kavramı sözlükte; bir olayın gerçekleşme ihtimalini ve olayın gerçekleşmesi halinde neden olacağı sonucun şiddeti olarak tanımlanır. Risk olumsuz bir kavram olarak algılanır ve tehlike kelimesi ile eşleşir beyinde. Risk kavramı belirsizlik içerir bu nedenle geleceğe dair bir kavramdır.

Gelecek belirsizliklerle doludur. Her işin belirli bir riski vardır. Ticaret yapılırken de oluşan belirli risk faktörleri mevcuttur.

Ticarette Karşılaşabilecek Risk Faktörleri Nelerdir?

Ürüne Yönelik Riskler

Bir ürünün satışı sırasında karşılaşabileceğiniz riskler vardır. Satılan ürünün teslim noktasına kadar götürülmesi gerekmektedir. Ürünün teslim noktasına varana kadar karşılaşabileceği her türlü risk ihracat yapan kişiye aittir. Ürün teslim edildikten sonra oluşabilecek her türlü risk ise ithalatçıya aittir. Ürüne dair oluşabilecek risklere karşı tedbir alınması ihracatçı ve ithalatçıya aittir. Bu çeşit riskleri sigorta şirketinin yardımı ile azaltabilirsiniz.

Ödemeye Yönelik Riskler

Ticaret yaparken oluşabilecek risklerden biride tarafların ödeme yapmamasıdır. Ödeme yapılmaması için pek çok neden vardır. Bu nedenlerden bazıları dış ticarette yüksek döviz kurları, sonradan eklenen vergiler, ihracatçının sevk belgesinin olmaması veya belgenin doğru hazırlanmaması gibi nedenlerdir. Bu nedenlerle ödeme yapılmamakta veya ödeme yapılması gecikmektedir.

Bu tür bir risk sadece ithalatçıyı ve ihracatçıyı değil ödeme alan finansal kurum olan bankaları da ilgilendirir. Bu tür risklerle karşılaşılması halinde bankalar verdikleri kredileri geri alamama riski ile karşılaşacaklar.

Piyasaya Yönelik Riskler

Piyasaya yönelik riskler piyasada oluşan fiyat hareketliliği, işletmenin mali yapısı ve piyasalarda oluşan zıt yönlü fiyat hareketleri dolayısıyla oluşurlar. Piyasa riskine üç şekilde rastlanabilir; fiyat riski, döviz riski ve faiz riski.

Fiyat riski, bir ürünün sabit bir fiyat ile ihracatçı tarafından alınması ve değişken bir fiyatla dünya pazarına satılmasıdır. Bu durumun tam tersi de geçerlidir. İthalatçının ve ihracatçının kâr oranları bu şekilde değişmektedir.

Döviz dış etkenlerden oldukça fazla etkilenir. Siyasi olaylar, ödemeler dengesi açığı gibi faktörlerden etkilenir. Dövizde oluşan dalgalanmalar döviz riskini oluşturur. Dövizde meydana gelen değişimler ile ticaret yapan şirketler kâr veya zarar ederler.

Faiz riski, faiz oranlarının değişmesiyle ortaya çıkan risklerdir. Şirketler bu sebepler ile kâr veya zarar ederler.

Stratejik Riskler

Firmaların yönetiminde bulunanların verdikleri stratejik kararlardan doğan risklerdir. Her firmanın kendi misyon ve vizyonuna ilişkin bir stratejisi vardır. Firmanın misyon ve vizyonuna uygun şekilde hedeflerini gerçekleştirebilmeleri için yönetimde bulunanların karar almaları gerekir. Yönetimde bulunan yöneticilerin yanlış verecekleri kararlar pek çok risk ortaya çıkarır. Bunun önüne geçebilmek için risk yönetimini doğru şekilde uygulamak gerekir.

Operasyonel Riskler

Firmanın işlerini yapış şekilleri ve iş süreçleri esnasında karşılaşılabilecek olan risklerdir. Bu risk türünü kurum kültürü, iş operasyonları, teknoloji ve varlık etkiler.

Dış Çevre Riskleri

Firmanın kendi içinde değil dış çevreden dolayı karşılaştığı risklerdir. Bu risk türleri hukuksal, politik ve dış çevrede oluşan felaketlerdir. Hukuksal bir değişim ile firmaların önüne pek çok yasal engel çıkabilir. Ve hukuksal risklerle ciddi sorunlar yaşayabilir. Çevrede oluşan felaketler ise salgın, deprem ve sel gibi afetler nedeniyle oluşacak risklerdir.

Risk Faktörlerini Azaltmak İçin Ne Yapılmalıdır?

Risk faktörlerinin önüne geçebilmek için alınabilecek önlemler bulunmaktadır:

İhracatçının ürününü alacak kişiyi iyice incelemesi gerekmektedir. Banka gibi daha önce firmanın iş yaptığı kurum veya kişilerden firma hakkında bilgi almalıdır. Böylece güvenilir bir firmayı seçebilirsiniz. Bir firma seçmeden önce dikkat etmeniz gerekenler; firmanın ortaklık yapısı, sektörde bulunduğu konumu, mali yapısı, bankalar ile olan ilişkisi.
Ticareti yapılacak ürünle ilgili alıcı ve satıcı tarafın detaylı bir şekilde anlaşma imzalaması risk faktörlerini azaltabilir. Ürünün satışı ile ilgili detaylar, kaç ürün satılacağı, fiyatına dair detaylar, anlaşmanın iptal edilebilmesi için gerekenler gibi detayların yer aldığı bir anlaşma yapılmalıdır.
Doğal afet gibi risklerin önüne geçebilmek için doğal afet sigortası yaptırılabilir.
Risklerin belirlenmesi ve önüne geçilebilmesi için en önemli aşamalardan biri SWOT analizi yapmaktır.
Risk envanteri çalışması yapılması gerekir.
Ürünlerin teslim aşamasında yaşanacak sorunları önleyebilmesi için ürünlerin kalitesini, miktarını ve taşıma, teslim gibi konularla ilgili ayrı bir sözleşme yapılması risk faktörlerini azaltacaktır.
Ürün bedelinin ödenmemesi riskine karşı bir sigorta şirketi ile anlaşılabilir.
İhraç edilen ürünlerin taşıma aşamasında zarara uğramasını önlemek için nakliye sigortası yapılabilir.
İhracatçının teslim aşamasında yaşadığı sorunlardan kaçınabilmek için teslim şekillerini değiştirebilir. Ex-work adı verilen teslimat şekliyle ihracatçının riskinin büyük kısmını ithalatçıya yüklemesi mümkündür. Ex-work sistemi işletmenin ürünleri ürettiği yerden teslim ettiği sistemdir. Taşıma sırasında oluşan riskleri engelleyen bu sistem alıcının ürünleri almaması gibi bir riskle karşı karşıya kalmanıza neden olabilir. Bu nedenle riskleri dengeli şekilde azaltmaya çalışmalısınız.
Dövizde yaşanan dalgalanmalar nedeniyle zararın önüne geçebilmek için bankalar ile vadeli döviz satım sözleşmesi yapılabilir. Bankalar ile yapılan bu anlaşmaya göre ödeme yapılacak ileri bir tarihe kadar döviz kurunu sabitleyebilirsiniz.

Bir firmanın dikkat etmesi gereken en önemli şeylerden biri oluşacak riskleri görebilmek ve riskleri oluşmadan yok edebilmektir. Böylece riskin hayata geçmesi durumunda yaşanılabilecek zarardan kurtulmanız mümkündür. Bunu gerçekleştirebilmeniz için risk yönetimini doğru şekilde yapabilmeniz çok önemlidir.

Risk Yönetimi Nedir?

Risk yönetimi, firmanın misyon ve vizyonuna uygun şekilde ileride karşılaşılabilecek risklerin belirlenerek, sonuçlarından doğacak zararları azaltmak için plan oluşturmak, gelişmeleri izlemek ve gözden geçirmek gibi süreçlerin tümünü kapsar. Risk yönetimi ile firmalar ellerinde bulunan fırsatları değerlendirirken oluşabilecek zararları önlemenize yardımcı olur.

Konu hakkında detaylı bilgi için: Risk Yönetimi Nedir inceleyebilirsiniz.

Risk Yönetiminin Faydaları Nelerdir?

Finansal bir kayıp yaşama ihtimalinizi azaltır
Firmanızı dış tehditlerden korur
Firmanızın itibarının zarar görmesini engeller
Firma kültürünüzü geliştirir

Risk Yönetiminin Zorunlu Olma Nedenleri Nelerdir?

Risk yönetimi yapmanız artık firmalar için zorunlu bir ihtiyaç halini almıştır. Bunun nedenleri iki şekilde açıklanabilir; iç etkenler ve dış etkenler.

İç etkenler;

Hızlı ve doğru şekilde karar verebilmeniz için gereklidir
Performans ölçümü yapabilmeniz için gereklidir
Risklerin tespit edilebilmesi ve geçmişte yaşanılan risklere verilen tepkiden daha hızlı tepki verilebilmesi için gereklidir
Çalışanlarınızla olan ilişkiniz için gereklidir

Dış etkenler;