Bir iş kurmak ve inşa etmek, birçok girişimci için ödüllendirici bir çabadır ancak zor bir iştir. Satılık şirket almak, pek çok açıdan daha avantajlıdır. Tüm işletmeler sermaye gerektirir ve bazıları önemli miktarda bir sermaye ister. Liderlik geçişi söz konusu olduğunda, tek sahiplik en uygun yapı olmayabilir ve bu nedenle birçok işletme sahibi, hisselerini ya da şirketlerini satabilir.
Şirketler Neden Satılır?
İçindekiler
Bir işletmenin tamamını ya da bir kısmını satmak için birçok geçerli neden olabilir. Bir işletmenin bir kısmını (belli hissesini) satmak, önemli miktarda nakit yaratabilir. Bu da borçları ödeyebilir, başka yatırımlar yapılabilir ya da hayır amaçlı kullanılabilir. Bu nakit aynı zamanda genişlemeyi finanse edebileceği işletmeye geri dönebilir. Aynı şekilde, bir işletmenin bir kısmını satmak, sahibinin sermaye riskini azaltabilir ve kişisel varlıklarını çeşitlendirmelerine izin verebilir.
İşletme sahiplerinin, işletmesinin bir kısmını hisse yoluyla ya da tamamını satmak için birçok nedeni vardır. İşletme sahibinin vefatı nedeniyle mirasçıları şirketi satmak isteyebilir. Kişinin yaşlanması, şirketi bırakacak güvenebileceği kimsesinin olmaması, başka bir iş kurmak istemesi ve başka bir şehre ya da ülkeye taşınması, şirketi satmanın başlıca nedenleri arasında gelir. Ya da şirket sahibi artık tükenmiştir ve işletmeyi daha fazla büyütmek istememekte olduğundan dolayı da satışını verebilir.
Şirketler Nasıl Satılır?
Şirketlerin satışı tam satış ya da kısmi satış olarak ikiye ayrılır. Şirket sahibi şirketini satmak istiyorsa, öncelikle tam ya da kısmi bir satış mı aradığını belirlemesi gerekir. Tam bir satış oldukça basittir. İlişkiyi devam ettiren bir istihdam ya da danışmanlık sözleşmesi yoksa girişimle olan ilişkiyi sona erdirir. İşletme satışları, esasen yıllık ödeme sunacak şekilde yapılandırılabilir, bu nedenle mal sahibi finansal olarak tamamen ilerlemek istiyorsa, tam satış mantıklıdır.
Kısmi satış farklıdır. Sermaye artırabilir, çalışanları teşvik edebilir veya mülkiyet geçişlerini başlatabilirler. Şirket sahibi, kısmi satışı başlatmadan önce şirketin ne kadar hissesini satmak istediğini ve bunun sonuçlarını düşünmelidir. Çok fazla hisse satılırsa, şirket sahibi azınlık yatırımcısı olur, önemli kararları alamaz ve etki yeteneğini de kaybedebilir.
Satılık Şirket Almaya Karar Vermek
Satılık şirket satın almak aslında basit bir iştir. Yapılacak bir sözleşme, tarafların imzası, şirketin satışı için yeterli olabilir. Ancak bir şirketi satın almadan önce bazı durumlarınızı gözden geçirmeniz gerekir.
- Satılık şirket, işlerine aşina olduğunuz ya da içinde daha önce bulunduğunuz bir sektörde olduğunda çok daha iyi karar verirsiniz. Çünkü tanıdığınız bir sektörde iş yapmak her zaman kazandırır. Bilmediğiniz sektörde sadece iyi kazanıyor diye şirket alırsanız, yeterli donanım ve bilgi sahibi olmadığınızdan, bir süre sonra işler yolunda gitmeyebilir.
- Satılık şirketlerin pek çoğunun satılış amacı, finansal yetersizlik yüzünden yüklü miktarda piyasa borçları olmasından kaynaklıdır. Bir şirketi satın almak istediğinizde, şirketi borçları ve kazancıyla satın alacağınızdan dolayı, karar vermeden evvel öncelikle şirketin borç yapısını öğrenmeniz gerekir. Aksi takdirde para kazanayım derken büyük bir finansal borç yükünün altına girebilirsiniz.
- İşletmenin gerçek değeri, o şirketi satın alırken kullanacağınız sermayedir. Bazı şirket sahipleri şirketlerini gerçek değerinden daha fazlasına satmaya çalışır. Bunu önlemek ve şirketin gerçek değerini belirlemek için bir uzman yardımı almanız gerekir. Bir muhasebeci veya mali müşavirle bunu yapabilirsiniz. Bir danışman ya da broker de size yardımcı olabilir.
Şirketi Satın Almadan Önce Değerini Belirlemek
Bir şirketi satın almadan evvel, şirketin yaptığı her şeyi belirlemek gerekir. Her şeyden önce satın alınacak şirket aktif olmalı yani faal olmalıdır. Satın almak istediğiniz şirketin, sizin için doğru bir karar olup olmadığından emin olmalısınız.
Bir şirketi satın almadan evvel, şirketler konusunda deneyimli ve bilgili bir broker veya danışmana başvurup, şirketin değerini sizin için belirlemesini istemeniz yerinde bir karar olacaktır. Şirketin değerini belirlemek için şu hususlara dikkat etmelisiniz.
Konu hakkında ayrıntılı bilgi için: Şirket Değeri Nasıl Hesaplanır inceleyebilirsiniz.
Şirketteki ekipman, makine, bina ve demirbaşlar
Bir şirketin sahip oldukları binalar, ekipmanlar, demirbaşlar ve makineler, o şirketin duran varlıklarıdır. Duran varlıkların bir listesini temin edin. Bu listede, sahip oluna varlığın adı, satın alındığı yıl, modeli, alım tutarı, amortisman tutarı ve piyasa değeri ya da bina ise adresi ve değeri yer almaktadır. Leasing yoluyla edinilmiş varlıklar var ise onların listesini de alın.
Stok
Ürünlerin tamamı, yarı mamuller ve hammaddeler, stokların tamamıdır. Stoklar incelenirken ve sayılırken siz de bir yetkili bulundurun. Stokların satılabilirlik durumunu ve kalitesini değerlendirin ve gerekirse pazarlık yapın. Çünkü stok konusunda satıcının belirttiği değer kesinlik ifade etmemektedir.
Hukuki Sözleşmeler ve Evraklar
Şirketin sahip olduğu marka ve patent kayıtları, sahip olunan malların tapu kayıtları, ana sözleşme, satış kayıtları, distribütörlük, satış, satın alma ve çalışan kayıtları gibi hukuki sözleşme ve evrakların kopyalarını alın.
Şirket İstihbaratı
Vergi dairesi, bankalar, ticaret odaları, Sosyal Güvenlik Kurumu gibi resmi kanallardan şirketin genel bir istihbaratını yapabilirsiniz. O kayıtlar gerçek olduğundan karar verme sürecinizde yardımcı olacaktır.
Son 5 Yıla Ait Vergi Beyannameleri
Bir şirketin gerçek değeri vergi beyannameleri ile de belirlenebilir. Özellikle son 5 yıla ait vergi beyannamelerini isteyin ve bunları muhasebeciniz ile değerlendirin.
5 Yıllık Finansal Belgeler
Son 5 yıla ait finansal tabloları alın ve almış olduğunuz vergi beyannameleri ile eşleştirin. Bu tablolar ile ayrıca şirketin mali yönden risklerini de kolayca belirleyebilirsiniz.
Yükümlülükler Listesi
Alınan krediler, bu kredilerin nereye harcandığı, ne kadar geri ödeme yapılacağı ve taksit sayısı gibi yükümlülüklerin bir listesini alın. Kredi miktarı yüklü olabilir ve bu da bir risk oluşturur. Bu riskleri müşaviriniz ya da avukatınızla değerlendirin.
Ürün ve hizmet iadeleri
Ürün ve hizmet iadelerini analiz etmeniz yararınıza olacaktır. Ürünlerin iade nedenleri, iade miktarlarının artıp artmadığı, iadelerle ilgili sorunların çözülüp çözülmediğini öğrenin.
Pazarlama Stratejileri
Şirketin pazarlama esasları neler? Kampanyalar, uygulanan stratejiler ve şirketin müşteriyi kendisine nasıl çektiğini öğrenin.
Satışlar
Bir şirketin faal olup olmadığı ye yaptığı üretimin çokluğu ya da satışlarının iyi olmasıyla belirlenir. Satın almak istediğiniz şirketin satış kayıtlarını inceleyin. Özellikle son 3 yıllık satışları görün. Ürünlerin satışını analiz etmeniz, ileri satış stratejilerinizi belirlemeye yardımcı rol oynayacaktır.
Ayrıca bu, şirket performansını da belirler.
Cari borçlar ve Cari Alacaklar
Alacakları ve borçları vadelerine göre sınıflandırmanız gerekir. Şirkete kimler borçlu? Ödemelerini düzenli yapıyorlar mı? Bunları belirlemeniz ilerideki tutumunuzu da belirleyecektir. Alacakları sınıflandırmanız da nakit akış tablosu oluşturmanızı sağlayacaktır. Ayrıca çek kayıtlarını da incelemeniz gerekir.
Pazarlama maliyetleri, müşterilerin özellikleri, sektör ve pazar geçmişi, lokasyon, şirketin itibarı, şirket ile müşteriler arasındaki ilişkiler, fiyat kontrolleri, çalışanlara ödenen maaşlar, çalışanların ve varlıkların sigortalarının yapılıp yapılmadığı ve kilit çalışanların kimler olduğunu belirten kapsamlı bir çalışma yapmalısınız.
İster bir kısmını hisse yoluyla şirket satın almak isteyin, isterseniz şirketin tamamını satın almak isteyin, tüm bu kontrol ve araştırmaları yapmanız, doğru kararı vermenize yardımcı olacaktır.
Satılık Şirketler
Eğer sizde var olan hazır bir şirketi devir almak istiyorsanız, Kobi Vadisi platformunda yer alan satılık şirketler kategorisindeki ilanları inceleyebilir, anlık olarak ilan sahibi şirketler ile iletişim kurabilirsiniz.
Tavsiye Edilen İçerikler
