İşletme Amaçları
İçindekiler
İşletmelerin kurulmadan önce ve kurulduğu zamandan itibaren faaliyette bulundukları süre boyunca gerçekleştirmek istedikleri amaçları vardır. Bu amaçlar doğrultusunda varlıklarını sürdürmek için faaliyetlerine devam ederler. İşletmelerin varlıklarını sürdürebilmesi ve doğru kararlar alabilmesi için amaçlarını açık ve net şekilde belirlemelidirler.
İşletmelerin amaçları ulaşmak istedikleri noktayı işaret eder. Her işletmenin ortak amacı ve farklı amaçları bulunur. İşletmelerin bulundukları sektöre göre amaçları değişim gösterse bile genellikle her işletmenin ortak olan amaçları vardır. İşletmelerin amaçları genel ve özel olmak üzere iki şekilde sınıflandırılır.
İşletmelerin Genel Amaçları
İşletmelerin genel amaçları kâr elde etmek, topluma hizmette bulunmak, işletme varlığını uzun süre sürdürebilmek ve işletmenin büyümesi şeklindedir. Genel amaçlar hemen hemen tüm işletmeler için geçerli olan amaçlardır. İşletmeler için genel amaçların önem sırası ve boyutu değişse bile ticari bir amaç için faaliyet gösteren her işletme bu genel amaçlara sahiptir.
İşletmelerin genel amaçlarını belirleyebilmeleri için vizyon ve misyonlarına uygun şekilde hedeflerini belirlemeleri gerekir. İşletmelerin kendilerini sorgulamaları ve oluşturdukları hedefleri açık şekilde belirtmeleri gerekir. İşletmelerin vizyonları gelecekle ilgili olmak istedikleri yeri ifade eder. Vizyonu belirli olan bir işletme hedeflerine daha kolay şekilde ulaşabilir, hedeflerine ulaşmak için çaba sarf edebilir. Bu nedenle işletmelerin vizyonlarını belirlemeleri genel amaçlarını oluşturmak için oldukça yardımcı olabilir.
İşletmelerin misyonları işletmeye yön veren, amaçlarını belirleyen ve işletmeleri rakiplerinden ayıran değerlerdir. İşletmelerin misyonları uzun dönemli amaçlarını ifade eder ve sürekli olarak değiştirilmez. İşletmenin özel kılınmasını sağlayan misyondur. Bu gibi sebeplerle misyon kavramı işletmenin genel amaçlarını belirlemesine oldukça yardımcı olacaktır. Misyon işletmede çalışanlarını ilgilendirdiği için çalışanların ne için çalıştıklarını bilmesine yardımcı olur. Çalışanların ne için çalıştıklarını bilmeleri işletmeyi genel amaçlarına ulaşabilmesi için yardımcı olur.
- Kâr elde etmek
Her ticari işletmenin amacı kâr elde etmektir. Kâr, işletmelerin bir faaliyet dönemi boyunca elde ettikleri gelir ve giderlerin birbirinden çıkarılması ve gelirin giderden fazla olması durumunda ortaya çıkar. Giderin gelirden fazla olduğu durumlarda işletmeler için zarar durumu söz konusudur.
Her ticari işletme kâr elde etmek amacıyla kurulur. Kâr elde eden işletmeler faaliyetlerini sürdürebilir ve başarılı şekilde büyüme sağlayabilir.
- Topluma hizmette bulunmak
İşletmelerin kâr elde etme amacının yanı sıra topluma hizmette bulunma amacı da bulunur. İşletmeler kurulurken topluma katma değer oluşturabilme hedefi taşırlar. Toplumun talep ettiği bir ürün veya hizmeti üreten işletmeler topluma hizmette bulunurlar. Bu sayede toplumun isteklerine karşılık vererek kâr elde etme amaçlarına ulaşabilirler.
- İşletme varlığını uzun süre devam ettirebilmek
İşletmeler varlıklarının uzun süre devam etmesini ve amaçlarına ulaşmak isterler. Hiçbir işletme varlıklarının kısa sürede bitmesi için kurulmaz. Bu nedenle işletmelerin genel amaçları içinde varlıklarını sürdürmek vardır. İşletmelerin varlıklarını uzun süre sürdürebilmesi için belirlenen faaliyet döneminde kâr elde etmeleri gerekir.
İşletmelerin varlıklarını sürdürebilmeleri için kâr elde etmesinin yanında rakiplerini tanıması ve rekabete katılabilmesi gerekir. İşletmelerin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemesi, değişen çevre koşullarına adapte olması işletme varlığını sürdürebilmek için önemlidir.
İşletmenin varlığını uzun süre devam ettirebilmesi için bir strateji planının olması gerekir. Strateji planı işletmenin amaçlarına, misyon ve vizyonuna uygun şekilde oluşturulur.
- İşletmenin büyümesi
İşletmelerin büyümesi genel amaçları arasındadır. Büyüme, işletmelerin üretim hacimlerini arttırmak ve gelişmesini sağlamaktır. Büyüme ürünlerde olan kaliteyi arttırmak ve üretim miktarını arttırmak şeklinde olabilir. Büyümenin işletme için pek çok faydası vardır. Üretim hacmi arttıkça işletmelerin maliyetleri azalır ve maliyetlerin azalması kâr elde etmeyi sağlar. İşletmelerin fazla büyümesi zarar aşamasına geçmelerine neden olabilir. Bu nedenle işletmelerin büyüme süreçlerini iyi şekilde yönetmesi gerekir.
İşletmelerin Özel Amaçları
İşletmelerin özel amaçları genel amaçlara kıyasla daha kesin hedefleri içerir. Özel amaçlar her işletme için farklı olabilir. Özel amaçlar hedef kitlelerini içeren, toplumu içeren ve çalışanları içeren geniş kapsamlı amaçları ifade eder. İşletmelerin özel amaçları arasında pek çok seçenek vardır. İşletmelerin özel amaçları genellikle genel amaçlarını gerçekleştirmek için oluşturdukları küçük amaçlardır. Küçük amaçların hepsinin doğru şekilde yerine getirilmesiyle genel amaçlar yerine gelmeye başlayacaktır.
- İşletme çalışanlarına sürekli maaş sağlamak ve nitelikli işçiyi işletmede tutabilmek işletmelerin özel amaçları arasındadır. İşletmeler varlıklarını sürdürebilmek için işçiye ihtiyaç duyarlar. Çalışanlar işletmenin vizyon ve misyonuna uygun olarak işletmeyi amaçlarına ulaştırabilmek için çalışırlar. Bu nedenle işletmelerin nitelikli çalışanlarını ellerinde tutabilmeleri gerekir.
- İşletmeler hedef kitlesine nitelikli ürün veya hizmet sunmak isterler. Hedef kitlenize sunduğunuz nitelikli ürün veya hizmetler hedef kitlenizin memnuniyetinin sağlanmasını ve sürekli müşteriniz haline gelmesine yardımcı olur. Bu sayede işletmenin uzun süre varlıklarını sürdürmelerine yardımcı olacaktır.
- İşletmeler sosyal sorumluluk projelerinde yer alarak topluma fayda sağlarlar. İşletmelerin amaçları arasında topluma fayda sağlamak vardır. Sosyal sorumluluk projelerinde yer almak işletmelerin amaçlarına ulaşmasında yardımcı olur.
- İşletmeyi rakiplerinden ayırmak ve marka değeri oluşturmak. Marka kavramı işletmeler için oldukça önemlidir. Markasının bilinirliğini arttırmış olan ve belirli bir marka değerine sahip olan işletmeler ürün veya hizmetlerini daha satabilirler. Bu sayede işletmenin özel amacıyla birlikte genel amaçlarını karşılamış olurlar.
- Çevrenin korunmasına yardımcı olmak ve üretimini çevreyi koruyacak şekilde yapmak.
- İşletmede çalışanların eğitiminin sağlanması ve kariyer hedeflerine yardımcı olmak.
- İşletmede çalışanlar için daha kaliteli bir çalışma ortamı oluşturmak.
İşletmelerin Amaçlarını Belirlerken Dikkat Etmesi Gerekenler Nelerdir?
İşletmelerin amaçlarını belirlemesinin önemi vizyon ve misyon kadar önemlidir. İşletmeler varlıklarını sürdürdükleri süre boyunca amaçlarına ulaşmak için çalışırlar. Bu nedenle işletmelerin amaçlarına ulaşabilmek için amaçlarını dikkatli şekilde belirlemeleri gerekir.
İşletmeler amaçlarını belirlerken şu konulara dikkat etmelidir;
- İşletmeler kendilerine özel amaçlarını oluşturmalıdırlar. İşletmelerin faaliyet gösterdikleri sektörlere göre kendilerine özel amaçlarını belirlemeleri gerekir. Her sektörün özelliği farklıdır.
- İşletmelerin amaçlarının ölçülebilir olması gerekir. İşletmelerin belirledikleri amaçlara uygun şekilde ilerleyip ilerleyemediklerini belirleyebilmesi için ölçülebilir amaçlar belirlemesi gerekir.
- İşletmelerin belirledikleri amaçlarının ulaşılabilir olması gerekir. İşletmeler ulaşamayacakları amaçları belirlerse hiçbir zaman başarı elde edemeyecektir. Bu nedenle işletmenin amaçları başarı elde edebilmeleri için imkânsız olmamalıdır.
- İşletmelerin amaçları gerçekçi olmalıdır. İşletmeler gerçekleştiremeyecekleri hedefleri belirlerse gerçekçi bir amaç olmaz. İşletmelerin kaynaklarına uygun şekilde amaçlar belirlemesi gerekir.
- İşletmelerin belirledikleri amaçların zaman sınırı olmalıdır. Zaman sınırı olan amaçlar daha kolay şekilde gerçekleştirilebilir ve amaçların ölçülmesinde yardımcı olur.
İşletmelerin Ekonomik Olmayan Amaçları
İşletmelerin ekonomik olan amaçları gibi ekonomik olmayan amaçları da vardır. İşletmelerin ekonomik olmayan amaçları sosyal sorumluluklar ve işletmenin çevresiyle ilgilidir. İşletmelerin çevreleri rakiplerinden, müşterilerinden, çalışanlardan, tedarikçilerden, devletten ve halktan oluşur. İşletmelerin ekonomik olmayan amaçlarını çevresinden gelen baskılar ve istekler oluşturur.
İşletmelerin ekonomik olmayan amaçlarını baskılardan oluştuğu için ekonomik olan amaçlarına zarar verebilir. Bu duruma örnek olarak devletin çıkaracağı bir yasayla monopolleşmenin önüne geçmek isteyebilir ve bu durumda devletten gelen bir baskıyla işletme karşılaşabilir.
Devletin işletmelere uygulayabilecekleri bir başka baskı durumu çevreyi kirletmemesi için üretimlerini düzenlemeleri olabilir. Bu durumda işletme üzerinde bir baskı oluşacaktır ve çevreyi kirletmemek için üretim sürecine müdahale ederler.
İşletmelerin ekonomik olmayan amaçları arasında çalışanların eğitimlerinin sağlanması vardır. Çalışanlarınız farklı değer ve inançlara sahip olabilirler ve aynı ortamda çalıştıkları süre boyunca uyumlu çalışmaları gerekecektir. Bu nedenle çalışanlarınızın kişisel gelişim ihtiyaçlarını karşılamanız ve işlerinde uzmanlaşmalarına yardımcı olmanız gerekir.
İşletmelerin Ekonomik Amaçları Nelerdir?
İşletmelerin ekonomik amaç olarak belirledikleri amaçlar verimliliklerini arttırmaya yönelik amaçları içerir. İşletmelerin hedefleri ellerindeki kaynaklarla elde edebilecekleri en fazla verimi elde edebilmektir. İşletmelerin ekonomik amaçları arasında verimlilik, net kâr, ürün farklılaştırma, yeni müşteriler bulmak ve kârlılık sağlamak yer alır.
Verimlilik işletmeler için önemli bir kavramdır. Bir işletme kaynaklarını verimli şekilde kullanamıyorsa, verimli büyüme elde edemez ve işletme varlığını sürdüremez. Verimlilik aynı zamanda işletmenin amaçlarına ne derecede yaklaştığını gösteren bir değerdir.
Ürün farklılaştırma işletmelerin rakiplerinden ayrılması ve hedef kitlesi tarafından marka değerine ulaşabilmesi için önemli bir etkendir. Ürünlerin rakiplerinden farklılaşmasını sağlayan işletmeler rekabet ortamında daha ön plana çıkabilecektir. Marka Genişletme Stratejileri
Yeni müşteriler bulmak hedef kilenin genişletilmesiyle ve ürünlerin genişletilmesiyle ilgili olan bir kavramdır. İşletmeler yeni ürünleriyle hedef kitlesini değiştirerek yeni müşteri bulma yoluna girebilir. İşletmelerin hedef kitlelerini genişletmek istemesindeki amaç kârlılığın artması ve işletmenin büyümesidir.
İşletmelerin Temel Fonksiyonları Nelerdir?
İşletmelerin amaçlarına ulaşabilmeleri için temel fonksiyonlarını yerine getirmeleri gerekir. İşletmenin amaçları arasında bulunan sürdürülebilirlik, büyüme ve kâr sağlamak için temel fonksiyonların işlemesi gerekir.
İşletmelerin temel fonksiyonları dört gruba ayrılır:
- Genel Fonksiyonlar
İşletmelerin genel fonksiyonunu yönetim fonksiyonu içerir. Yönetim fonksiyonu işletmeler için oldukça önemlidir. İşletmenin amaçlarına ulaşabilmesi için planlama, örgütleme, yöneltme, koordine etme ve denetleme süreci yönetim fonksiyonu tarafından gerçekleştirilir.
Planlama aşaması işletmenin hedeflerine ve amaçlarına ulaşmak için faaliyetlerini nasıl yürüteceklerinin planlandığı süreçtir. Örgütleme süreci ise işletmenin amaçlarına uygun şekilde çalışanların hangi görevleri yerine getireceğinin belirlenmesini içerir. Yöneltme süreci çalışanların amaçlarını yerine getirmek için harekete geçtiği süreci içerir. Koordine etme çalışanların kendi aralarında koordinasyonunun sağlanması için önemlidir. Denetleme süreci ise işletmenin hedeflerine ve amaçlarına uygun şekilde hareket edip etmediklerini anlayabilmek için gereklidir. Stratejik Yönetimin Yararları
- Temel Fonksiyonlar
İşletmelerin temel fonksiyonları satın alma, üretim ve pazarlama fonksiyonlarını içerir. İşletmenin amaçları arasında kâr elde etmek ve varlığının sürdürülmesi vardır. İşletmenin amaçlarına ulaşabilmesi için üretim ve pazarlama faaliyetlerine dikkat emesi gerekir. Bu nedenle işletme fonksiyonları arasında temel fonksiyonların önemi oldukça fazladır.
- Kolaylaştırıcı Fonksiyonlar
İşletmelerin kolaylaştırıcı fonksiyonları arasında finansman ve personel yönetimi bulunur. İşletmelerin varlıklarını sürdürebilme amacını gerçekleştirebilmesi için nakit akışlarının planlanması ve belirli bir seviyede olması gerekir. Bu nedenle finansman fonksiyonu işletmeler için oldukça önemlidir.
Personel yönetimi fonksiyonu işletmelerin ekonomik olmayan amaçlarını ve özel amaçlarını karşılayabilmek için yardımcı olan fonksiyondur. Çalışanların eğitilmesi, nitelikli iş gücünün işletmede kalmasının sağlanması ve çalışanların kariyerinin planlamasının yapıldığı fonksiyon personel yönetimi fonksiyonudur.
- Destekleyici Fonksiyonlar
İşletmelerin destekleyici fonksiyonlarını muhasebe, depolama, AR-GE ve halkla ilişkiler departmanı oluşturur. İşletmelerin amaçlarını gerçekleştirebilmesi için ürünlerinin geliştirmeleri gerekir ve bu durumu AR-GE fonksiyonu karşılar. Halkla ilişkiler fonksiyonu işletmelerin özel amaçlarını ve ekonomik olmayan amaçlarını karşılamak için önemli bir fonksiyondur.
İşletmeler amaçlarını yerine getirirken tüm işletme fonksiyonlarının yardımına ihtiyaç duyar. Tüm fonksiyonlar işletme amaçlarını gerçekleştirmek için faaliyet gösterirler. Tüm işletme fonksiyonlarının işletme hedeflerine uygun şekilde çalışması için birbirleriyle uyumlu şekilde çalışmaları gerekir.
Tavsiye Edilen İçerikler
