Adi Şirket Kurmak
Adi şirketler; temelde en basit şahıs şirket türüdür. İki veya daha fazla kişinin ortak bir ticari amacı gerçekleştirmek için mal ve emeklerini koyarak oluşturulan şirket yapısıdır. Tüzel kişiliği bulunmayan Adi şirketler borçlar kanununa tabidir ve sahip olan mal varlıkları üzerinde ortakların müşterek olarak mülkiyeti vardır.
Şirket ve şirketle ilgili olan mal varlığı ile ilgili işlem ve eylemlerde tüm ortakların ortak hareket etme zorunluluğu bulunmaktadır. Her şirket yapısında olduğu gibi Adi şirketin de kendine has özellikleri vardır. Bu özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Adi Şirketin Özellikleri
- Adi şirketlerin tüzel kişiliği yoktur.
- Bu şirket türünde ticari unvan bulunmamaktadır.
- Şirket kuruluşu bir şekle tabi değildir.
- Şirket kuruluşunda ticari sicil tescil ve ilanı zorunlu değildir.
- Sözlü sözleşmeyle kurulabileceği gibi ispat güçlüğü bakımından yazılı sözleşme ile de kurulabilirler. Ve yapılan sözleşme notere onaylattırılmalıdır.
- Yapılan sözleşmede aksi ile ilgili bir açıklama yoksa sermaye payları farklı olsa bile ortakların kar ve zarar payları eşittir.
- Şirket merkezi, ikametgâhı bulunmamaktadır.
- Haksız bir fiil söz konusu olduğu zaman diğer ortaklar bu fiilden sorumlu tutulmazlar.
- Alınan kararlar tüm ortakların oy birliği ile kabul edilir.
- Şirket yönetimi ortakların tamamına aittir.
- Şirket borçlarına karşı tüm ortaklar birlikte sorumlu tutulurlar.
- Adi şirket kurucusu olan kişi, bağlı olduğu ticaret odasına bireysel olarak kayıt yaptırmak zorundadır.
Adi Şirket Sermaye Yapısı
Adi şirket kuruluşu bir şekle tabi değildir ve asgari sermaye miktarı öngörülmemiştir. Şirket ortaklarından hangi ortağın şirkete ne kadar sermaye koyacağı ortakların isteğine bağlı bir durumdur. Şayet alacak sermaye olarak şirkete koyulmuşsa, bu ortak bu alacağı şirkete devretmesi ve ödeneceğini taahhüt etmiş olması gerekir. Şayet şirket ortağı tarafından emek sermaye olarak koyulmuşsa, bu ortak doğacak zarara iştirak ettirilmeyebilir fakat kar dağılımında pay alır. Yalnız burada dikkat edilmesi gereken nokta, her ne kadar bu ortak zarara ortak olmasa bile sorumluluklardan muaf değildir.
Bu şirket türünde ticari unvan olmayışı, kuruluşunun şekle tabi olmaması ve sermaye olarak da şirkete konan her şey üzerinde iştirak halinde mülkiyet söz konusu olmasından dolayı ancak geçici ortaklıklar bu şirket türünde kurulmalıdır. Sürekliliği olan faaliyet ve ortaklıklarda bu şirket yapısı tercih edilmemektedir. Ortak Ne Demek?
Şirket işleyişinde; ortaklar şirket işleri için harcadıkları masrafları diğer ortaklardan talep etme hakkına sahiptirler. Ve şayet şirket sermayesine avans girişi yaptılarsa bu nakdi verdiği günden itibaren faiz talep edebilirler. Her ortak şirket işleyişinde, birbirlerinin haklarında da dikkat ve özen göstermeleri gerekir. Şirketin ortaklara en az yılda bir kez olmak kaydıyla hesap vermeye ve ödeme yapması zorunluluktur.
Adi Şirket Unsurları
Yukarıda tanımlaması yapılan Adi şirketlerin bazı unsuru barındırması gerekir.
Bu unsurları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kişiler: Adi şirketlerin en belirleyici unsurlarından biri kişilerdir. Bu şirket ortakları eşit ve aynı duruma sahip olan kişilerden oluşmaktadır ve en az iki kişi ile kurulmaktadır. Ayrıca tüzel kişiliği ve unvanı bulunmayan ticari sicil tarafından tescil edilmeyen bir yapıdadır.
- Sermaye: Ortaklar Borçlar Kanunun belirlediği para, emek, başka mal gibi sermaye değerlerinden en az birini, şirkete sermaye olarak koymakla yükümlüdürler. Adi şirket sermayesine diğer şirket türlerinden farklı olarak emekte konulabilmektedir.
- Sözleşme: Herhangi bir şekle tabi olmasa bile sözlü ya da yazılı olarak sözleşme olması gerekmektedir. Ortakların bir araya toplanarak sözlü sözleşme yapması yeterlidir. Fakat şirkete taşınmazın sermaye olarak konması durumunda veya devri kanunen özel şekle tabi tutulan bir sermaye varlığının konulması durumunda en azından bu sermaye maddesinin sözleşme olarak yazılması gereklidir.
- Amaç: Şirket oluşumu için ortakların ortak bir amaç doğrultusunda toplanmış olması gerekir.Bu temel amaç genelde kazanç bölüşme olarak ortaya çıkmaktadır. Bu ortak amacın gerçekleşmesinin imkânsızlaştığı veya gerçekleşmemesi koşulunda ortaklık sonlandırılır.
- Eşitlik: Şirket faaliyetlerinin alt-üst çekişmesi olmadan yürütülmesini ve sadakati sağlayan bu unsur, Adi şirket ortaklarının bu unsura aykırı eylem ve işlemlerden kaçınmalarını sağlayan bir unsurdur.
Adi şirketler, diğer şirket türlerine göre daha kolay, az masraflı, şart ve izne tabi olmaması, sermaye olarak emeğin konulabilmesi, sermaye sınırının olmaması, şirket ortaklarının üçüncü kişilere müşterek sorumlu olmaması gibi nedenlerden dolayı geçici ortaklıklar için cazip olsa bile sürekli ortaklıklar için kullanılmamalıdır.
