Şanlıurfa’da İş Yapmak

Şanlıurfa’da Hangi İşler Yapılır?

Şanlıurfa şehri Türkiye’nin Güney Doğu Anadolu bölgesinde yer alır. Şehrin yüzölçümü 19,242 km²’dir ve 13 ilçeden oluşur. Şehir hakkında detaylı bilgiler ise şu şekildedir:

• Nüfus Yoğunluğu

Şanlıurfa şehri Türkiye’nin en kalabalık nüfusa sahip olan illerinden biridir. 2020 yılında toplam nüfusu 2.115.256 olarak açıklanmıştır. Şehirde bulunan nüfusun %50,41 oranı erkeklerden, %49,59 oranı kadınlardan oluşmaktadır. Şehrin yaş gruplarında en yoğun olan grup %58 oranı ile genç yaş grubundadır. Daha sonra %36 oranı ile orta yaş grubu gelmektedir. Genç yaş grubunun yoğun olması şehirde kuracaklar işler için oldukça önemlidir. Genç yaş grubunun yoğunlukta olduğu yaş aralığını ise 15-24 yaş arasında bulunan nüfus oluşturmaktadır. Orta yaş grubunda yoğunluk ise 40-44 yaş arasında bulunan nüfustadır.

Şanlıurfa şehrinde nüfusun en yoğun olduğu ilçeler: Haliliye, Eyyübiye ve Siverek’tir.

• Eğitim Bilgileri

Şanlıurfa şehrinde bulunan nüfusun yoğunlukta olduğu eğitim düzeyini ortaokul mezunları oluşturmaktadır. Daha sonra ilkokul mezunları gelmektedir. Aynı zamanda şehirde okur yazar olan ama eğitim almamış nüfus oldukça fazladır. Şanlıurfa şehrinde bulunan nüfusun %64 oranı ilkokul, ortaokul ve lise mezunlarından oluşmaktadır. %28 oranı ise eğitimsiz ama okur yazar olan grubu içermektedir. Girişimcilerin şehirde ilkokul, ortaokul ve lise mezunu olan personelleri bulmaları daha kolay olacaktır.

• İşsizlik ve İstihdam

Şanlıurfa şehrinde işgücüne katılım oranı %36,1 işsizlik oranı %12,8 ve istihdam oranı %31,5 olarak açıklanmıştır. Şehirde bulunan toplam işsiz sayısı ise 99726 olarak açıklanmıştır. İşsizlik oranının cinsiyete göre dağılımında %53,6 oranı ile erkekler önde gelmektedir. Kayıtlı işsizlerin en yoğun olduğu yaş aralığını ise 20-24 yaş arasında bulunan genç yaş grubu oluşturmaktadır. İşsizliğin en fazla olduğu eğitim düzeyini ise ilkokul mezunları oluşturmaktadır.

• İşyerlerinin Sektörel Dağılımı

Şanlıurfa şehrinde 20 ve daha fazla çalışanı olan 642 işletme bulunmaktadır. Şehirde bulunan işletmelerin en fazla faaliyet gösterdikleri sektörler ise imalat, toptan ve perakende ticaret, ulaştırma ve depolama sektörleridir. Aynı zamanda şehirde inşaat, eğitim ve insan sağlığı sektörü gelişmiş olan sektörler arasında yer almaktadır.

Şanlıurfa şehrinde en az faaliyet gösterilen sektörler finans ve sigorta, gayrimenkul sektörüdür. Girişimcilerin şehirde iş kurmadan önce 20’den az çalışanı olan işletmeleri incelemeleri gerekir.

• İşyeri Kiraları

Şanlıurfa şehrinde iş kurmak isteyen girişimcilerin işyeri kiralamak istemesi halinde ortalama maliyeti 2.298 TL olacaktır. Şehirde işyeri satın almak isteyen girişimcilerin ise ortalama maliyeti 378.000 TL olacaktır. Girişimcilerin şehirde iş kurmak istediklerini ilçelere ve ilçelerin gelişmişlik düzeyine göre kira maliyetleri değişim gösterecektir.

Şanlıurfa Şehrinin Ekonomik Yapısı

Şanlıurfa şehrinde ekonomi temel olarak tarım sektörüne dayalıdır. Aynı zamanda hayvancılık, turizm ve sanayi gelişmiş olan sektörler arasında yer alır. Şehrin sektörleri hakkında detaylı bilgiler ise şu şekildedir:

• Tarım

Şanlıurfa’da tarım oldukça önemli olan bir sektördür. Şehirde en fazla tarla ürünleri ve sebze üretimi yapılmaktadır. Tarla ürünlerinin üretiminde Türkiye’de önemli bir yer tutmaktadır. Şehirde en fazla üretilen tarla ürünleri buğday, dane mısır, kütlü pamuk, arpa ve şekerpancarıdır. Pamuk üretiminin Türkiye üretimi içindeki payı %31,98’dir. Mısır üretimi için %16,15 ve buğday üretiminde %7,51 oranlarından pay almaktadır.

Şehirde en fazla üretilen meyveler Antep fıstığı, baharatlık kırmızı biber, nar, badem ve zeytindir. Antep fıstığı üretiminin %42,02 oranı, kırmızı biber üretiminin ise %40,07 oranı şehirden karşılanmaktadır. Sebze ürünleri arasında en fazla üretimi yapılan ürünler domates, biber, karpuz, patlıcan ve kavundur. Şehirde mercimek, burçak, kenevir ve zeytin üretimi yapılabilmektedir. Mercimek üretimi ile Türkiye’de önemli bir yerdedir.

• Hayvancılık

Şehrin tarımdan sonra en önemli sektörü hayvancılıktır. Şehrin en önemli hayvan varlığını küçükbaş hayvancılık oluşturmaktadır. Koyun varlığı keçi varlığından daha fazladır. Küçükbaş hayvancılıktan sonra gelen alan ise kümes hayvancılığıdır. Et ve tavuk varlığı ile önemli bir yere sahiptir. Şehirde büyükbaş hayvancılık faaliyetleri manda ve sığır ile yapılmaktadır. Hayvan varlıklarının geniş olduğu şehirde hayvansal üretimde buna bağlı olarak artmıştır. Beyaz ve kırmızı et üretimi, yumurta üretimi, süt üretimi şehirde yapılabilmektedir. Tereyağı şehrin ünlü olan ürünleri arasında yer alır.

Arıcılık faaliyetlerinde şehirde oldukça gelişmiştir. 2020 yılında toplam 121.851 arı kovanı bulunmaktadır. Buna bağlı olarak arı poleni, bal ve balmumu üretimi yapılmaktadır. Balıkçılık alanı için şehirde pek çok imkan vardır. Atatürk Baraj Gölü tatlı su balıkçılığı açısından kullanılan bir yerdir. Alabalık yetiştiriciliği faaliyet gösterilen alanlar arasındadır. Su ürünlerinin üretimi ve satışı oldukça önemli bir gelir kaynağı oluşturmaktadır.

• Sanayi

Şanlıurfa şehrinde sanayi tarıma dayalı olarak gelişmiştir. En önemli sanayi sektörleri ise imalattır. İmalat sektöründe faaliyet gösteren işletmeler için gıda imalatı, tekstil ve deri imalatı, kimya sektörü, metalik olmayan mineral ürünlerin üretimi gelişmiş olan sektörleri oluşturmaktadır. Aynı zamanda şehirde makine ve metal sanayisi, orman ürünleri imalatı, ayakkabı imalatı gelişmiş olan sektörler arasındadır. Seramik imalatı, cam sektörü gelişmiştir.

Tarıma dayalı sanayinin gelişmiş olduğu şehirde yem üretimi, un ve unlu mamullerin üretimi, süt ve süt ürünlerinin üretimi önemli olan sektörler arasındadır. Aynı zamanda şehirde et ve et ürünleri üretimi, hububat ve bakliyat üretimi, katı ve sıvı bitkisel yağların üretimi gelişmiştir. Yumurta paketleme, dondurulmuş gıda alanları faaliyet gösterilen sektörler arasındadır.

• Madencilik

Şanlıurfa şehrinde bulunan maden kaynakları pek zengin değildir. Fosfat, tuğla, kiremit ve çimento hammaddeleri şehirde olan maden kaynaklarıdır. Jeotermal enerji kaynakları ise Çermik ve Yardımcı Karaali alanları bulunmaktadır. Şehirde petrol, doğal gaz bulunan kaynaklar arasında yer almaktadır.

• Turizm

Şanlıurfa şehrinde turizm gelişmiş olan sektörler arasında yer alır. Tarihi ve inanç turizmi en önemli potansiyele sahiptir. Şehre her yıl yerli ve yabancı turistlerin ziyareti olmaktadır. Kültür turizmi oldukça önemli olan şehirde Göbeklitepe öne çıkmaktadır. UNESCO tarafından dünya geçici miras listesinde yer bulmuştur. Hekimdede Çeşmesi, Karaali Kaplıcaları öne çıkan yerlerdir.

İnanç turizmi açısından şehir Hz. İbrahim’in doğduğu mağaraya, Balıklıgöl, Eyyub Nebi Köyü alanına sahiptir. Kış turizminde Karacadağ Kayak Merkezi bulunmaktadır. Sahip olduğu yöresel lezzetler ve kebapları ile gastronomi turizmine ev sahipliği yapar.

• Ticaret

Şanlıurfa şehrinde ticaret faaliyetleri gelişmiştir. Şehirde yaş meyve ve sebze üretimi, tekstil ve hammaddeleri, mobilya sektörü, orman ürünleri, çimento ve cam, seramik ve toprak ürünleri ticaretin en fazla olduğu sektörlerdir. Dış ticaretin en fazla olduğu ülkeler ise Irak ve Nijerya’dır.

–

–

Şanlıurfa Şehrinde Yapılabilecek Bazı İşler

• Şanlıurfa şehrinde girişimcilerin tarım sektörüne yapabileceği yatırımlar bulunmaktadır. Şehirde sebze ve meyve konserveciliği, kurutulmuş meyve ve sebze işleme, meyve suyu üretim tesisi, dondurulmuş gıda ürünleri üretimi alanlarına yatırım yapabilme potansiyeli bulunmaktadır.
• Hazır yemek üretimi, pilavlık ve köftelik bulgur üretimi, pul biber ve reçel üretimi, bitkisel ve hayvansal yağ üretimi, rafine pamuk yağı üretimi potansiyel yatırım alanlarını içermektedir.
• Meyve ve sebze kurutma ve işleme tesisi, sebze ve meyvelerin paketlenmesi, Antep fıstığı işleme tesisi, yem bitkilerinin yetiştiriciliği, pamuk işleme tesisi alanlarına yatırım yapılabilmektedir.
• Patlıcan ve nar üretimi, tahılların üretimi potansiyel yatırım alanlarını oluşturmaktadır.
• Hayvancılık sektörüne yönelik olarak süt ve süt ürünlerinin üretimi, et ve et ürünleri üretimi, balık işleme tesislerine yatırım yapılabilir.
• Şanlıurfa şehrinde girişimciler yün iplik üretim tesisi, örme eşya üretim tesisi, çorap üretimi, hazır giyim üretimi, pamuk ipliği üretimi alanlarına yatırım yapılabilmektedir.
• Şehirde pamuklu kumaş ve denim, apre ve boyama tesisi alanlarına yatırım yapılabilir.
• Şanlıurfa’da ön terbiye işletmesi, büro malzemeleri ve mobilya imalatı, tarım makinesi imalatı, sulama sistemlerine yatırım yapılabilir.
• Ambalaj makineleri imalatı, teneke kutu üretimi, ulusal ve uluslararası hava kargo lojistik yatırımları potansiyel yatırım alanlarını içermektedir.
• Elektrik makineleri, plastik boru ve ambalaj malzemesi üretimi, hayvancılık ekipman üretimi yatırım yapılabilecek alanları oluşturmaktadır.
• Şehirde turizm alanında yapılacak yatırımlar için potansiyel bulunmaktadır. Kültür turizmi, inanç turizmi, termal ve sağlık turizmi, su ve kış sporları için yatırım potansiyeli bulunmaktadır.
• Jeotermal enerji, yenilenebilir enerji üretimi alanları yatırım potansiyeli içermektedir.

Şanlıurfa Şehrine Sunulan Teşvikler

Şanlıurfa şehri 6. bölge için sunulan desteklerden yararlanmaktadır. Bu kapsamda şehre sunulan destek unsurları ise şu şekildedir:

• KDV istisnası
• Gümrük vergisi muafiyeti
• Vergi indirimi
• Sigorta primi işveren hissesi desteği
• Yatırım yeri tahsisi
• Faiz desteği
• Sigorta primi işçi hissesi desteği
• Gelir vergisi stopajı indirimi

Şanlıurfa şehrinde girişimciler GAP projesi kapsamında sunulan teşvik ve hibelerden yararlanabilmektedir.